Bij de behandeling van een psychose, manie, depressie of trauma wordt soms medicatie voorgeschreven. Welke soorten medicatie zijn er eigenlijk? Antipsychotica dempen psychotische verschijnselen en antidepressiva kunnen depressieve klachten verminderen.
Medicijnen tegen psychose helpen je om uit een psychose te komen. Ze maken hallucinaties, wanen en angsten minder. Dit komt omdat ze bepaalde stoffen in de hersenen remmen. Er zijn veel soorten medicijnen tegen psychose (antipsychotica).
Het is aangetoond dat amisulpride, clozapine, olanzapine en sulpiride een gunstig effect hebben op de depressieve symptomen, in vergelijking met de andere antipsychotica.
De belangrijkste indicaties van antipsychotica (neuroleptica) is uiteraard het behandelen van desintegratie in de vorm van acute dan wel chronische psychosen. Daarnaast kunnen zij deel uitmaken van de behandeling van ernstige depressies, zeker wanneer deze gepaard gaan met psychotische verschijnselen.
Antwoord. Ja, je kunt inderdaad manische verschijnselen krijgen door behandeling met een antidepressivum zoals venlafaxine. Het is in de mate die jij beschrijft vrij zeldzaam, en duidt mogelijk op een onderliggende gevoeligheid voor bipolariteit.
Je kunt medicijnen tegen depressie of angst levenslang slikken. Voor sommige mensen is dat zelfs de beste keuze. Denk dus niet dat je uiteindelijk moet stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst. Dat is een keuze, die afhangt van jouw persoonlijke situatie.
Onttrekkingsverschijnselen zijn voor alle antidepressiva ongeveer gelijk. U kunt zich grieperig gaan voelen, zweten, rillen, spierpijn hebben, u zwak voelen, trillen en een verminderde eetlust hebben. Ook kunt u hoofdpijn krijgen. Klachten als diar- ree, misselijkheid, braken en buikpijn komen ook vaak voor.
Antipsychotica kunnen je concentratievermogen beïnvloeden, slaperigheid veroorzaken en maken dat je wazig gaat zien. Deze effecten zijn vaak het meest merkbaar in het begin van de behandeling met antipsychotica en wanneer een dosis wordt verhoogd. Kruip in die periodes dus ook niet achter het stuur.
Een aantal richtlijnen adviseert bij een eerste psychose minimaal twee jaar antipsychotica voor te schrijven (Bosveld-van Haandel et al., 2001; Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ, 2005). Na meerdere episoden moet behandeling levenslang gegeven worden.
Bij instelling op een antipsychoticum dient de behandelend psychiater rekening te houden met verschillen tussen antipsychotica in het risico op ontregeling van metabole waarden. Dit weegt het zwaarst bij clozapine en olanzapine en weegt ook zwaar, maar minder, bij quetiapine en risperidon.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Antidepressiva en antipsychotica zijn beide psychofarmaca. Medicatie die inwerken op het brein, om psychiatrische aandoeningen te behandelen. Het zijn echter totaal verschillende vormen van medicatie. Antidepressiva zijn geneesmiddelen die vooral invloed uitoefenen op de neurotransmitters serotonine en noradrenaline.
Bijwerkingen anti-psychotica
De meest voorkomende bijwerkingen van antipsychotica zijn: vlakker worden van gevoelens en emoties. bewegingsstoornissen (je beweegt strammer) niet stil kunnen zitten, rusteloosheid.
Een ernstige depressie valt onder de psychotische stoornissen. We spreken dan van een psychotische depressie. Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
De huidige psychiatrie begeleidt psychosegevoelige mensen terwijl de standaardbehandeling met antipsychotica op de lange termijn het aantal psychoses niet lijkt te verminderen. En dat gaat samen met serieuze gezondheidsbedreigende bijwerkingen zoals cholesterol- en bloeddrukproblemen, suikerziekte en overgewicht.
Metabole stoornissen en gewichtstoename zijn veelvoorkomende bijwerkingen van vooral atypische antipsychotica. Het risico op metabole ontregeling is het hoogst bij clozapine en olanzapine, gevolgd door quetiapine en risperidon.
Zowel klassieke als atypische antipsychotica hebben bijwerkingen: bewegingsstoornissen (extrapiramidale symptomen zoals acute dystonie, acathisie en parkinsonisme, en vooral bij langdurig gebruik tardieve dyskinesie en tardieve dystonie), metabole stoornissen, seksuele-functiestoornissen en cardiale bijwerkingen.
Van de ruim 350.000 patiënten die in 2019 een antipsychoticum gebruikten, zijn de meesten (143.000, 40%) tussen de 41 en 64 jaar. Gerelateerd aan de grootte van de leeftijdsgroep liggen de verhoudingen echter anders.
In Nederland gebruiken zo'n 340.000 mensen een of meerdere antipsychotica om de symptomen van een psychose en andere psychiatrische aandoeningen te bestrijden.
Clozapine en amisulpride zijn het meest effectief voor vermindering van de positieve en negatieve symptomen. De verschillen tussen de antipsychotica zijn meer uitgesproken op het gebied van de ongewenste effecten. De keuze van een antipsychoticum wordt voornamelijk bepaald door het profiel van de ongewenste werkingen.
Antipsychotica (atypische) worden bij ouderen met dementie geassocieerd met een kleine, maar statistisch significante toename van het risico op cerebrovasculaire aandoeningen en zowel atypische als klassieke antipsychotica resulteren zelfs in een verhoogde sterftekans.
Antipsychotica kunnen worden ingedeeld in klassieke (1e generatie) en atypische antipsychotica (nieuwe).
Combineer SSRI's en serotonerge TCA's niet met andere serotonerg werkende medicatie, zoals antimigrainemiddelen (triptanen) en ook niet met tramadol en Sint-Janskruid. Bij deze combinaties kan het zeldzame, maar mogelijk dodelijke serotoninesyndroom optreden.
De enige middelen die worden voorgeschreven bij een depressie en effectief zijn gebleken, zijn antidepressiva. Daar zitten stoffen in zoals fluoxetine (ook bekend als Prozac) en paraxetine (ook bekend als Seroxat). Stofjes die ons in betere stemming brengen.
Het idee dat extreme somberheid wordt veroorzaakt door een tekort aan de een stofje in het brein, namelijk serotonine, verliest aan grond. En dat terwijl de meeste antidepressiva – die soms wel, soms niet helpen – nog steeds op dat idee zijn gebaseerd. Van antidepressiva kun je soms nog somberder worden.
