Het huidige melktekort lijkt wel het startschot te zijn voor de lange-termijn-oriëntatie van Nederlandse zuivelbedrijven. Maar al sinds de stikstofproblematiek nijpend is, weet iedereen dat dit moment eraan kwam, het moment dat Nederlandse melk een schaars goed wordt.
De basisverschillen: volle (3,5% vet), halfvolle (1,5% vet) en magere (minder dan 0,5% vet). Alleen Jerseymelk bevat van nature 6% vet. Verder is er houdbare melk en verse melk; 'gezondheidsmelk' zoals lactosevrije melk; en melk van speciale herkomst, zoals biologische melk.
De raad adviseert om tussen de 250 en 500 ml melk per dag te consumeren, als bijdrage aan de inname van calcium, vitamine B2 en B12. Let op: deze aanbevolen hoeveelheid gaat over melk in vloeibare vorm. Het equivalent in bijvoorbeeld yoghurt of kaas vind je in dit overzicht.
Volle melk is de meest onbewerkte melksoort van de drie. Volle melk bevat van nature ongeveer 3,5 % vet. De vetten in melk zorgen waarschijnlijk voor een stabielere bloedsuikerspiegel door de opname van suiker te vertragen. In dit opzicht kan volle melk de beste optie zijn.
Magere en halfvolle melk en melkproducten (zuivel) zoals 30+ kaas, magere en halfvolle yoghurt en karnemelk passen in Nederland in een gezond voedingspatroon. Het nemen van zuivel hangt samen met een lager risico op darmkanker en het eten van yoghurt met een lager risico op diabetes type 2.
De hoeveelheid eiwitten en fosfaat die melk bevat zorgen voor verzuring in het lichaam. Het lichaam zal het zuur vervolgens neutraliseren door calcium uit de botten te onttrekken. Melk drinken kan dus ook leiden tot een tekort aan calcium, dat uiteindelijk kan leiden tot botmineraaldichtheid afname.
Nee, strikt genomen niet. Wat je wél nodig hebt zijn eiwitten, vetten, vitamines, mineralen….. En in melkproducten zitten deze voedingsstoffen in ruime mate. Zo bevat een glas melk of een schaaltje yoghurt veel calcium (goed voor de botten), veel B-vitamines en een flinke portie eiwitten.
Sojamelk, amandelmelk, havermelk, rijstmelk, erwtenmelk en kokosmelk: sinds een paar jaar zijn ze allemaal in de supermarkt te vinden als vervangers van 'normale' koemelk.
Zuivel is van nature leverancier van het mineraal calcium. Het Voedingscentrum adviseert ouderen om 3 tot 4 porties melk- of melkproducten én 40 gram kaas per dag te gebruiken. Samen levert dit 80 tot 90% van de Dagelijkse Referentie Inname (DRI) van calcium.
Een vette huid met verstoppingen en puistjes heet acne. Stom genoeg kan 1 glas melk al voor deze problemen zorgen als je daar gevoelig voor bent. Daarnaast kan de lactose (melksuiker) in zuivel bijdragen aan het ontstaan of verergeren van andere huidproblemen zoals rosacea en eczeem.
Niet water of sportdrank, maar melk is de meest effectieve drank om de vochtbalans in het lichaam op peil te houden. Dat blijkt uit onderzoek van Ronald J Maughan et al. van de Engelse Loughborough Universiteit in The American Journal of Clinical Nutrition.
'Twee glazen melk per dag is goed voor je'
"Er wordt door de Richtlijnen Goede Voeding geadviseerd om twee porties zuivel per dag te nemen", zegt Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en Kanker aan Wageningen University and Research. "In zuivel zitten belangrijke bouwstenen, zoals calcium, vitamine B12 en B2.
De consumptie van melk kan helpen spierpijn na inspanning te verminderen. Behalve aan de synthese van spiereiwit draagt het bij aan het herstellen van de vochtbalans en kan het helpen bij het aanvullen van de glycogeenvoorraad in spieren.
Kaas, melk en eieren
Daarnaast is zuivel fors duurder geworden en dat heeft 2 belangrijke oorzaken. De prijs voor het voer van de koeien is gestegen én de zomer van 2022 is bovengemiddeld droog geweest. “Waardoor de kwaliteit van het gras wat minder was. En lage kwaliteit van gras zorgt voor een lagere melkproductie.
De prijs die boeren voor melk krijgen, ligt met ruim 60 cent per liter bijna twee keer zo hoog als een jaar geleden. Het aanbod van melk neemt bovendien af: door onder meer droogte geven koeien door heel Europa minder melk. “Bovendien is het veevoer erg duur,” zegt onderzoeker Nadia Menkveld van ABN Amro.
Duurzame zuivel AH
Albert Heijn is trots dat zijn AH Goudse kaas en Hollandse zuivel steeds duurzamer wordt. Want duurzamere zuivel is beter voor de koe, de natuur en de boer. Vandaag rolt het eerste pak zuivel uit de transparante keten, geproduceerd in de zuivelfabriek van Royal A-ware in Coevorden, van de band.
Wie geen melk of melkproducten eet, moet z'n best doen om van bepaalde voedingsstoffen, zoals calcium en vitamine B12, voldoende binnen te krijgen. De voedingsstoffen in melk zitten ook in andere productgroepen zoals fruit, groenten, bonen, vlees, noten, granen en eieren.
Overdaad. Klinkt goed, maar te veel melk drinken is ook niet verstandig. In melk zitten verzadigde vetten, die het risico op hart- en vaatziekten vergroten. Schutte raadt daarom aan halfvolle of de magere varianten te kopen.
Het Nederlandse Voedingscentrum adviseert bijvoorbeeld drie tot vier glazen melk per dag. Uit de onderzoeken van Willett blijkt dat mensen die meer dan twee glazen melk per dag nemen, net zo vaak botbreuken krijgen als mensen die minder consumeren.
Ja, maar vervang alleen de helft van het water door melk.
Melkvervangers, zoals sojamelk, havermelk en amandelmelk, worden steeds populairder. Toch mogen deze dranken officieel geen melk heten. Melk mag alleen gebruikt worden voor het dierlijke product, zoals koe- of geitenmelk. Maar niet alleen de naam is anders.
Deze week antwoord op de vraag: welke melk kan ik het beste drinken. Dat in melk veel voedingsstoffen bevat, weet iedereen wel. Het Voedingscentrum raadt aan om halfvolle of magere melk te drinken. Dit advies is gebaseerd op rapporten van de Gezondheidsraad.
Melk bevat inderdaad calcium. Maar het bevat ook heel veel verzadigd vet en is een grote veroorzaker van allergieën. Bovendien lijkt het erop dat calcium uit zuivel zorgt voor een stimulans van de groei van prostaatkankercellen en een algemeen verhoogd risico van prostaatkanker.
Jumbo-klanten door het hele lang hebben het de laatste dagen ongetwijfeld gemerkt: de melkschappen zijn leeg. De supermarktketen geeft verschillende redenen voor de schaarste. Eén oorzaak springt daarbij in het oog: door het neerslagtekort zouden koeien minder melk produceren.
Volle melk hoeft niet gezonder te zijn dan magere melk of halfvolle melk, zeker als je kijkt naar het vetpercentage. Volle melk bevat een grotere hoeveelheid verzadigde vetten dan de halfvolle en magere varianten. Het is beter om per dag maar zo'n 10% van de energie uit verzadigd vet te halen.
