De optimale omgevingstemperatuur voor melkvee ligt tussen -5 °C en 18 °C. Bij een temperatuur van 20 °C en een luchtvochtigheid van 60 tot 80 % heeft een koe al last van de warmte. Een koe kan temperaturen tot 30 °C zonder problemen verdragen maar gebruikt dan wel extra energie om zich zelf te koelen.
Behalve als het langdurig regent en als het te warm is. Dan zoeken ze liever de schaduw op. Veel koeien blijven bij warm weer daarom binnen in de stal. Daar zitten ze niet in de zon en door goede ventilatiesystemen in de stal kunnen ze hun warmte vaak veel beter kwijt dan buiten.
Hittestress bij koeien is een vorm van stress die veroorzaakt wordt door een combinatie van luchtvochtigheid en temperatuur. Bij een hoge luchtvochtigheid ondervindt een koe al hinder vanaf een temperatuur van 22ºC. Ze kan haar lichaamswarmte dan niet meer voldoende kwijt, waardoor er hittestress ontstaat.
Een koe produceert veel warmte. Bij een melkproductie van 50 kg/dag produceert een koe ongeveer 6300 BTU (British Thermal Units) per uur. Dat is twee keer zoveel warmte dan een koe die een melkproductie van 20 kg per dag heeft.
De normaalwaarden verschillen naargelang de leeftijd van het dier: tussen 38,5 en 40,5 °C voor een pasgeboren kalf, tussen 38,6 en 39,4 °C voor kalveren, tussen 38,0 en 39,3 °C voor een volwassen melkkoe en tussen 36,7 en 39,1 voor een volwassen zoogkoe.
Vooral koeien kunnen slecht tegen warmte. „Ze voelen zich lekker als de temperatuur buiten tussen min vijf graden en achttien graden Celsius is.
“Koeien kunnen wel zweten, maar zullen als eerste ook sneller gaan ademen om hun warmte kwijt te raken. Daarnaast ook aanpassingen om eigen warmte productie te verlagen (door minder te eten en te bewegen) en warmte afgifte te bevorderen door koelte en schaduw op te zoeken en natuurlijk meer water te drinken.
Koeien kunnen goed tegen de kou als ze: voldoende te eten hebben. voldoende te drinken hebben. en een droge, tochtvrije schuilplaats hebben.
'Die blazen de koe droog en verspreiden de gekoelde lucht door de stal. De optimale positie van het mistsys- teem is afhankelij k van het type en de lay-out van de stal.
Runderen zijn kuddedieren en hou je nooit alleen. Contact met soortgenoten is belangrijk voor deze dieren. Een uitzondering is een kalvende koe: een koe die moet kalven, wil zich normaal afzonderen van de kudde. Indien mogelijk geef je ze dus een aparte ruimte, of minstens wat extra plaats.
Zwakte, vermoeidheid, misselijkheid, hoofdpijn, duizeligheid, veel zweten en braken kunnen het gevolg zijn en je kunt zelfs flauwvallen. Hitteberoerte. Het lichaam kan zijn temperatuur niet meer zelf regelen en kan oververhit raken, tot wel meer dan 41˚C.
Koeien hebben een 'thermoneutrale zone' van -5°C tot +15°C. Tussen die grenzen voelen ze zich prima, zonder dat er extra naar hen moet worden omgekeken. Duikt de temperatuur plots fel onder die grens van -5°C, hebben ze wel wat extra zorg nodig. Zeker kalfjes, omdat die nog geen bufferende vetlaag hebben opgebouwd.
Koeien slapen liggend
"Een koe kan heel goed een beetje dommelen, dat doen ze liggend met de kop omhoog. Als ze echt slapen, gaan ze gewoon plat liggen, met de kop in rust. Onderzoeker van koeien bij de Wageningen Universiteit, Wijbrand Ouweltjes, vergelijkt de slaap van koeien met die van een paard.
Koeien gaan bijna altijd naar buiten, ze kunnen namelijk goed tegen regen en kou. Op een biologische boerderij willen we koeien zo lang mogelijk in de wei laten lopen.
Zo'n 10-15 uur per dag is de koe aan het herkauwen, rusten en dommelen. Echt slapen doet een koe slechts zo'n 3-4 uur per dag. Van die tijd is de koe ongeveer een uur tot 1.5 uur in de zogeheten REM-slaap.
Likken voor vrede
'Het lijkt erop dat likken belangrijk is om vriendschappen te sluiten en voor de harmonie in kudde. Oudere koeien likken een groter aantal kuddegenoten, wat kan betekenen dat het hun rol is om de vrede te bewaren', zegt Monti.
In koeien huist een brein met bijna net zoveel kronkels en verbindingen als het onze. Een brein dat in verhouding groter is dan dat van een kat of een hond.
Onderzoekers van de universiteit van Californië brachten onlangs in kaart welke diersoorten lachgeluiden produceren tijdens het spelen. En dat blijken er heel wat: zeker 65 diersoorten kunnen lachen, waaronder mensapen, koeien, vossen en drie vogelsoorten.
Janskruid, rode klaver, stinkende gouwe, veldzuring, vingerhoedskruid, waterscheerling, wolfsmelk en zwarte nachtschade kunnen gezondheidsklachten bij runderen veroorzaken.
Kortom, de vlieg is tijdens de weideperiode de grootste vijand van de koe. Het meest vervelende is dat je er niet zomaar vanaf bent. 'Als je één vlieg ziet, dan zijn er al snel mini- maal vijf andere op komst. De zichtbare vliegen vor- men namelijk slechts 15 procent van de populatie.
Mocht een koe toch aanvallen, geef dan met een stok een gerichte tik op de neus. Een speciale waarschuwing geldt voor mensen met honden. Koeien zien namelijk weinig verschil tussen hond en wolf. Eigenlijk is het advies: ga met een hond niet tussen de koeien wandelen.
Uit eerder onderzoek bleek al dat koeien op een unieke, individuele manier met hun kalfjes communiceren. Dit nieuwe onderzoek voegt daaraan toe dat koeien hun unieke manier van loeien gedurende hun hele leven behouden en onderling met elkaar gebruiken om emoties over te brengen.
Een koe ligt veel - zo'n tien tot vijftien uur per dag is ze aan het herkauwen, rusten, dommelen - maar ze slaapt slechts drie uur per dag en daarvan is ze een uur tot anderhalf uur in een diepe slaap, de zogeheten REM-slaap (1).
Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'. Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald. Ook tochtige koeien loeien om de aandacht op zichzelf te vestigen, net als hongerig rundvee.
