Rook terugslag is het gevolg van onvoldoende
Als de warme lucht uit de haard omhoog gaat door de schoorsteen en wordt vervangen door koude lucht van buitenaf krijgt de lucht een opwaartse druk die zorgt voor een goede trek in de pijp. Als het buiten hard waait, kan die trek door de windrichting beter of slechter worden.
Dit wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat houtrook leidt tot gezondheidsklachten. De blootstelling aan houtrook kan vooral leiden tot kortademigheid in rust en extra medicijngebruik. Er is geen eenduidig bewijs voor aantasting van de longfunctie.
Doe de kacheldeur dicht en open meteen de luchtschuif. Met de schuif regelt u de verbranding (en dus de temperatuur) in de kachel. Laat de kachel ongeveer 20 à 30 minuten goed doorbranden zodat er een flink vuur, een gloeiende massa en turbulentie (luchtstroming) ontstaat.
Op eigen verantwoording is het technisch wel mogelijk de kachel de nacht door te laten branden. Voorwaarde is dat u een voldoende geïsoleerde schoorsteen heeft. U vult de kachel met voldoende hout en stookt hier goed vuur in door de zuurstofregelaar uit te trekken.
Er zijn wel manieren om meer rendement uit een open haard te halen. De simpelste is een gietijzeren haardplaat tegen de muur aan de achterkant zetten om de warmtestraling te verhogen. Hoe dikker de haardplaat, hoe warmer de straling en hoe langer je er van profiteert.
Heb je een houtkachel, stook dan liever niet elke dag en zeker niet langer dan vier uur op één dag. Ventileer ook jouw woning goed, alleen dan kan de kachel goed trekken én komen er zo min mogelijk rookgassen de kamer in.
Alle rook is schadelijk
Ook rook die niet van een brand komt, bevat giftige stoffen, zoals dioxinen. Bij het verbranden van afval, papier, schoon hout, kaarsen, wierook, tabak of tuinafval komen ook altijd chemische stoffen vrij. Wij adviseren daarom om zelf zo min mogelijk rook te maken.
Wanneer je geen gebruik meer wilt maken van de houtkachel, kan je het vuur het beste laten uitbranden. De luchttoevoer moet open blijven totdat je het hout in de kachel niet meer ziet gloeien. Pas als het hout niet meer zichtbaar gloeit, kunnen alle luchttoevoeren worden gesloten.
Voldoende 'trek' in een schoorsteen is noodzakelijk om de rook en rookgassen die bij verbranding vrijkomen goed af te voeren. Om te weten of uw rookkanaal voldoende trekt, kunt u een trekmeting uit laten voeren.
Rook bestaat uit heel veel kleine deeltjes die van een verbrande stof afkomen en door de lucht zweven. Zulke kleine deeltjes noemen wij vaste aerosollen. Deze deeltjes zweven door de lucht, maar ze stijgen ook. Dit komt omdat vuur de lucht verwarmt en warme lucht stijgt.
Bij toepassing van de NEN-norm 2757 is de vereiste afvoerhoogte over de gehele daklijn 0,5 meter boven nokhoogte. Dit blijkt uit het kennisdocument Gezondheids- en hindereffecten door houtkachels van particulieren van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB) uit 2019.
Overleg met uw buren
Praat eens met uw buren om te horen of zij hinder hebben van de rook. En of u iets kunt doen om de overlast te beperken. Bijvoorbeeld door bij een bepaalde windrichting het vuur uit te laten. Of door alleen op bepaalde tijden te stoken, zodat uw buren hun huis beter kunnen ventileren.
Hoelang mag je nog hout stoken? Zoals hierboven omschreven, mag er hout worden gestookt zolang de Europese regels niet veranderen. Wij hebben geen glazen bol, maar vooralsnog zijn er geen plannen voor een verbod op houtkachels.
Witte rook bestaat vooral uit waterdamp, zwarte rook vooral uit roet (materie). Wanneer er brand is waarbij chemische stoffen zijn betrokken, verwacht je dat de rook gevaarlijker is dan bij een gewone brand. Echter bij elke brand ontstaan giftige stoffen.
Ga bij bijzonder dichte rook de ruimte niet binnen zonder geschikte ademhalingsapparatuur en laat het redden van mensenlevens over aan de brandweer en hulpdiensten. Als de persoon uit de rook is gehaald, controleer zijn ademhaling en hartslag. Begin met reanimatie als u ze niet kunt waarnemen.
Derdehands rook blijft maanden tot jaren hangen. De schadelijke stoffen in derdehands rook worden na een tijd zelfs nóg schadelijker omdat ze reageren met andere stoffen in de lucht.
Hoeveel hout je dus per avond stookt is volledig afhankelijk van hoe lang je de houtkachel of openhaard wilt laten branden. Je mag ervan uitgaan dat een blok haardhout van de zachte variant ongeveer 1-1,5 uur brandt en een hardhouten blok ongeveer 1,5-2 uur.
Relatief gezien branden onze haardhout soorten als volgt van kortst tot langst: Elzenhout - circa 1 tot 1,5 uur per blok. Berkenhout - circa 1 tot 1,5 uur per blok. Essenhout - circa 1,5 tot 2 uur per blok.
Verder is het belangrijk om te weten dat je niet alles mag stoken in je houtkachel of vuurkorf. Zo is het wettelijk verboden om snoeihout, afval, bewerkt hout en geïmpregneerd hout te verbranden. Stook daarom alleen onbehandeld (schoon) hout zonder impregneermiddel, lijm, beits of verf.
Dennenhout bevelen we ook niet aan, in de open haard tijd was het een hele vette “nee!” omdat het dennenhars in een open haard niet goed verbrande. In de moderne houtkachel is dat niet meer belangrijk. Toch bevelen wij het niet aan omdat het hout dan wel echt perfect gekloofd en droog (max12% vocht) moet zijn.
Anders dan bij houtpellets kan stukhout nooit geheel droog en vochtvrij zijn. Er is altijd sprake van fysisch en chemisch gebonden vocht. Zelfs het droogste en oudste meubelhout bevat enkele procenten vocht. We spreken dus al bij circa 15% vocht van droog stukhout dat geschikt is om te stoken.
Een gewoon vuur van brandhout heeft een temperatuur tussen de 750 en 800 graden Celsius. Een typisch haardvuur.
