Enter het masterplan van de Europese Unie: REPowerEU geheten. Dat heeft als doel voor Europa om vanaf 2027 geen gas meer af te nemen van Rusland. Ook voorziet dit plan in een veel lagere gasconsumptie in Europa vanaf 2030. Een grote operatie, gezien de huidige Europese afhankelijkheid van de levering van Russisch gas.
Hoewel er geen sancties op Russisch gas gelden, komt er vrijwel geen Russisch gas via pijpleidingen meer binnen in Nederland. Voor de oorlog in Oekraïne was dit 25% van de Nederlandse import. Daarnaast is het percentage vloeibaar gas (LNG) uit Rusland gehalveerd van 30% in 2021 naar 15% nu.
Winterperiode 2022/2023 waarin de gasopslagen aardgas leveren. 2. Zomerperiode 2023, waarin de gasopslagen worden gevuld. Een volledige stop van Russische aardgasleveringen leidt waarschijnlijk tot langdurig extreem hoge gasprijzen (hoger dan eerste helft 2022).
Energie besparen en alternatieven voor Russisch gas
Verder gaan Nederland en Europa hun energieverbruik in hoger tempo verminderen en verduurzamen. Bijvoorbeeld door woningen versneld te isoleren en sneller te zorgen voor meer groen gas, waterstof en extra windmolens op de Noordzee.
De Russen zijn goed voor 40 procent van de gasvoorziening in de EU. Het is dus niet reëel dat de EU snel de Russische gaskraan dichtdraait. In Nederland gaat het om 15 procent Russisch gas, 6 miljard kubieke meter. Nederland moet het wel lukken.
Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom stopt vandaag met het leveren van gas aan Polen en Bulgarije. Het besluit hing sinds gisterenavond al in de lucht.
Dit proces is met name in 2022 versneld. Sinds juni 2022 ligt het Russische aandeel van de gasinvoer in de EU onder de 20%. In november bedroeg het 12,9%. Tussen januari en november 2022 kwam minder dan een kwart van de gasinvoer van de EU uit Rusland (via pijpleiding + invoer van lng).
Amsterdam - Energiebedrijf Eneco stopt met de inkoop van Russisch gas, het sluit geen nieuwe contracten meer af voor gas van Russische bedrijven.
De Rijksoverheid wil de CO2-uitstoot verminderen door over te stappen op duurzame energie. Daarom kunt u vanaf 2050 in principe niet meer koken op gas of stoken op aardgas. Dan kan dit alleen nog met duurzame installaties. Voor de aankoop van deze installaties kunt u subsidie krijgen.
Rusland neemt een van de meest drastische economische stappen tot nu toe: Polen en Bulgarije krijgen geen gas meer. Het Kremlin voert zijn dreigementen uit om landen die niet in roebels betalen af te sluiten van gas. Na Polen krijgt nu ook Bulgarije vanaf woensdag geen Russisch gas meer.
Energie Nederlanders betalen dagelijks gemiddeld twee euro voor Russisch gas. Wel gaat niet al het Russisch gas in Nederland naar huishoudens; ook bedrijven maken er gebruik van.
Uit Nederlandse gasvelden in Groningen en onder de Noordzee wordt nog altijd gas gewonnen. Het Centraal Planbureau schat dat Nederland in 2022 en 2023 daardoor een meevaller heeft van rond de 20 miljard euro. Grote gasproducerende bedrijven zoals Shell en BP zijn ook in bonus.
Er is namelijk één Europese gasmarkt. Pijpleidingen zijn op elkaar aangesloten en landen binnen de EU kopen gezamenlijk in. Binnen deze gasmarkt kunnen landen zelf contracten afsluiten. Het aardgas in Europa komt grotendeels uit Rusland (40%), Noorwegen (16%) en het Midden-Oosten (11%).
Per 1 januari 2021 bedraagt de totale ontdekte gasvoorraad in ontwikkelde en niet ontwikkelde voorkomens samen 138,2 miljard Nm3. De reserves van totaal 92,4 miljard Nm3 bestaan voor 6,6 miljard Nm3 uit reserves in het Groningenveld en 85,8 miljard Nm3 in de overige (kleine) velden.
EU kan niet zonder alle Russische olie
Het is weliswaar een afgezwakte 'importban' die enkel zal gelden op Russische olie die via zee Europa binnenkomt, de olie die via de pijpleiding komt blijft (voorlopig) buiten schot.
Volgens een economische expert van de EU is het logisch dat Europa voorlopig LNG uit Rusland blijft importeren. Door Russisch LNG van de EU-markt te weren, zouden de Europese landen meer LNG elders in de wereld moeten kopen. Daardoor zouden de prijzen voor armere landen stijgen.
Aardgas is een fossiele brandstof wat inhoudt dat de bron niet onuitputtelijk is en een keer opraakt. Dit zorgt dat aardgas niet duurzaam is.
De limieten van aanvullende productie via de kleine velden komen echter snel dichterbij, zo blijkt uit het verslag van EBN. Als er niets gebeurt neemt de eigen gasproductie van Nederland vanaf 2020 snel af en zijn we vanaf pakweg 2025 niet meer zelfvoorzienend.
De overheid wil dat alle woningen en bedrijven stapsgewijs van het aardgas afgaan. Het is nu dus nog niet verplicht, maar het is wel de bedoeling dat er in 2050 niemand meer is die zijn huis nog met aardgas verwarmt. Wil je toch gas blijven gebruiken, dan kan dat natuurlijk: met groen gas.
De afgelopen jaren haalden we in Europa het gas uit drie belangrijke bronnen: productie binnen de Europese Unie (zoals Groningen), pijpleidingen (voornamelijk Rusland en Noorwegen) en schepen die vloeibaar gas binnenbrachten.
Frankrijk is voor zo'n 17 procent van zijn gas afhankelijk van Rusland. Om minder afhankelijk te worden van het land, importeert het nu meer gas uit buurland Spanje.
Saoedi-Arabië koopt sinds juni massaal Russisch olie en gas in, zo blijkt uit meetgegevens van olie- en gastankers die Reuters verzamelde en gisteren publiceerde.
Volgens het Russische ministerie van Financiën verdient Rusland vandaag aan gas alleen 660 miljoen euro per dag. Dat is veel meer dan de prognoses die het ministerie in het begin van de winter maakte. Toen was de verwachting dat de gasexport dagelijks een kleine 450 miljoen euro zou opleveren.
Vooral Duitsland (voor de helft), Italië (46 procent), Finland en Letland (ruim 90 procent) waren eind februari van Russisch gas afhankelijk. Die afhankelijkheid maakt kwetsbaar, concludeerden EU-leiders. In 2021 verdiende Rusland nog 9,1 biljoen roebel – 108 miljard euro – aan de export van gas en olie.
Rigoureus van aardgas af gaan is gewoon geen optie op de korte termijn. Het kan niet. Ja, het kan wel. Maar dan hebben we het allemaal heel koud.
