Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI's genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof die een rol speelt bij stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine en sertraline.
De middelen amitriptyline, escitalopram, mirtazapine, paroxetine, venlafaxine en vortioxetine zijn het meest effectief. Fluoxetine, fluvoxamine, reboxetine, en trazodon scoorden het laagst op effectiviteit. De meerderheid van de meest effectieve antidepressiva zijn niet meer onder patent en generiek verkrijgbaar.
De veiligste antidepressiva zijn over het algemeen de SSRI's omdat die vaak goed worden verdragen. Een huisarts geeft SSRI's over het algemeen de voorkeur. Echter lijken TCA's weer effectiever te zijn bij mensen die last hebben van een ernstige depressie en die opgenomen zijn in een klinische voorziening.
Verschillende soorten antidepressiva
Omdat SSRI's over het algemeen de minste bijwerkingen opleveren zijn deze meestal eerste keus. SNRI's zoals Cymbalta en Efexor zijn vaak tweede keuze. In een ziekenhuiscontext wordt vaak sneller gekozen voor een TCA als tweede keuze.
Je kunt medicijnen tegen depressie of angst levenslang slikken. Voor sommige mensen is dat zelfs de beste keuze. Denk dus niet dat je uiteindelijk moet stoppen met je medicijnen tegen depressie of angst. Dat is een keuze, die afhangt van jouw persoonlijke situatie.
Recente studies wijzen omega 3-vetzuren (het vet dat in vis zit, vooral in vette soorten als zalm, haring en makreel) aan als een van de actiefste natuurlijk voorkomende middelen tegen depressie. Ze spelen een grote rol in de omzetting van tryptofaan naar serotonine.
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen. Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Daar stond tegenover dat mensen die bupropion (Wellbutrin) slikten gemiddeld 230 gram afvielen. Tenslotte bleken nortriptyline en amitriptyline ook veel minder gewichtstoename op te leveren dan de SSRI's.
Combineer SSRI's en serotonerge TCA's niet met andere serotonerg werkende medicatie, zoals antimigrainemiddelen (triptanen) en ook niet met tramadol en Sint-Janskruid. Bij deze combinaties kan het zeldzame, maar mogelijk dodelijke serotoninesyndroom optreden.
Alcohol en drugs kunnen een depressie veroorzaken en verergeren. Vaak zijn er ook zorgen over praktische problemen, zoals geld, werk, het gezin of woonruimte.
De bedoeling van medicatie is het doen verdwijnen van de symptomen van depressie. Tweederde van de mensen met ernstige depressie reageert goed op antidepressiva. Bij bijna de helft verdwijnen de symptomen zelfs volledig.
Langdurig gebruik van antidepressiva veroorzaakt geen schade aan uw hersenen. Antidepressiva kunnen uw stemming beïnvloeden, maar veranderen uw persoon- lijkheid niet.
Het idee dat extreme somberheid wordt veroorzaakt door een tekort aan de een stofje in het brein, namelijk serotonine, verliest aan grond. En dat terwijl de meeste antidepressiva – die soms wel, soms niet helpen – nog steeds op dat idee zijn gebaseerd. Van antidepressiva kun je soms nog somberder worden.
Belangrijke bijwerkingen van antidepressiva zijn onder andere persoonlijkheidsveranderingen, afvlakking en soms (verergering van) zelfmoordneigingen.
Mensen die antidepressiva slikken hebben 21 procent meer kans op een gewichtstoename van meer dan 5 procent vergeleken met mensen die geen antidepressiva slikken. De kans op gewichtstoename bleef minstens 6 jaar bestaan.
Er is voorkeur voor antidepressiva waarmee veel marktervaring is opgedaan. Zo gaat wat betreft een TCA de voorkeur uit naar amitriptyline, imipramine of nortriptyline en (bij een comorbide angststoornis) clomipramine, en wat betreft een SSRI naar citalopram, fluvoxamine, fluoxetine, paroxetine en sertraline.
De voorkeur gaat uit naar een kortwerkende benzodiazepine-agonist: lormetazepam, temazepam, zolpidem of zopiclon.
Antwoord van de apotheker
Het incidentele gebruik van twee tot drie keer per maand van oxazepam is niet schadelijk en zal geen verslaving geven. Bij chronisch gebruik gedurende langere tijd (meer dan twee maanden dagelijks gebruik) bestaat er wel de kans op het optreden van afhankelijkheid en gewenning.
Oxazepam werkt spierontspannend, rustgevend en maakt suf. Het bevordert zo dat u in slaap valt en beter doorslaapt. Dit medicijn is vooral geschikt als u moeite heeft met inslapen en als u verwacht gedurende de nacht vaak wakker te worden. Ongeveer één uur na inname wordt u slaperig en rustig.
Een hoge dosis vitamine B6 kan mogelijk helpen tegen angst en depressie. Een onschuldig vitaminepilletje om je weer blij te voelen, het zou ideaal zijn. Zo ver is het nog niet helemaal. Maar onderzoek wijst wel uit dat zo'n 100 mg vitamine B6 per dag negatieve stemmingswisselingen kan helpen voorkomen.
Bepaalde psychologische interventies zoals Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) en Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) zijn een goed alternatief voor antidepressiva. Dit blijkt uit onderzoek van Claudi Bockting en Josefien Breedvelt van het Amsterdam UMC.
Mensen die gezond eten hebben echt minder last van depressies. Het gaat erom dat je veel vitaminen (B6, B11, B12, D), mineralen, met name magnesium (maar ook zink, ijzer en koper), omega-3 vetzuren, complexe koolhydraten en tryptofaan binnenkrijgt.
