Zet je woorden om in daden. Laat de rouwende niet alleen weten dat je klaarstaat, maar laat dit ook zien door bijvoorbeeld te helpen bij praktische zaken. Laat de cliché uitspraken zoals "hij of zij is nu op een betere plek" achterwege en gebruik troostwoorden waar de rouwende écht wat aan heeft.
Door van het begin af aan open te praten over de dood en de overledene, maak je ruimte voor de rouw van jouw dierbare – en laat je zien dat hij of zij er niet alleen voor staat. Met de campagne 'De dood, praat erover, niet eroverheen' vraagt SIRE aandacht voor het bespreekbaar maken van de dood.
Verlies geeft veel emoties, zoals verdriet, somberheid en boosheid. Ook lichamelijk kost rouwen veel energie. Praten met familie of een goede vriend helpt vaak goed. Blijf goed voor uzelf zorgen als u rouwt: goed eten, slapen en bewegen.
Veel mensen zeggen: 'Als ik iets kan doen, zeg je het maar'. Maak het concreet door te vragen: 'Wat kan ik voor je doen? ' Als je weet waardoor de ander zich gesteund voelt, hoef je het niet in te vullen voor hem of haar en geef je precies wat nodig is en niet wat jij in die situatie nodig zou hebben.
Hoe lang een rouwproces duurt is lastig te zeggen omdat het zo sterk verschilt per persoon. Aan rouw zit geen tijdslimiet. Over het algemeen nemen de negatieve gevoelens af met de tijd en voelen de meeste zich na een bepaalde tijd beter. Dit is vaak ongeveer een jaar.
Als je rouwt kun je je geruime tijd erg moe, futloos of passief voelen. Ook kun je symptomen ervaren zoals slaapproblemen, hoofdpijn, buikpijn, spierpijn, hartkloppingen of druk op de borst en gebrek aan eetlust. Het kan ook zijn dat je juist overactief bent om maar niet met het verlies bezig te hoeven zijn.
Als u een hekel hebt aan 'Gecondoleerd' kunt u ook zeggen: 'Mijn medeleven met uw verlies'.
Als je iemand wil condoleren via WhatsApp, is het belangrijk om te beginnen met een persoonlijke noot. Begin dus niet meteen met “gecondoleerd”, maar schrijf bijvoorbeeld eerst dat je het nieuws hebt gehoord en dat je aan de nabestaanden denkt. Op die manier laat je zien dat je echt betrokken bent.
Dan is er de vraag hoelang moet je iemand nog condoleren. Is dat tot drie maanden na het overlijden of kan je dit langer doen? Er zijn geen standaardregels voor. Ieder mens rouwt anders, de een langer dan de ander.
van schrijver Oscar van den Boogaard: 'Je ouders verliezen is tragisch, je geliefde verliezen ondraaglijk, je kind verliezen het ergste wat er is. ' Toen Simon 23 was trof hij zijn jongere broer, 20 jaar oud, dood in bed aan – overleden na een epileptische aanval.
Van plotseling verlies naar fysieke klachten
Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee. Lichamelijke klachten door rouw zijn te verklaren door de schok die het plotselinge verlies bij je teweegbrengt. Zowel psychisch als fysiek heb je een klap te verwerken.
Rouw uit zich vaak fysiek, doorgaans in de vorm van intense moeheid of pijn. Hongaars onderzoek vergeleek de klachten van bijna tweehonderd rouwenden met zo'n vierduizend niet-rouwenden. Hoofdpijn, borstpijn, duizeligheid en obstipatie bleken allemaal meer voor te komen onder de rouwenden.
Er zijn wel verschillende emoties en reacties die je bij rouw kunt verwachten. Zo kun je onder andere te maken krijgen met ongeloof, ontkenning, boosheid, intens verdriet, schuldgevoel, onmacht, lichamelijke klachten, een gevoel van verdoving en eenzaamheid.
PCRS wordt ook wel verstoorde rouw genoemd. Het verschil tussen 'normale' rouw en verstoorde rouw is de mate waarin de symptomen voorkomen. In beide gevallen kan iemand een intens verlangen naar de overledene ervaren, moeite hebben om een verlies te accepteren en moeite hebben om alledaagse activiteiten op te pakken.
Deze 40 dagen moeten gerekend worden vanaf de sterfdag, dus inclusief de dag van overlijden. Er wordt verondersteld binnen dit geloof dat de ziel na het overlijden nog 40 dagen op aarde rond zwerft. De ziel bezoekt dan alle belangrijke plaatsen in zijn of haar leven en ook het graf.
Wanneer je niet goed weet wat je kunt doen of zeggen, is het oké om dat te delen: 'Ik zie dat je het moeilijk hebt en ik wil je graag helpen, maar ik weet niet goed wat ik kan doen of zeggen. Weet gewoon dat ik er graag wil zijn voor jou als je daar nood aan hebt.
