Ongeveer 1 op de 5 teken draagt de lymebacterie bij zich. De bacterie wordt niet bij elke tekenbeet overgedragen. Heb je de ziekte van Lyme, dan kun je last krijgen van een vlek of kring rondom de plek van de tekenbeet. Andere mogelijke verschijnselen zijn koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn.
Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen.
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Jaarlijks krijgen 27.000 mensen in Nederland een vorm van de ziekte van Lyme, in totaal leidt dat ieder jaar tot 1.750 verloren gezonde levensjaren. Een minderheid van de patiënten houdt langdurig klachten, toch veroorzaken juist die langdurige klachten de meeste verloren gezonde levensjaren (bijna 90%).
Er zijn veel gevallen beschreven van mensen die na een reguliere en adequate antibiotische behandeling van gedissemineerde lymeziekte langdurig klachten bleven houden. Bijvoorbeeld sterke vermoeidheid, pijn in spieren en gewrichten, prikkelingen en tintelingen in ledematen en geheugen- en concentratiestoornissen.
Een paar dagen tot weken na de teek kun je je ziek voelen. Je kunt deze klachten hebben: koorts, hoofdpijn, spierpijn, pijn in je gewrichten en moeheid.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor Lymeziekte is serologisch bloedonderzoek. Deze tests meten de reactie van het lichaam op de Borrelia-bacterie die Lymeziekte veroorzaakt. In Nederland worden twee soorten serologische tests gebruikt, zogeheten ELISA en immunoblots.
bacterie die bij een tekenbeet kan worden overgedragen. De ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica. Hoe eerder je met de antibioticabehandeling start, hoe groter de kans dat de infectie succesvol kan worden bestreden.
De rode vlek of kring wordt door artsen soms niet herkend, men ziet de huiduitslag nogal eens aan voor eczeem of een schimmelinfectie. Wees hier alert op. Maar ook zonder rode kring of vlek kun je de ziekte van Lyme hebben. Slechts de helft van de patiënten krijgt zo'n rode vlek of kring.
Diagnose van neuroborreliose
Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts. Maar je kunt ook later pas last krijgen van ergere klachten. Zoals een hersenvliesontsteking of een verlamming. Soms ontstaan deze klachten zo laat dat je je niet meer kunt herinneren dat je gebeten bent door een teek.
Net als bij andere insectenbeten, kan er een bultje of een rode kring ontstaan na een tekenbeet. In de meeste gevallen hoef je geen actie te ondernemen en verdwijnt de rode vlek na een paar dagen weer. Is deze na een week nog niet verdwenen? Raadpleeg dan een huisarts of specialist.
Dit is het geval wanneer de teek langer dan 24 uur heeft gezeten en de profylaxe kan worden gestart binnen 72 uur na het verwijderen van de teek. De termijn langer dan 24 uur is gehanteerd om personen te selecteren met een hogere kans op lymeziekte.
Vaak zijn dit klachten als vermoeidheid, algehele malaise, tintelingen, spier- en gewrichtspijnen, hoofdpijn en concentratie- en geheugenstoornissen. Ook zijn de klachten vaak invaliderend- wij zien daar geregeld schrijnende voorbeelden van - en vaak zijn er al verschillende andere medisch specialisten bezocht.
Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
De huisarts kan een preventieve behandeling direct na de beet voorschrijven. In de Nederlandse richtlijn bestaat deze uit een éénmalige dosis antibiotica binnen 72 uur na de beet, wanneer de teek langer dan 24 uur* vastzat.
Dit onderzoek kan relatief snel ingezet worden na een tekenbeet. Een snel, betrouwbaar en relatief goedkoop Ziekte van Lyme test. Kosten: €70,- (excl. medisch verwerkingskosten en btw).
Deskundigen van ILADS adviseren om in een gespecialiseerd lab te testen en naast een ELISA-test ook altijd een Western/Immunoblot-test te doen. Het komt voor dat patiënten met een negatieve ELISA-test, wel een positieve Western/Immunoblot-test hebben.
Zitten ze eenmaal op een gastheer, dan zoeken ze een geschikte plek om zich vast te bijten in de huid. Bij mensen zijn dat vooral de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van uw ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek (vooral bij kinderen).
Het risico op de ziekte van Lyme
In onderzoek is aangetoond dat ongeveer 1 op de 20 tekenbeten (5,1%) binnen drie maanden leidt tot de ziekte van Lyme [3]. Deze cijfers zijn bijna volledig gebaseerd op het vaststellen van een EM (kenmerkende groter wordende rode vlek of ring) door de huisarts.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
De meest waarschijnlijke plaatsen van besmetting zijn: de Sallandse Heuvelrug, de Utrechtse Heuvelrug, Twente en de Achterhoek (zie bijgevoegde kaart). Aan de grens met Duitsland in de Achterhoek en ten oosten van Nijmegen is het TBE-virus in kleine knaagdieren gevonden.
Als je opnieuw besmet raakt na een tekenbeet, kan je nogmaals de ziekte van Lyme krijgen. De antistoffen die je aan hebt gemaakt na de eerste keer, beschermen niet voor een tweede beet.
Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
Als de teek zich al heeft volgezogen met bloed is de teek groter. Een teek lijkt dan meer op een kleine bruine erwt. U kunt dan ook last krijgen van jeuk. Teken houden van warme en vochtige plekken.
Ontsmet het wondje na het verwijderen van de teek met alcohol 70% of met jodium. Het tekenverwijder-apparaat kan na gebruik in kokend water worden gedesinfecteerd. Als het verwijderen van de teek niet lukt, ga dan naar de huisarts.
