Uit epidemiologische en toxicologische gegevens blijkt dat fijnstof bij inademing schadelijk is voor de gezondheid. Zo leidt het bij mensen met luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten tot verergering van hun symptomen, en benadeelt het bij kinderen de ontwikkeling van de longen.
Fijnstof is een verzamelnaam voor uiteenlopende deeltjes die door de lucht zweven: roetdeeltjes, opstuivend zand, uitlaatgassen, zeezout, plantmateriaal, cementdeeltjes en bijvoorbeeld stukjes afgesleten autoband of wegdek. Fijnstof kan ook ontstaan door reacties tussen verschillende gassen in de lucht.
Stof veroorzaakt doorgaans schade aan de longen en het ademhalingsstelsel, maar sommige soorten stof kunnen ook kanker veroorzaken. De voornaamste aandoeningen wegens inademing van gevaarlijk stof zijn: Goedaardige pneumoconiose.
Fijnstof in de lucht is schadelijk voor je gezondheid (opent in een nieuw venster). Het zorgt ervoor dat je longen minder goed werken. Als je al luchtwegklachten of een longziekte hebt kunnen de klachten erger worden. Dat geldt ook voor hart- en vaatziekten.
Botulinetoxine is de meest giftige stof voor zover bekend. Het verlamt de zenuwen die de spieren aansturen, die hierdoor verslappen. Ca. 15 nanogram van de stof is voor de mens al dodelijk en het gif behoort daarom tot de meest gevaarlijke klasse biologische wapens.
Er kunnen verschillende bronnen van fijnstof in huis zijn. Fijnstof zit bijvoorbeeld in tabaksrook. Dit is in huizen waar mensen roken de belangrijkste bron van fijnstof. Daarnaast komt het vrij tijdens het stoken van de open haard, koken, stofzuigen en bij het branden van kaarsen of wierook.
Bij verbranding komt zowel fijnstof als stikstofdioxide vrij. Daarom zijn het verkeer, de industrie en houtvuren belangrijke bronnen van deze schadelijke stoffen.
Langdurige blootstelling aan fijn stof
Longkanker en chronisch, obstructieve longziekte (COPD), vermindering van de longfunctie, verergering (en ontstaan) van astma (vooral bij kinderen), toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid.
Volgens de bouwregelgeving moet die capaciteit minimaal 75 m3/uur zijn. Dat vindt Jacobs dan ook veel te laag. Zeker in goed geïsoleerde nieuwe huizen kan de kooklucht (en daarmee het fijnstof) uren blijven hangen.
Hoe meet je fijnstof in huis? Fijnstof kun je meten in huis met een fijnstofmeter. Met een fijnstofmeter tel je snel en nauwkeurig het aantal fijnstofdeeltjes in je binnenlucht.
Het kan stoflongen (silicose of longfibrose) veroorzaken. In de longen ontstaat dan bindweefsel waardoor ze minder elastisch worden. Hierdoor nemen ze minder zuurstof op en word je kortademig, ga je hoesten en krijg je pijn op de borst. Deze schade is niet te herstellen.
Een goede luchtreiniger fijnstof helpt goed bij het schoonmaken van lucht die verontreinigd is met fijnstof. Uiteraard kan dat alleen binnenshuis. Een luchtreiniger met HEPA filter (dat de kleinste stof deeltjes uit de lucht haalt) in combinatie met een ionisator zijn het meest effectief.
In Nederland is de lucht bijna overal ongezond. Alleen op Vlieland en Schiermonnikoog kan je nog gezonde lucht inademen. De grootste oorzaak is het verkeer.
Welk gebied in Nederland is het meest vervuild? De hoogste concentratie fijnstof in Nederland komt voor rondom de Randstad en Noord-Brabant. Dit is voornamelijk te wijten aan de drukke snelwegen, de grootschalige industrieën en de hoge bevolkingsdichtheid.
Fijn stof en fijnstof zijn allebei goed geschreven. In Nederland is fijnstof het gebruikelijkst, in België fijn stof. Met fijnstof / fijn stof worden stofdeeltjes met een doorsnede van minder dan 10 micrometer bedoeld. De hoeveelheid fijnstof in de lucht is een maat voor de luchtvervuiling.
Pakistan staat bovenaan de lijst als het meest vervuilde land ter wereld met een gemiddelde fijnstofconcentratie (PM 2,5) van 115,7.
25 meter van een drukke weg binnen de bebouwde kom. 50 meter van een drukke weg buiten de bebouwde kom. 150 meter van een snelweg. 250 meter van een groot veebedrijf.
Deeltjes bestaand uit zwaveldioxide, stikstofoxiden en ammoniak vormen het grootste deel, ook elementair koolstof en koolstofverbindingen dragen bij aan fijnstof.
In principe kan elke stof schadelijk zijn voor de gezondheid als je er te veel van binnenkrijgt. Stoffen die al in kleine hoeveelheden schadelijk zijn voor de gezondheid worden giftig genoemd.
In voeding kunnen schadelijke stoffen zitten. Bijvoorbeeld dioxines, zware metalen en schimmelgifstoffen kunnen slecht zijn voor je gezondheid. Dergelijke stoffen brengen de voedselveiligheid in Nederland zelden in gevaar. Er zijn strenge wettelijke normen en regels die ervoor zorgen dat je niet te veel binnenkrijgt.
