Dit wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat houtrook leidt tot gezondheidsklachten. De blootstelling aan houtrook kan vooral leiden tot kortademigheid in rust en extra medicijngebruik. Er is geen eenduidig bewijs voor aantasting van de longfunctie.
Hout stoken is ongezond voor iedereen
De rook van een houtvuur bevat namelijk altijd schadelijke stoffen, zoals fijnstof, kankerverwekkende koolwaterstoffen (PAK's) en koolmonoxide. Dat zorgt voor ongezonde lucht, niet alleen buiten maar ook in je eigen huis.
In houtrook zitten veel schadelijke stoffen, zoals fijnstof, koolmonoxide, vluchtige organische stoffen, PAKs en roet. Kinderen, ouderen en mensen met luchtwegklachten hebben er extra last van. Het inademen van houtrook kan bij hun tot kortademigheid en extra medicijngebruik leiden.
Overleg met uw buren
Praat eens met uw buren om te horen of zij hinder hebben van de rook. En of u iets kunt doen om de overlast te beperken. Bijvoorbeeld door bij een bepaalde windrichting het vuur uit te laten. Of door alleen op bepaalde tijden te stoken, zodat uw buren hun huis beter kunnen ventileren.
De rook van een houtkachel bestaat uit een mengsel met veel verschillende stoffen. In de rook zit onder andere fijnstof. Dat veroorzaakt en verergert longziekten zoals astma, COPD en longkanker, maar ook hart en vaatziekten.
Geen verbod houtkachels, wel scherpere eisen
Per januari 2022 zijn de Ecodesign-richtlijnen in Nederland van kracht geworden. Deze richtlijnen gelden voor heel Europa en stellen strengere emissie-eisen aan (pellet)kachels. België en Duitsland kenden al strengere eisen dan Nederland.
Gemeenten kunnen de aanwezigheid van houtkachels niet verbieden. Houtkachels zijn namelijk als product toegestaan op de (Europese) markt. Ook is er nauwelijks ruimte voor gemeenten om lokale regels te stellen voor het rookgaskanaal (schoorsteen), omdat het Bbl daarover al regels stelt.
Houtstook verbieden kan niet
Zodat er minder schadelijke rook in de omgeving terechtkomt. In de zomer van 2022 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking en krijgen gemeenten nog meer handvatten. Dan kunnen ze bijvoorbeeld regels stellen aan de frequentie van houtstook, dus het aantal uren per dag dat men mag stoken.
Stookalert 6 februari 2023: stook geen hout in de provincies Utrecht, Noord-Holland, Friesland en Flevoland | RIVM.
Uiteindelijk mag een kachel niet worden gebruikt zonder zijn in werking stellen en goedkeuring, omdat dit niet alleen gaat om structurele veranderingen aan het gebouw, maar ook om het aspect van brandbeveiliging. Houd daarom altijd rekening met de veiligheidsafstanden tussen de kachel en brandbare materialen.
Een houtkachel is schadelijk omdat de rook die vrijkomt tijdens het verbrandingsproces vol gevaarlijke partikels en stoffen zit. Houtrook bevat onder andere: Fijnstof vervuiling. Stikstofmonoxide.
Haardblokken zijn ongeschikt. Ze zijn gemaakt van geperst papier of houtpulp. Papier en karton zijn vaak bedrukt, waardoor er bij verbranden schadelijke stoffen vrijkomen. Deze stoffen kunnen de haardkachel of de schoorsteen aantasten.
Een houtkachel heeft namelijk een verticaal rookkanaal nodig, oftewel een schoorsteen die recht omhoog gaat. Dat is nodig voor de trek – de zuurstof – die hout brandend houdt. Daarnaast moet houtrook altijd boven de nok van het huis naar buiten komen. Dat is wettelijk zo geregeld.
Heb je een houtkachel, stook dan liever niet elke dag en zeker niet langer dan vier uur op één dag. Ventileer ook jouw woning goed, alleen dan kan de kachel goed trekken én komen er zo min mogelijk rookgassen de kamer in.
Koolmonoxide houtkachel
Koolmonoxide kan ook vrijkomen bij het gebruik van een houtkachel of open haard. Wanneer je een open verbrandingstoestel zoals een houtkachel of open haard in huis hebt is de kans dat er koolmonoxide in de ruimte komt bij bepaalde omstandigheden aanwezig.
Populierenhout, bijvoorbeeld, verspreidt een nare stank. Esdoornhout geeft bij verbranding een scherpe, prikkelende geur.
Stook alleen droog, onbehandeld hout.
U herkent droog hout aan scheuren en loszittende schors. Het stoken van nat hout zorgt voor onvolledige verbranding. Bovendien geeft nat hout veel minder warmte en leidt het stoken van nat hout eerder tot roetaanslag en schoorsteenbranden.
Het brandhout mag een vochtigheidspercentage hebben tot maximaal 20 procent. Vers gekapt hout heeft een vochtigheidsgehalte van ongeveer 50 procent. Na een jaar drogen daalt dit tot ongeveer 28 procent en na 2 tot 3 jaar drogen heeft het hout het geschikte vochtigheidspercentage van 20 procent of minder.
“Ruim drie miljard mensen stoken in hun huizen wereldwijd nog hout, mest en kolen. De vervuiling binnenshuis die hiervan het gevolg is, veroorzaakt jaarlijks 1,5 miljoen doden; vooral kinderen en hun moeders.
Bij ongunstige weersomstandigheden of een slechte luchtkwaliteit blijft rook langer hangen. Met een stookalert adviseert het RIVM mensen om dan geen hout te stoken. Dit kan gezondheidsklachten bij mensen in de omgeving voorkomen.
PvdD: “Houtstook uitfaseren”
Het is in dit opzicht de meest uitgesproken partij. De PvdD pleit voor het uitfaseren van houtstook. Dit betekent in principe dat het stoken van hout op termijn in ons land verboden moet worden. Veel nadruk legt de partij op schone lucht en duurzame energie.
De levensduur van een houtkachel is 20 jaar. Het is belangrijk om de verpakkingen te vervangen, eens in de 3 tot 5 jaar. Daarnaast is het van belang om de houtkachel niet boven zijn maximumvermogen te stoken.
Houtkachels blijken, na opnieuw rekenen, grootste bron van fijnstofuitstoot. Houtkachels en -haarden zijn vervuilender dan eerder werd aangenomen. Door een nieuwe rekenmethode van het RIVM blijkt dat houtstook de oorzaak is van 23 procent van de uitstoot van fijnstof in Nederland. Eerder werd van 10 procent uitgegaan.
De houtkachels die voldoen aan de EcoDesign 2022 wetgeving hebben een rendement van 75% of hoger en de uitstoot van fijn stof dient minder dan 40 mg/m3 te zijn. Dit vergt voornamelijk aanpassingen voor consumenten die op dit moment een bestaande situatie hebben en waarbij dit niet behaald wordt.
Houtkachels kunnen erg heet worden, en het is belangrijk om u daarvan bewust te zijn als u ze gebruikt. De warmte van een houtkachel kan snel oplopen en tot wel 800 graden Celsius bereiken. Wanneer het vuur brandt zonder toezicht, kunnen de vlammen schade aanrichten.
