Verschillende hersengebieden kunnen door chronische stress beschadigd raken. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot geheugenproblemen, het ontwikkelen van een depressie of angststoornis, of een stroom van negatieve emoties en/of gedachten. Ook blijft bij een slecht functionerende hippocampus jouw lichaam cortisol aanmaken.
Langdurige stress heeft veel invloed op uw dagelijks handelen. Klachten als hoofdpijn, trillen en vermoeidheid zijn belangrijke signalen dat u te veel hooi op uw vork heeft genomen. Maar ook piekeren en concentratieproblemen kunnen wijzen op chronische stress.
Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt. Het is belangrijk om goed naar signalen te luisteren en niet door te blijven gaan, want dan kan het van kwaad tot erger gaan.
Bij stress door gevaar, angst of andere oorzaken maakt het lichaam (nor)adrenaline aan. Dit prikkelt de hypothalamus, een gebied in de hersenen. Op zijn beurt zet die de bijnieren aan de slag om cortisol aan te maken. Cortisol prikkelt de hippocampus, waardoor uiteindelijk de hypothalamus weer wordt afgeremd.
Stress zorgt ervoor dat je lichaam in de “vecht-of-vlucht stand” komt. Dit is niet altijd slecht, soms zelfs nuttig of noodzakelijk! Stress zorgt ervoor dat je spieren zich aanspannen.
De gevolgen
Chronische stress kan een grote negatieve invloed hebben op zowel je fysieke als mentale gezondheid. Het geeft je een verhoogd risico op hartritmestoornissen, een hogere bloeddruk, het verzwakt je immuunsysteem en het kan leiden tot hevigere reacties op angst. Ook een burn-out en depressie kunnen optreden.
Alles is urgent, je ziet niet altijd helder meer waar de prioriteiten liggen en je blijft maar doorgaan. Je zit in de over-drive en bent constant aan het doen. Je bent ervan overtuigd dat je tijd te kort komt en onmisbaar bent. Me-time inplannen, een dag vrij nemen of taken aan iemand anders geven….
Spanningsklachten: spierpijn door stress. Je spieren zijn te gespannen. Je hebt last van hoofdpijn, spierpijn, pijn in de schouders, rug, armen of benen. Niet kunnen stoppen.
Wat zijn de gevolgen van chronische stress? Langdurige stress geeft door voortdurende aanspanning van spieren bijvoorbeeld hoofd-, nek- en rugpijn. Dit komt doordat spieren tijdens stressvolle periodes onvoldoende tijd krijgen om te herstellen. De spieren verzuren en gaan pijnlijk aanvoelen.
Je spieren spannen zich constant aan, je bent vermoeid, kan je moeilijk concentreren of hebt last van veel (spannings)hoofdpijn. Door chronische stress verhoog je de kans op overprikkeling, hartritmestoornissen of hartkloppingen en andere psychische klachten, zoals een burn-out, angststoornis en depressie.
Stress kan leiden tot een verscheidenheid aan lichamelijke klachten. Enkele van de meest voorkomende fysieke symptomen zijn: Hoofdpijn. Spierpijn en stijfheid.
Chronische stress vergroot de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en depressie en heeft een ongunstig effect op leefstijl. Daarnaast beïnvloedt chronische stress de cognitieve vermogens en vaardigheden om met problemen om te gaan.
Als chronische stress heeft geleid tot overspannenheid, kan je hiervan meestal binnen enkele weken herstellen. Als chronische stress tot burn-out heeft geleid, is jouw lichaam uitgeput. Bij uitputting duurt herstel meestal een halfjaar, een jaar of zelfs langer.
Je lichaam en geest zijn veel meer verbonden met elkaar dan je misschien denkt. Een stressreactie is namelijk óók een lichamelijke reactie. Een overvloed aan het stresshormoon cortisol verstoort je spijsvertering en daardoor krijg je buikpijn en maagklachten.
Enkele voorbeelden van lichamelijke klachten (pijnklachten door stress) die als gevolg van stress kunnen optreden: Neuropatische pijn; Pijn in het middenrif of de longen.
Stresssignalen. Lichamelijke signalen zijn onder andere: versnelde hartslag, snelle ademhaling, vermoeidheid, gebrek aan energie, veel/weinig eetlust, hoofdpijn, spierpijn, zweten, slaapstoornissen, hoge bloeddruk, duizeligheid.
Opgekropte emoties en lichamelijke klachten
Onverwerkte emoties kunnen symptomen als pijn en misselijkheid veroorzaken. Je maakt langdurig stresshormonen als cortisol aan, die je bloeddruk verhogen en tot hart- en vaatziekten kunnen leiden. Ook gaat de spanning vaak in je spieren zitten.
Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam. Na verloop van tijd werken kalmeringsmiddelen niet meer. Gebruik kalmeringsmiddelen daarom niet langer dan 2-4 weken.
Deze uitputting leidt er toe dat hersencellen vaak ofwel afsterven ofwel gebrekkig functioneren. Dus het gevoel dat je niet meer kan denken of doodmoe bent, is niet denkbeeldig. Je voelt je effectief uitgeput omdat een deel van je hersencellen letterlijk uitgeput zijn door deze overbelasting gedurende lange tijd.
Wat kun je doen tegen stress? De beste manier om stress te bestrijden is gezonder gaan leven, met meer aandacht voor slaap, lichaamsbeweging, ontspanning en gezonde voeding. Ook mindfulnesstraining of relaxatie-oefeningen hebben soms een goed effect. Anderen hebben nood aan psychologische begeleiding of psychotherapie.
De invloed van stress op de inzetbaarheid
Zoals gezegd kan een gezonde dosis stress positief werken. Chronische stress met te weinig herstelmomenten heeft echter een negatief effect op de inzetbaarheid van medewerkers.
Stress maakt de huid vatbaarder voor bacteriën waardoor je meer kans hebt op acne. Cortisol verstoort daarnaast de barrièrefunctie, een beschermlaag voor indringers van buitenaf. Je hebt dan meer kans op ontstekingen door bacteriën of een droge, geïrriteerde huid door een verstoorde vochtbalans.
Bij een stressvolle gebeurtenis heeft uw hart extra zuurstof nodig. Ook worden er sneller bloedstolsels gevormd. Dit zorgt ervoor dat hevige stress de kans op pijn op de borst of een hartinfarct vergroot. Door uw stress te verlagen, vermindert u het risico op hart- en vaatziekten.
