Angststoornissen komen het vaakst voor, namelijk bij 15% van de volwassenen. Van alle specifieke psychische aandoeningen komt depressieve stoornis het vaakst voor (9%).
10 persoonlijkheidsstoornissen
Er bestaan verschillende soorten persoonlijkheden en dus ook verschillende soorten persoonlijkheidsstoornissen. De DSM-5, het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen, spreekt van 10 persoonlijkheidsstoornissen die in 3 types zijn onderverdeeld.
Wanneer we spreken van psychiatrische problematiek, dan bedoelen we zaken die het dagelijkse leven van mensen verstoren en waarbij het nodig kan zijn om behandelingen te ondergaan, soms in combinatie met medicijnen. Denk hierbij aan stoornissen als persoonlijkheidsstoornissen, ADHD en depressies.
U heeft een ernstige psychische aandoening: als de psychische klachten lang duren. als u door de psychische klachten problemen heeft op meer gebieden: u zorgt bijvoorbeeld niet goed meer voor uzelf, u kunt niet meer werken en heeft problemen met sociale contacten.
In het kort. Bij een persoonlijkheidsstoornis zijn bepaalde eigenschappen erg aanwezig. U bent bijvoorbeeld extreem gevoelig voor kritiek, u heeft heel erge bindingsangst of verlatingsangst, u doet dingen zonder na te denken, u bent erg afhankelijk, perfectionistisch of verlegen.
De borderline persoonlijkheidsstoornis is een psychische stoornis waarbij je sterke stemmingswisselingen vertoont, moeite hebt om stabiele relaties te vormen en vaak bang bent om in de steek te worden gelaten.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische en depressieve periodes. In een manische periode bent u veel opgewekter, actiever en zelfverzekerder dan u gewend bent. Of u voelt zich opgejaagd, doet dingen zonder er goed over na te denken en wordt sneller boos dan normaal.
Mensen met een stoornis uit cluster B hebben veelal moeite met het beheersen van hun impulsen en emoties. Ze zijn vaak impulsief, streven naar snelle behoeftebevrediging en zijn slecht in het onderhouden van (stabiele) relaties.
U staat onder hevige spanning. Daardoor geeft een kleine gebeurtenis al heftige emoties bij u (bijvoorbeeld woede of verdriet). U bent erg in de war, u weet niet meer hoe u om kunt gaan met normale dingen in het leven. U bent volledig uitgeput door de psychische spanningen, waardoor u (bijna) niets meer doet.
Psychische klachten kunnen leiden tot psychische aandoeningen. Voorbeelden hiervan zijn dwangstoornissen, schizofrenie, bipolaire stoornis, depressie of angststoornissen.
Bij psychose is sprake van een veranderde beleving van de werkelijkheid die waarnemen, denken en emoties beïnvloedt. De belangrijkste symptomen zijn wanen, hallucinaties, problemen met samenhangend spreken, gedesorganiseerd gedrag en motivatieproblemen.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vindt zichzelf beter dan anderen. Hij of zij vertoont egoïstisch gedrag, is dominant, wil bewonderd worden en heeft vaak een gebrek aan inlevingsvermogen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen.
De comorbiditeit tussen posttraumatische-stressstoornis (PTSS) en persoonlijkheidsstoornissen is hoog; 35% van de PTSS-patiënten voldoet ook aan de criteria van een persoonlijkheidsstoornis. Het betreft vooral de paranoide-, borderline-, vermijdende- en dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis (Friborg et al., 2013).
Iemand met een dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) heeft meerdere persoonlijkheden. De klachten kunnen per persoonlijkheidstoestand verschillen. Bij iedere persoonlijkheid hoort ander gedrag en soms ook stemgeluid, smaak of stijl.
Borderliners zijn heel gevoelige, goedhartige en zorgzame mensen. Manipulatie is dat je nadenkt over een strategie om te krijgen wat je wilt. Als je aan borderline lijdt, denk je daar niet aan – je doet gewoon. En je hebt vaak veel spijt van de dingen die je doet en zegt, en zou willen dat je je beter kon beheersen.
Depressie werd vaak als zelfstandige stoornis behandeld. Het is echter bekend dat 2 van de 3 mensen met een depressie ook een persoonlijkheidsstoornis hebben; vaak is er sprake van een ontwijkende of vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
'Onder psychiatrische aandoeningen versta ik de ernstigere ziektebeelden. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ernstige depressies, angststoornissen en psychoses of psychiatrische problematiek bij dementie. Bij psychische aandoeningen gaat het om lichtere vormen daarvan, zoals somberheid bij rouw.
Mensen met psychische klachten isoleren zich meer van de buitenwereld. Ze trekken zich terug, spreken minder af met vrienden en familie, zijn stiller, meer in zichzelf gekeerd en komen minder buiten.
Bij een psychische stoornis is er sprake van een ernstige ontregeling van iemands denken, voelen of gedrag, die duidt op een probleem in het psychi- sche functioneren.
