Voel je een tekenbeet? 'In Nederland komen vooral zachte teken voor, als ze bijten voel je dit niet. Wel kan je jeuk of irritatie aan de huid krijgen als de teek er langer zit.
Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Een paar dagen tot weken na de teek kun je je ziek voelen. Je kunt deze klachten hebben: koorts, hoofdpijn, spierpijn, pijn in je gewrichten en moeheid.
Meestal zit de teek op warme, vochtige plekken, zoals in uw oksel, uw knieholtes of in uw liezen. Bij kinderen zitten ze vaak op het hoofd, achter de oren of in de nek. Een tekenbeet doet geen pijn, maar kan wel voor klachten zorgen.
Na een tekenbeet is vaak een bultje of vlekje op de huid te zien, met in het midden het rode puntje waar de teek zat. Dit is niet de rode kring of het “erythema migrans” waar men het over heeft bij de ziekte van Lyme.
Dit is het geval wanneer de teek langer dan 24 uur heeft gezeten en de profylaxe kan worden gestart binnen 72 uur na het verwijderen van de teek. De termijn langer dan 24 uur is gehanteerd om personen te selecteren met een hogere kans op lymeziekte.
Jeuk of een bultje betekent niet direct dat je de ziekte van Lyme krijgt. Wel is het verstandig om de plek in de gaten te houden en in actie te komen als je symptomen ontwikkelt (zie: Wat doe je na een tekenbeet?). Tegen de jeuk van een tekenbeet kun je een zalfje, spray of roller gebruiken met een verzachtend middel.
Het risico op de ziekte van Lyme
In Nederland is gemiddeld bijna 1 op de 3 teken (29,3%) besmet met de Borrelia bacterie, maar afhankelijk van gebied en periode kan dit hoger of lager zijn, variërend van geen enkele teek tot de helft van de teken [3].
"Ongeveer één tot vier weken na de tekenbeet krijgen patiënten koorts en griepachtige verschijnselen."
Diagnose bij een EM na de tekenbeet
Als je na een tekenbeet een uitbreidende rode ring of vlek (erythema migrans, afgekort EM) krijgt, is dat het bewijs dat je de ziekte van Lyme hebt.
In alle stadia van de ziekte van Lyme krijg je een behandeling met antibiotica van tien dagen tot vier weken. Een antibioticum is een medicijn dat helpt tegen een infectie met een bacterie. Meestal helpen deze medicijnen goed, maar het kan soms lang duren voordat je merkt dat de medicijnen je klachten verminderen.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Als je een rode vlek of kring hebt, is er geen bloedtest meer nodig. Het is dan zeker dat je besmet bent met de ziekte van Lyme. Je moet dan direct met antibiotica behandeld worden. De rode vlek of kring wordt door artsen soms niet herkend, men ziet de huiduitslag nogal eens aan voor eczeem of een schimmelinfectie.
Een EM ontstaat meestal binnen 1 tot 2 weken na een tekenbeet en is vaak het eerste symptoom van de ziekte van Lyme. De kring of vlek kan tot 3 maanden na de tekenbeet verschijnen.
Wat moet ik doen als ik een tekenbeet heb? Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt.
Er zijn veel gevallen beschreven van mensen die na een reguliere en adequate antibiotische behandeling van gedissemineerde lymeziekte langdurig klachten bleven houden. Bijvoorbeeld sterke vermoeidheid, pijn in spieren en gewrichten, prikkelingen en tintelingen in ledematen en geheugen- en concentratiestoornissen.
Rode huiduitslag erythema migrans
De erythema migrans kan zich dagen tot weken (soms langer) na de tekenbeet vormen en duidt op de ziekte van Lyme. Het is belangrijk te weten dat deze huiduitslag niet bij elke besmetting onstaat.
Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
Ontsmet het wondje na het verwijderen van de teek met alcohol 70% of met jodium. Het tekenverwijder-apparaat kan na gebruik in kokend water worden gedesinfecteerd. Als het verwijderen van de teek niet lukt, ga dan naar de huisarts.
De meest voorkomende ziekte is de ziekte van Lyme. Deze ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Word je besmet met het tekenencefalitis-virus, dan kan je een hersen(vlies)ontsteking krijgen na een tekenbeet. Deze ziekte noemen we TBE.
Dat duurt een paar minuten, of soms zelfs een paar uur. Hebben ze zich eenmaal vastgebeten, dan blijven ze er dagenlang zitten. Je ziet dan een zwart puntje op je huid. Vervolgens zuigt de teek zich langzaam vol met bloed – ja, jouw bloed.
Volgens studies* zouden essentiële oliën en sommige vette oliën zoals zwarte komijnolie en kokosolie een natuurlijke bescherming moeten bieden tegen teken. Passende kleding is net zo belangrijk: lange, gesloten kleding en speciale sokken beschermen tegen tekenbeten.
Teken zijn stevige beestjes, die een 'ritje' in de wasmachine best kunnen overleven als je op lage temperaturen wast. Teken in je kleding gaan niet dood als je de kleding wast op 40 graden. Wel als je ze wast op 60 graden of in de droger.
