De meest gebruikte laboratoriumtest voor de ziekte van Lyme is een serologische test. Deze test meet niet of je ziek bent, maar meet de reactie van het lichaam op de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een “positieve” uitslag betekent dat je lichaam antistoffen heeft die deze bacterie herkent.
Heb je de ziekte van Lyme, dan kun je last krijgen van een vlek of kring rondom de plek van de tekenbeet. Andere mogelijke verschijnselen zijn koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn. Op lange termijn krijg je soms andere huidklachten, zenuwklachten, gewrichtsklachten of hartklachten.
Het Lyme bloedonderzoek wordt gedaan in een ziekenhuis- of huisartsen laboratorium. De ziekte van Lyme test meet de antistoffen tegen de bacterie Borrelia Burgdorferi. Er wordt getest op 2 antistoffen IgM en IgG.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor Lymeziekte is serologisch bloedonderzoek. Deze tests meten de reactie van het lichaam op de Borrelia-bacterie die Lymeziekte veroorzaakt. In Nederland worden twee soorten serologische tests gebruikt, zogeheten ELISA en immunoblots.
Dit onderzoek kan relatief snel ingezet worden na een tekenbeet. Een snel, betrouwbaar en relatief goedkoop Ziekte van Lyme test. Kosten: €70,- (excl. medisch verwerkingskosten en btw).
Het kan soms acht weken duren voordat we een definitieve uitslag van een Borrelia-kweek kunnen geven. Om die reden gebruiken we deze kweekmethode eigenlijk alleen om bacteriën voor wetenschappelijke experimenten te verkrijgen.
Om vast te kunnen stellen of iemand lymeziekte heeft, gebruiken artsen in Nederland vaak antistoftesten. Sinds enige tijd zijn er zogenaamde cellulaire testen op de markt. Deze testen zijn niet betrouwbaar, blijkt uit de VICTORY-studie van Amsterdam UMC, Radboudumc en het RIVM.
Maatschappelijke gevolgen. De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden.
Het risico op de ziekte van Lyme
In onderzoek is aangetoond dat ongeveer 1 op de 20 tekenbeten (5,1%) binnen drie maanden leidt tot de ziekte van Lyme [3]. Deze cijfers zijn bijna volledig gebaseerd op het vaststellen van een EM (kenmerkende groter wordende rode vlek of ring) door de huisarts.
De rode vlek of kring wordt door artsen soms niet herkend, men ziet de huiduitslag nogal eens aan voor eczeem of een schimmelinfectie. Wees hier alert op. Maar ook zonder rode kring of vlek kun je de ziekte van Lyme hebben. Slechts de helft van de patiënten krijgt zo'n rode vlek of kring.
De meest voorkomende uiting van de ziekte van Lyme is de ring of vlek op de plek van de tekenbeet, de erythema migrans. Als dit tijdig met antibiotica wordt behandeld, is de kans heel groot dat iemand zonder klachten snel en volledig herstelt.
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Tetracycline-antibiotica
Een bacterie die geen eiwit kan aanmaken kan zich niet meer vermenigvuldigen en sterft af. Wanneer een teek kans heeft gezien u via een beet te besmetten met een geïnfecteerde bacterie, moet u behandeld worden met een antibioticum. Voorbeeld is doxycycline.
Dit is het geval wanneer de teek langer dan 24 uur heeft gezeten en de profylaxe kan worden gestart binnen 72 uur na het verwijderen van de teek. De termijn langer dan 24 uur is gehanteerd om personen te selecteren met een hogere kans op lymeziekte.
In alle stadia van de ziekte van Lyme krijg je een behandeling met antibiotica van tien dagen tot vier weken. Een antibioticum is een medicijn dat helpt tegen een infectie met een bacterie. Meestal helpen deze medicijnen goed, maar het kan soms lang duren voordat je merkt dat de medicijnen je klachten verminderen.
De huid wordt dan rood tot paars, is in het begin vaak iets verdikt, en voelt warm aan. Na enkele maanden tot zelfs jaren wordt de huid zo dun als papier. Deze zogenaamde atrofie van de huid kan vele jaren na een tekenbeet of een onbehandeld erythema migrans ontstaan.
De ziekte van Lyme ontwikkelt zich vaak traag: verschillende symptomen kunnen in de loop van weken tot maanden na een tekenbeet ontstaan, maar soms ook pas jaren erna.
Diagnose van neuroborreliose
Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts. Maar je kunt ook later pas last krijgen van ergere klachten. Zoals een hersenvliesontsteking of een verlamming. Soms ontstaan deze klachten zo laat dat je je niet meer kunt herinneren dat je gebeten bent door een teek.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u net heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Onderzoek naar antistoffen in het bloed kan pas vanaf minimaal 3-8 weken na de beet, omdat je lichaam na een besmetting eerst tijd nodig heeft om voldoende antistoffen aan te maken. De eerdergenoemde PCR test kan in principe wél in een vroeg stadium van de ziekte gebruikt worden.
IgM en IgG antistoffen
Borrelia burgdorferi (Lyme) wordt door teken overgedragen en kan onder andere erythema migrans, artritis en neuroborreliose veroorzaken. Indien er sprake is van een erythema migrans is behandeling geindiceerd en diagnostiek niet nodig.
Bent u of uw kind gebeten door een teek, heeft u een rode ring (erythema migrans) op de huid of heeft u koorts gekregen na een tekenbeet? Meld het via www.tekenradar.nl. Via deze website kunt u bijdragen aan landelijk onderzoek naar tekenbeten en de ziekte van Lyme.
3. De ziekte van Lyme is besmettelijk van teek naar mens of (huis)dier. Mensen kunnen elkaar niet besmetten en de ziekte wordt ook niet overgedragen van dier op mens. Bij het verwijderen van teken van honden lopen mensen geen risico op besmetting.
In de internationale literatuur wordt dit ook wel Post-Treatment Lyme Disease Syndrome (PTLDS) genoemd. De CBO-richtlijn omschrijft dit als chronische lymegeassocieerde klachten na antibiotische behandeling. Deze klachten zouden geen teken zijn van voortdurende infectie, maar een immunologisch restverschijnsel zijn.
