“Overgewicht en obesitas ontstaan wanneer de inname van energie jarenlang hoger is dan het gebruik”, schrijft de Gezondheidsraad in 2010. Met andere woorden: wie teveel eet en te weinig beweegt, blijft energie opslaan in plaats van deze te verbruiken en wordt daardoor te dik.
In principe kun je van alle voedingsmiddelen aankomen. Je komt aan als je meer eiwitrijke, vetrijke of koolhydraatrijke producten eet dan je nodig hebt. Helaas zijn er geen wondermiddeltjes of producten in de supermarkt die ervoor gaan zorgen dat je snel gewicht verliest.
Taart, snoep, frisdrank en chips valt hier bijvoorbeeld onder. Van deze voedingsmiddelen eet je namelijk snel veel te veel, zonder dat het echt voedingsstoffen bevat. Zo eet je zonder dat je het doorhebt honderden extra kilocalorieën per dag. Daarmee zijn het echte verborgen dikmakers.
Om je gerust te stellen: een plotselinge gewichtstoename betekent zelden dat je er opeens een kilo vet bij hebt. Ga maar na: als de weegschaal 500 gram extra aangeeft, zou je genoeg calorieën moeten hebben gegeten om een halve kilo vet op te slaan.
Stress, doet de interne cortisolconcentratie toenemen, en heeft daardoor mogelijk een rechtstreekse invloed op het uitrijpen (verdikken) van vetcellen.
Je voelt je dik, schuldig, opgeblazen of vol na een dag waarop je wat meer dan normaal hebt gegeten. Maar zo snel als dat jij denkt dat je aankomt, kom je helemaal niet aan. Het is wetenschappelijk zelfs onmogelijk om in één dag aan te komen, tenzij je bepaalde vreemde superpowers hebt.
Zeker niet als je het een tijd vol moet houden omdat je 10 kg wil afvallen. Een gezond en verantwoord tempo is een halve tot één kilo per week afvallen. Met 10 kilo afvallen ben je dus 10 tot 20 weken bezig.
Afvallen gaat niet om minder eten, maar om anders eten. Vervang snelle koolhydraten (brood, rijst, pasta, suiker) door groenten, fruit, noten, eieren, zuivel, vis en mager onbewerkt vlees. De vezels, gezonde vetten en eiwitten uit deze voeding zorgen voor minder trek en stimuleren je vetverbranding.
Dik worden van koolhydraten
Als je te weinig koolhydraten binnenkrijgt, dan gebruikt het lichaam andere energiebronnen zoals vet of spiereiwit. Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat het eten van weinig koolhydraten kan leiden tot een tekort aan B-vitamines, mineralen en vezels.
Altijd lekker is een portie (snack)groente. Zoals komkommer, cherrytomaten, reepjes paprika, worteltjes, radijsjes, stukjes rauwe bloemkool, bleekselderij, rettich, enzovoorts. Eventueel met dip, zoals de gegrilde groentedip. Een portie vers fruit.
Verklein de porties: eet iets minder vlees, brood, aardappelen, rijst of pasta. Probeer minder te snoepen, neem vaker fruit of groenten tussendoor. Vergelijk de hoeveelheid calorieën, vet, eiwitten en koolhydraten op etiketten. Kies voor volkorenproducten voor een voller gevoel.
Nee, je kunt niet zwaarder worden als je minder eet dan je nodig hebt. Als je minder energie via eten en drinken binnenkrijgt dan je verbruikt, val je in principe af. Wel is het belangrijk om op een gezonde manier minder te gaan eten.
Als je toch 5 kilo af wilt afvallen in een week, kun je het beste een caloriearm dieet volgen waarbij je als vrouw niet meer dan 1100 en mannen 1500 calorieën per dag binnen krijgt. Ook is het mogelijk om een sportvastenkuur of ketodieet te volgen van maximaal 10 dagen.
Samengevat: waar val je het eerst af? Eerst val je af aan je ledematen. Mannen vallen het laatst af op de buik, vrouwen rond de heupen. Je kan dit proces deels sturen door je hormoonbalans te herstellen en specifiek te trainen.
Om één kledingmaat te verliezen, zou je ongeveer vier kilo aan vet moeten kwijtraken. Voor zij die liever in calorieën dan in kilo's tellen: vermenigvuldig dat getal gewoon met 7000 (ja, om een kilo aan vet te verliezen moet je gemiddeld zo'n 7000 kcal verbranden).
1 kilo per dag afvallen
Dit is helemaal onmogelijk voor de meeste mensen. Zoveel calorieën verbranden is enkel mogelijk voor topsporters, maar die moeten meestal geen vet meer verliezen in de eerste plaats.
Wil je een gezond ontbijt om af te vallen, dan let je op de calorieën die het ontbijt bevat. Je zult dan kunnen terugvallen op ontbijtjes op basis van yoghurt, kwark of fruit. Bijvoorbeeld een powersmoothie met alleen de ingrediënten banaan, sinaasappel, aardbeien en magere yoghurt.
Sommige mensen denken dat vet wordt omgezet in energie en anderen geloven weer dat vet spiermassa wordt als u maar genoeg traint. Toch is dit niet waar. Wanneer u vet verbrandt blijft het verbrande vet namelijk niet in ons lichaam, maar verlaat het vet het lichaam.
De BMI of body mass index kan gebruikt worden als eerste indicator. Een BMI boven 25 geeft aan dat je te zwaar bent voor je lengte. En een BMI vanaf 30 duidt op obesitas. Indien je niet sport en weet dat je nauwelijks spieren hebt is de BMI een goede maatstaf.
Maar hoeveel extra voedsel moet je naar binnen werken voor je een kilo bijkomt? Jammer genoeg niet zo gek veel: 500 extra calorieën per dag eten (die je dus niet verbrandt) gedurende een week zal er al voor zorgen dat je een kilo bijkomt.
Als je het vermoeden hebt dat er een medische oorzaak is waardoor je gewicht is toegenomen of waardoor afvallen niet gaat, ga dan altijd naar je huisarts om dit vermoeden te bespreken. Hij of zij kan je verder helpen en je de medische hulp aanbieden die je nodig hebt.
Als er sprake is van een hormonale disbalans, waardoor hormonen als leptine en ghreline hun werk niet meer goed kunnen doen, kan dit ervoor zorgen dat afvallen niet of minder goed lukt. Probeer maar eens af te vallen als je continu trek hebt en ook nog eens een verminderd verzadigingsgevoel.