Een empaat absorbeert andermans energieën en staten van zijn. Het zijn gevoelige mensen die diep kunnen voelen. Zo diep zelfs, dat zij het gevoel van de ander helemaal kunnen overnemen. Ze voelen andermans blijdschap, maar ook verdriet.
Als empaat ben je sympathiek, zorgzaam en begripvol. Je bent intuïtief en je bent in staat om de stemming en energie van de mensen om je heen te beïnvloeden. Empaten zijn goede luisteraars en verzorgers en ze staan bekend om hun compassie voor anderen. Maar als empaat heb je ook zo je uitdagingen.
Je hebt een sterke intuïtie. Jouw onderbuikgevoel is je kompas, vooral in je relaties met anderen. Als je reflecteert op een (eerste) ontmoeting ben je meer bezig met het gevoel dat je ervan kreeg dan met rationele overwegingen over de ander. Intieme relaties kunnen jou nogal overweldigen.
Het woord 'empaat' is afgeleid van empathie. Een persoon die heel empathisch is kun je een empaat noemen. Als je een personage in je boek een empaat wil laten zijn, moet je haar* hevig laten meevoelen met anderen: mensen, dieren en zelfs planten en bomen.
De hsp-er heeft de mogelijkheid om zichzelf af te sluiten. De empaat heeft die mogelijkheid niet. Doordat er geen filters zijn, komen alle prikkels rechtstreeks binnen. Het is voor de empaat dus heel belangrijk dat hij of zij zich omgeeft met liefdevolle, vriendelijke mensen en situaties.
HSP coach Maaike Kruijsen: Gevoeligheid voor zintuiglijke prikkels zie je vaak bij hoogsensitiviteit en is een van de bekende HSP problemen. Hoewel de één hier meer last van heeft dan de ander. Het kan ook een gevolg zijn van chronische overprikkeling waardoor overgevoeligheid ontstaat.
Inlevingsvermogen of sensitiviteit is een persoonskenmerk. Het wordt ook wel eens aangeduid als interpersoonlijke sensitiviteit.
Hoe meer empathie je hebt, hoe beter je er met elkaar over kan communiceren en hoe beter je elkaar begrijpt. Ook verkleint het tonen van empathie de kans op onderlinge conflicten. Wat de situatie ook is, in de omgang met mensen is empathie een competentie die je dichter bij elkaar brengt.
De mogelijk bestaat dat de oorzaak van minder empathisch reageren een verminderde herkenning van gezichtsuitdrukking is. Zelfs een handicap om zich verbaal goed te uiten en daarmee de juiste empathische woorden te vinden, kunnen de oorzaak zijn van ogenschijnlijk minder empathisch reageren.
Met antisociaal gedrag of antisociale trekken wordt bedoeld dat je het moeilijk vindt om rekening te houden met de gevoelens en wensen van andere mensen. Jouw inlevingsvermogen is beperkt.
Eén van de opvallendste kenmerken van mensen zonder empathie is hun egoïsme. Mensen met een gebrek aan empathie kunnen dus heel egoïstisch zijn. Ze denken eerst aan hun eigen welzijn zonder te denken aan de behoeften van anderen. Bovendien profiteren ze in hun eigen voordeel ook van situaties en mensen.
Empathie tonen: Inlevingsvermogen komt tot uiting wanneer iemand in staat is om de gevoelens en perspectieven van anderen te begrijpen en te waarderen. Het tonen van empathie betekent dat je in staat bent om jezelf in de schoenen van iemand anders te plaatsen en hun emoties te erkennen en te respecteren.
Empathisch vermogen kun je aanleren en vergroten bij jezelf, als je er weinig van hebt. Empathisch vermogen helpt je signaleren wanneer er 'iets aan de hand' is bij iemand in je omgeving (verdriet, frustratie, boosheid, irritatie, ongemak) en kun je toepassen door op de juiste manier te reageren op zo'n situatie.
Je zou dan misschien denken dat er niets mis is als je “te veel” empathie hebt. Maar net als bij alles in het leven is te veel nooit goed. Want het beste is dat je een gezond evenwicht hebt. Het hyper-empathie syndroom tast jouw vermogen aan om jezelf te onderscheiden van andere mensen.
Apathie. Het tegenovergestelde van empathie is onverschilligheid of apathie, wat betekent dat iemand niet in staat is om zich in te leven in de gevoelens, gedachten of situatie van anderen en geen interesse of betrokkenheid toont bij hun problemen of zorgen.
Empathisch luisteren wil zeggen dat je echt wilt weten wat de ander te vertellen heeft. Als empathisch luisteraar ben je bezig met de ander, je voert het gesprek met interesse in de ander. In het gesprek ben je erop gericht om de ander echt te horen, te begrijpen en zijn gevoelens te onderkennen.
Daarnaast levert een wetenschappelijke studie uit 2009 belangrijke aanwijzingen dat, hoewel mensen met autisme een tekort kunnen hebben aan cognitieve empathie, zij over een overdaad aan emotionele empathie (het voelen van emoties van de ander) beschikken.
Ze worden 'empaten' genoemd; mensen die gevoelig zijn voor (andermans) energie en een zeer sterke intuïtie hebben. Hun leven word daardoor eigenlijk constant beïnvloed door de gevoelens, wensen en gedachten van andere mensen.
Empathisch vermogen
Empathie wordt beschreven als iemand letterlijk in staat is om gevoelens van anderen te voelen of deze over te nemen en deze zelf te ervaren. Hierdoor wordt het bijna een gedeelde ervaring.
Empathie in de context van pijn kunnen we omschrijven als het onderliggend proces voor het tot stand komen van de wederkerige invloed tussen de individuele pijnervaring en de sociale context van het individu (Goubert et al, 2006b).
Verantwoordelijkheid nemen in relatie
Je bent misschien kwetsbaarder als HSP'er, maar geen klein kind. Iedereen moet met zijn haar trauma's aan de slag gaan en grenzen bewaken. Als jij en je partner dit allebei doen in jullie relatie, kan je als hoogsensitief persoon absoluut een fijne en gezonde relatie hebben.
Rust. Neem voldoende rust en tijd voor jezelf. Probeer tot rust te komen en te ontspannen op momenten wanneer je er nood aan hebt. Relaxatie, meditatie, yoga, sport, een boek lezen, wandelen, slapen… zijn voorbeelden van 'alleen-tijd' om alle prikkels van de dag te verwerken en terug tot jezelf te komen.
Je denkt diep over dingen na. Je handelt gewetensvol. Je weet of voelt vaak wat je nodig hebt. Je bent geneigd tot overanalyseren zoals denken in doemscenario's.
