Plastic heeft een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes, maar het blijft plastic. Dieren kunnen plastic niet verteren, als ze het opeten kunnen ze er dood van gaan. Plastic kan op allerlei manieren in zee belanden.
Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
Veel van het gebruikte plastic kunnen we niet goed opvangen of verwerken. Daardoor komt er jaarlijks 8 miljoen ton aan kunststoffen in onze oceanen terecht. Daarvan heeft 80% zijn oorsprong in de 1000 grootste rivieren in de wereld. Dieren raken erin verstrikt of eten het op met sterven tot gevolg.
De nadelen van plastic
Je vindt plastic afval als zwerfvuil op het land, in oceanen, zeeën en rivieren. De kleinste deeltjes plastic kunnen schade veroorzaken bij dieren. In laboratoriumonderzoek zijn ook de eerste aanwijzingen gevonden van nadelige effecten op de gezondheid van mensen.
Meer dan 100 miljoen dieren sterven jaarlijks door Plastic
Plastic afval kan vast komen te zitten in koraal en tast de gezondheid aan. Microplastics worden door vrijwel alle zeedieren geconsumeerd, zelfs door plankton. Roofdieren zoals haaien en ijsberen krijgen gif binnen via de prooidieren die ze eten.
De productie van plastic door de industrie draagt bij aan klimaatverandering. De consumptie en productie van plastic brengt het gebruik van grote hoeveelheden fossiele brandstoffen met zich mee, met alle negatieve gevolgen van dien voor het milieu en het klimaat.
goede vuilnisophaalsystemen, overal ter wereld. verhoging van capaciteit om wereldwijd meer plastic mechanisch te kunnen recyclen. nieuwe methoden voor recycling van plastic dat niet mechanisch gerecycled kan worden. veiliger opslagplaatsen voor plasticafval dat niet gerecycled kan worden.
Jaarlijks overlijden één miljoen zeevogels en 100.000 zeedieren aan de gevolgen van ons plastic. Ook de volgende feiten zijn niet mis: Iedere minuut wordt er op de wereld één miljoen plastic flesjes gekocht. Ieder jaar gebruiken we vijf triljoen plastic tasjes.
Van de 5 miljard plastic die jaarlijks op vuilnisbelten belandt, stroomt een deel naar de oceanen, elk jaar zo'n 5 tot 13 miljoen ton plastic. Dit is funest voor veel vogels en zeedieren: zij kunnen het plastic per ongeluk opeten en hierdoor sterven.
In de komende 10 jaar zal de productie van plastic met 40% toenemen. Als we niets tegen de plasticsoep ondernemen, zal er in 2050 qua gewicht meer plastic in zee zijn dan vis. De Verenigde Naties waarschuwen dat het zeeleven onherstelbaar verwoest zal worden. Koraalriffen blijken extra kwetsbaar voor plastic.
De productie van plastic is bijna altijd schadelijk voor het milieu. De belangrijkste grondstof van plastic is namelijk aardolie, een fossiele brandstof die CO2-uitstoot oplevert bij verbranding. Ook worden er andere, schadelijke stoffen bij de productie gebruikt en er is sprake van waterverspilling en -vervuiling.
Experimenteel menselijk materiaal of proefdieren zijn blootgesteld aan micro- en nanoplastics. Daaruit blijkt dat kleine plastic deeltjes de darmwand, de longen, de placenta en zelfs de bloed-hersenbarrière kunnen passeren. Daar verstoren ze het functioneren van de lichaamscellen.
Koop rijst, havermout en pasta zoveel mogelijk in kartonnen verpakkingen en berg het thuis op in glazenpotten. Gebruik losse thee in plaats van theezakjes. Vervang het plastic folie in de keuken voor bijvoorbeeld FoodHuggers. FoodHuggers houden gemakkelijk en veilig je eten langer vers.
Elk jaar belandt er wereldwijd gemiddeld 8 miljoen ton plastic afval in zee, ofwel elke minuut een volle vrachtwagen afval. Plastics blijven tot 450 jaar aanwezig, en de kleine fragmenten verdwijnen zelfs nooit helemaal. Marien zwerfvuil vermijden en verminderen staat hoog op de nationale en internationale agenda.
Er wordt geschat dat er jaarlijks tussen de 12 en 24 miljoen kilogram plastic wordt opgegeten door vissen. Volgens de VN gaan er elk jaar 100.000 zeezoogdieren en 1 miljoen zeevogels dood door afval op zee.
Het recyclen van glas en blik vraagt veel energie, veel meer dan de productie van plastic, gerecycled of nieuw. Wanneer kies je voor vers? Als je in de winter groenten wil eten, die in de zomer geoogst worden, dan kies je het beste Nederlandse oogst in blik of in karton uit de diepvries.
Plastic zit bijvoorbeeld in je telefoon, speelgoed en verpakkingsmateriaal. Ook rioleringsbuizen en regenkleding zijn vaak van plastic gemaakt. Voor al die producten zijn er verschillende soorten plastic. Zo zijn er harde plastics, zachte plastics, doorzichtige plastics of juist plastics met kleur.
- Great Pacific Garbage Patch: De grootste afvalhoop ter wereld. Ligt in de Grote Oceaan tussen de Amerikaanse westkust en Hawaï. Bestaat uit naar schatting 80 miljoen kilo afval, verspreid over een gebied dat drie keer zo groot is als Frankrijk.
We weten al dat de chemicaliën die aan plastic worden toegevoegd enigszins tot zeer schadelijk zijn voor ons lichaam. Er lijkt een verband te bestaan met vruchtbaarheidsproblemen, stoornissen in taalontwikkeling, kanker, obesitas en ADHD.
Microplastics in ons eten en drinkwater
Via de bodem, lucht of water kunnen microplastics en de nog kleinere nanoplastics in ons voedsel terechtkomen. Zo zijn microplastic deeltjes gevonden in vis en schaal- en schelpdieren. In vissen worden deze plastic deeltjes vooral gevonden in het maag-darmkanaal.
Het doel: de hoeveelheid plastic in de oceanen te verminderen. De zogeheten 'single use plastics' komen relatief vaak in het water terecht. Jaarlijks stroomt tussen de 5 en 13 miljoen ton de oceanen in.
De zee vervuilt steeds meer
Veel dieren hebben hier last van zoals koralen, zeeschildpadden en walvissen. Ook olie- en gaswinning op zee en de plastic soep zorgen vormen een grote bedreiging voor het leven in zee en voor ons mensen.
Vanaf nu varen twee bemande schepen de oceaan op die elk een uiteinde van de barrière door de plasticsoep trekken. Met een snelheid van bijna drie kilometer per uur sleuren de schepen de plasticschepper precies langzaam genoeg door de zee om de barrière het plastic mee te laten nemen, maar niet meer los te laten.
Staatssecretaris Heijnen: “Elke dag gooien we alleen al in Nederland 19 miljoen plastic bekers en voedselverpakkingen weg, na eenmalig gebruik. Daar moeten we toekomstige generaties niet mee blijven opzadelen. Er is een ommezwaai nodig van wegwerp naar hergebruik.
