Oorzakelijkheid, causaliteit, de wet van oorzaak en gevolg, causaal verband of causaal mechanisme is het directe mechanische verband tussen een oorzaak en een gevolg. Een waargenomen gebeurtenis is daarbij altijd het gevolg van een oorzaak die eraan voorafgaat.
Causaliteit betekent dat een verandering in de ene variabele de verandering in de andere variabele veroorzaakt. Er is dus een oorzaak-gevolgrelatie tussen variabelen. De twee variabelen zijn gecorreleerd én er is sprake van een causale relatie.
Een oorzaak geeft aan waaróm iets gebeurt. Een gevolg vertelt je wat er daarna gebeurt. Als je oorzaken en gevolgen in een tekst goed herkent, leg je gemakkelijker verbanden tussen de beschreven gebeurtenissen. Bepaalde signaalwoorden laten zien dat in een tekst oorzaken en gevolgen worden besproken.
Oorzaak, gevolg
Signaalwoorden: want, doordat, daardoor, waardoor, dat komt door, als gevolg van, ten gevolge van.
Een correlatie betekent dat er een verband is tussen twee factoren, maar het hoeft niet te betekenen dat er een oorzaak-gevolg relatie is (causaal verband). Soms is er zowel een correlatie als een causaal verband.
Met causaal verband wordt bedoeld dat een gebeurtenis het directe gevolg is van een andere gebeurtenis(oorzaak en gevolg). Men noemt dit causaliteit.
Oorzaak en gevolg wordt binnen één zin genoemd. Bij de bakker was al het brood al verkocht (oorzaak). Daardoor moest Mark naar de supermarkt om brood te halen (gevolg). In dit voorbeeld weet je dankzij het signaalwoord daardoor dat er een oorzaak en een gevolg in deze zinnen staat.
Oorzaak - gevolgstructuur Bij de tekststructuur oorzaak-gevolg kom je de woorden oorzaak en gevolg tegen. Samen met het woord doordat. Voorbeeld: Doordat het zo hard waait, vliegen de takken in het rond. Het woord doordat verwijst naar een oorzaak van iets.
Let wel op het grammaticale verschil tussen daardoor en daarom enerzijds en waardoor anderzijds. Daardoor en daarom gebruik je in hoofdzinnen; met waardoor verbind je een hoofd- en een bijzin met elkaar. Enkele voorbeelden: Wij vinden het belangrijk dat iedereen elkaar kent.
Een gevolg of effect is een gebeurtenis of omstandigheid die optreedt als resultaat van een of meer oorzaken en bijdragende factoren en omstandigheden.
Zowel als gevolg van als ten gevolge van is correct. De betekenis is 'door, wegens'.
Bedoelde gevolgen zijn dat wat voorzien is door de veroorzakers van de gebeurtenis, bijvoorbeeld het ten val komen van een dictator. Onbedoeld gevolg kan zijn dat er oorlog uitbreekt of dat er schaarste ontstaat omdat de handel stopt.
In gelukkige relaties kennen partners de belangrijkste gebeurtenissen uit elkaars geschiedenis, weten ze wat de ander belangrijk vindt, kennen ze elkaars voor- en afkeuren en elkaars dromen.
In een goede relatie laat je je partner voelen dat hij of zij geliefd is. Er is een verschil tussen geliefd zijn en geliefd voelen. Wanneer je je geliefd voelt, voel je je gewaardeerd en geaccepteerd, begrepen door je partner. Jullie zorgen ervoor dat de ander zich geliefd en emotioneel vervuld voelt.
Een oorzaak is datgene wat een bepaalde omstandigheid of gebeurtenis teweegbrengt. Er wordt zowel in de natuur- als in de sociale wetenschappen gestreefd naar het aanduiden van de ware oorzaak van een bepaald iets.
Signaalwoorden zijn woorden die een bepaalde samenhang aanduiden, zoals want, omdat, maar, bijvoorbeeld, dus en tot slot. Hieronder staat een lijst met voorbeelden van signaalwoorden. Signaalwoorden geven een signaal aan de lezer: 'Let op, er komt nu een nieuw onderwerp' bijvoorbeeld.
Toelichting/voorbeeld: zoals, bijvoorbeeld, zo, een voorbeeld, dat blijkt uit, dat komt voor bij, ter illustratie, onder andere, neem nou, u kent het wel, ter verduidelijking. Volgorde: eerst, vervolgens, dan, daarna, later, voorafgaand, toen, terwijl, voordat, nadat, zodra, intussen, vroeger.
Eigenlijk zeggen we met 'correlatie is geen causaliteit': het verband dat we suggereren kan gewoon onzin zijn. Een voorbeeld: je hebt een basisschool met 100 kinderen. We zien een correlatie tussen de schoenmaat van een kind en hoe goed ze kunnen lezen.
Artikel 6 WVW 1994 kent een dubbele causaliteit. De verdachte dient schuld te hebben aan het verkeersongeval, maar ook dient het gevolg (dood of letsel) van het verkeersongeval de verdachte te kunnen worden toegerekend.
5.1 De definitie van causaliteit
In de praktijk wordt causaliteit aangenomen als aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan: De oorzaak gaat in de tijd vooraf aan het gevolg. De oorzaak en het gevolg hangen samen. De samenhang tussen de oorzaak en het gevolg kan niet worden verklaard door iets anders.
