Dierenwelzijn. Koeien produceren melk om dezelfde reden als alle andere zoogdieren: om hun nakomelingen te voeden. Dat geldt dus ook voor de mens. Het grote verschil is dat jouw baby na de geboorte niet bij je wordt weggehaald en voortaan louter met kunstmelk wordt gevoed.
Veganisten gebruiken geen zuivel, omdat hier dieren voor gebruikt en (uiteindelijk) gedood worden. Dit past niet binnen het veganisme, omdat hierbij juist gestreefd wordt naar zo min mogelijk bijdragen aan exploitatie van en wreedheid naar dieren. Gelukkig kunnen we prima zonder zuivel leven.
Kaas wordt namelijk niet alleen gemaakt van het dierlijke product melk, maar ook met een stukje van het dier zelf. Dat maakt de meeste kaas niet-vegetarisch. Kaas wordt gemaakt van melk - meestal koemelk, geitenmelk of schapenmelk. Voor boerenkaas wordt rauwe melk gebruikt en voor fabriekskaas gepasteuriseerde melk.
De hoeveelheid eiwitten en fosfaat die melk bevat zorgen voor verzuring in het lichaam. Het lichaam zal het zuur vervolgens neutraliseren door calcium uit de botten te onttrekken. Melk drinken kan dus ook leiden tot een tekort aan calcium, dat uiteindelijk kan leiden tot botmineraaldichtheid afname.
Warme dranken zoals thee en koffie zijn eigenlijk altijd vegan, tenzij er melk aan toegevoegd is. Ook de meeste koude dranken zijn vegan. Dierlijke melk is uiteraard niet veganistisch, maar alle soorten plantaardige melk wel. Daarnaast zijn ook vrijwel alle frisdranken veganistisch.
Vegan voedsel, de voordelen en valkuilen
Mensen die veel plantaardig voedsel eten worden simpelweg gezonder oud, hebben minder kans op hart- en vaatziekten, hebben een lager LDL-cholesterol, minder kans op een hoge bloeddruk, kanker, minder kans op diabetes en een gezonder gewicht.
Gewoon brood bevat in de meeste gevallen geen dierlijke producten. Bruin brood en volkoren brood passen daarom goed in een veganistisch dieet. Het Voedingscentrum raadt aan om volkorenbrood te eten om voldoende ijzer en eiwit binnen te krijgen.
Leven zonder zuivel, zoals veganisten doen, is voor je gezondheid niet slecht, zeker als je je calcium ergens anders vandaan haalt. De meeste melkvervangers hebben calcium toegevoegd. En wie voldoende groene bladgroenten, noten en bijvoorbeeld gedroogde vruchten zoals abrikozen eet, leeft gezond zonder zuivel.
“Een mens kan zonder melk. Als je er maar voor zorgt dat je de calcium en andere mineralen, eiwitten, en B-vitaminen vitaminen langs andere weg binnenkrijgt. Andere zuivel zoals karnemelk of yoghurt is ook prima.”
Wie geen melk of melkproducten eet, moet z'n best doen om van bepaalde voedingsstoffen, zoals calcium en vitamine B12, voldoende binnen te krijgen. De voedingsstoffen in melk zitten ook in andere productgroepen zoals fruit, groenten, bonen, vlees, noten, granen en eieren.
Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen die belangrijk zijn voor vegetariërs, zoals vitamine B12, mineralen en eiwitten. Het Voedingscentrum beschouwt eieren daarom als een goede vegetarische keuze.
Vegetarische voeding is voeding waar niets in zit van het gedode dier. Dit betekent dat er geen vlees, vis, insecten of gevogelte in zit. Daarnaast zit er in echt vegetarisch eten ook geen slachtafval, zoals gelatine of niet-vegetarisch stremsel (in kaas) of ander verstopt vlees in het eten.
Je zou denken dat wijn gemaakt is van druiven en dus per definitie vegetarisch en zelfs veganistisch is, maar dat klopt niet. De wijn zelf is dan wel plantaardig, maar na het hele proces van fermentatie en rijping zweven er nog allerlei deeltjes rond in de wijn.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat je langer leeft door het volgen van een vegetarisch of veganistisch dieet. Over het effect van veganisme op de levensduur vonden we geen betrouwbare studies.
Plantaardige yoghurt is yoghurt wat niet van koeien-, schapen- of geitenmelk is gemaakt. Plantaardige yoghurt is lactosevrij en is dus een alternatief voor zuivel, geschikt voor mensen die lactose-intolerant of veganist zijn.
Het levert een mooie lijst op met India als uitschieter op nummer 1, gevolgd door Mexico, Polen, Israël en Zweden. Nederland begeeft zich op plek 15 tussen een groot aantal andere Europese landen.
Melk bevat inderdaad calcium. Maar het bevat ook heel veel verzadigd vet en is een grote veroorzaker van allergieën. Bovendien lijkt het erop dat calcium uit zuivel zorgt voor een stimulans van de groei van prostaatkankercellen en een algemeen verhoogd risico van prostaatkanker.
,,Mensen die regelmatig last hebben van hun maag en darmen kunnen vaak slecht tegen melk. Lactose is een melksuiker die je moet verteren. Daarvoor is het natuurlijke enzym lactase nodig. Grofweg driekwart van de bevolking maakt dat enzym vanaf jonge leeftijd niet goed meer aan.
Volle melk is de meest onbewerkte melksoort van de drie. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5 % vet. De vetten in melk zorgen waarschijnlijk voor een stabielere bloedsuikerspiegel door de opname van suiker te vertragen. In dit opzicht kan volle melk de beste optie zijn.
Met name vanwege de vergelijkbare hoeveelheid eiwitten is sojamelk de beste vervanging. Het wordt gemaakt van gepelde sojabonen en extra water, plantaardige olie, verdikkingsmiddel (xantaangom, guargom, carrageen, gellaangom) en emulgatoren om de smaak en de houdbaarheid te verbeteren.
Er bestaan verschillende plantaardige zuivelalternatieven, zoals sojadrink, amandeldrink, rijstdrink, haverdrink en kokosdrink. Deze plantaardige dranken leveren niet de gezondheidswinst van zuivelproducten.
Veel kazen zijn ook niet vegetarisch, omdat het dierlijke stremsel is gemaakt van de maag van een kalfje. Ook zijn er mensen die geen kaas eten omdat ze een plantaardig dieet volgen (en niet per se vegan zijn,) vanwege hun gezondheid. Veel kazen zijn vrij vet en zout en staan bekend als 'niet per se heel erg gezond.
Brood = veganistisch
Je stond er misschien nog niet bij stil, maar de meeste broodsoorten zijn al vegan. Zo bestaat een standaard brood uit 4 basis ingrediënten: meel, water, zout en gist (of desem). Dat zijn 4 ingrediënten die geen dierlijke oorsprong hebben.
Omdat wijn gemaakt is van druiven, lijkt het een wat vreemde vraag of wijn vegan is. Dat is het echter zeker niet! De meeste wijnen zijn namelijk NIET vegan. Uitgegiste wijn is troebel, er zweven o.a. miniscule stukjes druivenschil in de wijn, afgestorven gisten en kleurstoffen.
Ciabatta onderscheidt zich van andere broodsoorten door de harde en brosse korst en de zachte en luchtige binnenkant. Het goede nieuws is dat ciabattabrood meestal ook veganistisch is.
