Vaak hebben mensen met depressieve klachten nergens zin in of energie voor, hebben ze moeite met hun werk doen en zien ze overal tegenop. Ook verzorgen ze zichzelf minder goed en besteden ze weinig tot geen tijd aan vrienden of familie. Iemand met een depressie, draagt meestal de hele dag een zwaar gevoel met zich mee.
De twee belangrijkste kenmerken van depressie zijn: neerslachtige stemming; duidelijk verlies aan interesse in (bijna) alle activiteiten.
Het is volkomen normaal dat je daar allerlei gevoel bij hebt: verdriet, angst, woede, somberheid. Als je die dingen ervaart, weet je vaak waar ze mee te maken hebben en het gevoel komt en gaat. Je kunt erover praten, je kunt erom huilen soms misschien een beetje lachen, er zit beweging in.
In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters. Deze verstoringen in het chemische evenwicht geeft aanleiding tot angstklachten, overmatig piekeren, verminderde plezierbeleving, passiviteit en een sombere stemming.
Een depressie kan veel oorzaken hebben, maar kan ook 'zomaar' ontstaan. Omdat er vaak geen duidelijke reden of oorzaak is, kan het extra frustrerend zijn als je in een depressie zit. Een depressie zie je meestal niet aan de buitenkant van iemand. Daarom kan je je met een depressie vaak zo onbegrepen en alleen voelen.
Naast gevoelens van somberheid kunnen ook gevoelens en gedachten van leegte, onmacht en minderwaardigheid een signaal zijn. U voelt zich bijvoorbeeld onzekerder dan voorheen en er is een toename van twijfels en besluiteloosheid. Emotionele onevenwichtigheid wordt ook wel gezien als een voorteken.
Alcohol en drugs kunnen een depressie veroorzaken en verergeren. Vaak zijn er ook zorgen over praktische problemen, zoals geld, werk, het gezin of woonruimte. Probeer het niet allemaal alleen op te lossen.
Indien je regelmatig een maaltijd overslaat en de energievoorraad van je lichaam dreigt op te raken, zal je lichaam overschakelen naar een overlevingsstand. Hierbij komen stresshormonen vrij die je depressieve gevoelens erger kunnen maken.
Ernstige depressie
meer kans op dementie en overlijden; meer angst; donkere gedachten en pogingen tot zelfdoding; verdere mentale achteruitgang.
Over het algemeen gaan de klachten binnen drie maanden vanzelf over, maar als hulp te laat komt kunnen klachten flink verergeren en kan je depressie zelfs chronisch worden. Erkennen dat je depressief bent is vaak de eerste stap naar herstel. Depressiviteit worden niet altijd tijdig herkend.
Mensen met een depressie leven gemiddeld 7-11 jaar korter dan mensen zonder een depressie. Geschat wordt dat de helft van deze verhoogde sterfte is toe te schrijven aan de gevolgen van roken (1990-2005).
Een luisterend oor bieden is van groot belang. Probeer te luisteren naar de gevoelens en gedachten die bij hem of haar spelen, zonder daar een oordeel over te vellen. Dit kan ook helpen om het probleem te erkennen. Erkennen dat je depressief bent, is immers vaak niet vanzelfsprekend.
Je kunt beter vragen: “Hoe gaat het vandaag met je?” of “Hoe voel je je vandaag?” Wat je ook doet, zeg zeker niet dingen als: ''Maar je ziet er toch goed uit?'' Daarmee zeg je eigenlijk, hoewel je het misschien niet bedoelt: je ziet er goed uit, dus die depressie zal ook wel meevallen.
Iemand met een burn-out zou wel graag naar buiten willen, maar denkt dat hij het niet meer kan. Als je depressief bent, heb je nergens zin in. Als je een burn-out hebt, overheerst het gevoel dat je het gewoon niet meer kunt klaarspelen.” Het is belangrijk dat een psycholoog de juiste diagnose stelt.
Laat de ander praten en luister zonder oordeel
Iemand die niet lekker in zijn vel zit, voelt daar vaak schaamte of boosheid over. Probeer dus vooral niet te oordelen, en erken het gevoel. Zo nodig je iemand uit om te blijven praten. Je kunt bijvoorbeeld simpelweg zeggen: “Wat vervelend dat je je rot voelt.”
Depressies verlopen vaak wisselend en onvoorspelbaar. De duur van depressieve episodes (de periode waarin zich depressieve symptomen voordoen) is per persoon verschillend. De helft van de depressieve episodes duurt korter dan drie maanden. Ongeveer 20% van de episodes duurt meer dan twee jaar.
Regelmatig bewegen verkleint je kans op een depressie en kan ook een depressie verlichten. (Meer) bewegen is dus goed én cruciaal voor je mentale gezondheid.
Gesprekken met een psycholoog
Wat helpt bij een depressie is een behandeling die gedragstherapie heet. Je hebt dan gesprekken met een psycholoog en leert verschillende dingen: Je praat over je klachten en over hoe ze zijn ontstaan. Je ontdekt hoe je zelf invloed hebt op hoe je je voelt.
Gemiddeld duurt een depressie zo'n 8 maanden. Het overgrote deel van de mensen met een depressie voelt zich in minder dan 3 maanden weer beter.
Maar liefst 15 tot 17% van de totale westerse bevolking heeft ooit in het leven een depressie gehad. Depressies komen vaker voor bij laagopgeleiden dan bij hoogopgeleiden. Mensen zonder betaalde baan zijn bovendien vaker depressief dan mensen mét een baan (Nemesis-2, de Graaf et al., 2010).
Een depressie komt het vaakst voor bij volwassenen, maar ook kinderen en jongeren kunnen ermee te maken krijgen. Het is heel normaal dat je soms periodes ervaart waarin je je somber en moe voelt. Het is ook heel normaal dat je dan weinig zin hebt om iets te doen.
Maar als er niet echt sprake is van een depressie of angststoornis, wordt de patiënt soms alleen maar zieker door het gebruik van antidepressiva. Hij of zij kan namelijk het gevoel van controle en invloed op het eigen leven verliezen.
