Rotterdam ligt midden in het deltagebied waar de Noordzee en de rivieren Maas, Rijn en Waal samenkomen, dit noemen we de Rijn-Maasdelta. Rotterdam loopt daarmee risico op overstroming. Gelukkig houden dijken, duinen en stormvloedkeringen de stad veilig. Rotterdam wordt constant beschermd door primaire waterkeringen.
De kans dat Rotterdam overstroomt is heel erg klein. Maar als het gebeurt moeten de inwoners en vooral de crisisbeheerders weten wat ze moeten doen.
De overstromingsgevoelige gebieden van Nederland: 59% van het landoppervlak van Nederland (dus excl. Waddenzee, IJsselmeer en ander open water) is gevoelig/kwetsbaar voor overstromingen.
Toch kan het risico op een overstroming nooit helemaal worden uitgesloten. Ongeveer 59% van het Nederlandse landoppervlak loopt een overstromingsrisico: 26% ligt onder zeeniveau, 29% kan overstromen als rivieren massaal buiten hun oevers treden en 4% ligt buitendijks.
Noord-Holland ligt voor meer dan drie kwart onder zeewaterniveau. Toch is het een van de veiligste delta's van de wereld omdat de dijken goed op orde zijn. De kans op een overstroming is echter nooit uit te sluiten. De gevolgen kunnen dan groot zijn: veel slachtoffers en economische schade.
Ligt mijn woning in overstromingsgevoelig gebied? Dit kan je eenvoudig nagaan via de watertoets- en overstromingskaarten. De woning kan gelegen zijn in mogelijk of effectief overstromingsgevoelig gebied. De verkoper is verplicht de ligging op de overstromingskaart mee te delen bij de verkoop van het perceel.
Een dijkwerker meet voor waterschap Rivierenland de waterhoogte. Belangrijker: ook als de zeespiegel een paar meter stijgt, verandert er niets fundamenteels aan het binnendijkse deel van de watermachine. Dan is niet 59 procent van Nederland overstroombaar, maar 61 procent.
De kans op een overstroming is het grootst langs de grote rivieren in laaggelegen polders en in Limburg. Maar ook regionale rivieren en beken kunnen overstromen.
Check of je in een risicogebied woont
Via overstroomik.nl kun je zelf bekijken of je in een risicogebied woont. De site maakt bezoekers bewust van de kans op een overstroming en geeft tips over wat je dan zou kunnen doen. De site geeft geen informatie tijdens een overstroming.
De veiligheidsniveaus zijn hier nu zo hoog dat de kans dat grote delen van bedijkt Nederland overstromen, kleiner dan 1/1.250e per jaar is. Sinds de tijd dat de normen voor deze veiligheidsniveaus zijn vastgesteld, is er veel veranderd.
De Waddenzee verzuipt
De Waddeneilanden zullen deels verdwijnen en gaan 'wandelen' richting de kust. De Waddenzee zal nooit meer beloopbaar zijn. Kleinhans: "Aan de Noordzeekant schuren de eilanden door de stijgende zeespiegel af en dat zand slaat in de Waddenzee neer. Zo verschuiven de eilanden dus richting onze kust.
We zien dat de Randstad inderdaad het grootste risicogebied is in Nederland. Het hangt af van de waterstand en de plek van de dijkdoorbraak hoe hoog het water kan komen. Voor deze kaart zijn computerberekeningen uitgevoerd van verschillende dijkdoorbraken. Voor elke locatie is gekeken wat de maximale waterhoogte was.
De eerste Nederlandse gemeente die voor een deel onder water komt te liggen, ligt niet in Nederland maar in de Caraïbische Zee. Een vijfde deel van Bonaire kan nog deze eeuw onder water verdwijnen. Dat blijkt uit een recente studie van de Vrije Universiteit.
Het laagste bewoonde punt van Nederland met -6 m NAP ligt in het Rotterdamse stadsgebied, het laagste punt van Nederland (inclusief de onbewoonde gebieden) met -6,74 m NAP ligt net ten oosten van de stadsgrenzen in Nieuwerkerk aan den IJssel.
De Eurogeul of Euro-Maasgeul, het laatste stuk wordt Maasgeul genoemd, is een gegraven vaargeul op de Noordzee die toegang verschaft tot de haven van Rotterdam. De Eurogeul heeft een lengte van 25 zeemijl (45,65 kilometer), de Maasgeul heeft een lengte van 6 zeemijl (11,35 kilometer). De diepte van beide is 23 meter.
Dijken, duinen en dammen beschermen Nederland
Waterkeringen, zoals dijken, duinen en dammen, beschermen ongeveer 60% van Nederland tegen overstromingen. In dit overstroombare gebied wonen zo'n 9 miljoen mensen. Dit aantal neemt toe. Ook is de economische waarde in deze gebieden gestegen.
Uit de Flood Analyzer kunnen ook rankings worden afgeleid: de top 11 landen waar de bevolking bijvoorbeeld het meest wordt getroffen door rivieroverstromingen zijn: India, Bangladesh, China, Vietnam, Pakistan, Indonesië, Egypte, Myanmar, Afghanistan, Nigeria en Brazilië.
De zwaarste ramp die de mensheid ooit heeft getroffen, was de overstroming in China in 1931. Toen stierven (naargelang de bron) tussen één miljoen en vier miljoen mensen.
Om Nederland te beschermen tegen overstromingen, heeft ons land ruim 3.700 km aan waterkeringen. Zonder deze keringen zouden grote gebieden van Nederland onderlopen met water. Naast natuurlijke keringen, zoals duinen, zijn er bijna 1.500 aangelegde keringen: dijken, dammen, stuwen, gemalen en stormvloedkeringen.
Een voorbeeld van hoe Nederland onder water kan komen te staan. Als dat scenario zich herhaalt en de kust niet beter beschermd wordt, dan zijn Flevoland, Noord-Holland en Zuid-Holland verleden tijd.
Het grootste deel van onze regio ligt onder de zeespiegel. Bij een overstroming kan het water in Den Haag bijvoorbeeld tot 2,5 meter hoog staan. Dat kan ook wat verder van de zee, bijvoorbeeld in Alphen aan den Rijn of Gouda, daar kan het water tot maximaal 2 meter hoogte komen.
De bevolkingsgroei, van bijna 17,5 miljoen nu naar 20 miljoen in 2100, wordt voor een belangrijk deel opgevangen in middelgrote, deels nieuwe steden in Zuid- en Oost-Nederland. Als bescherming tegen de stijgende zeespiegel wordt de duinenrij langs de Noordzee verbreed en worden zandsuppleties uitgevoerd.
Nederland is kwetsbaar voor overstromingen. Niet alleen vanuit zee, maar ook vanuit onze rivieren. Die krijgen vaker veel water te verwerken. Daarom geven we de rivieren meer ruimte om het water veilig af te kunnen voeren.
