Gelijkstroom is een elektrische stroom met een constante, zelfde richting. De energie verplaatst zich namelijk alleen van een positieve naar een negatieve pool (van plus naar min). Gelijkstroom wordt in het Engels aangeduid met DC: Direct Current.
AC en DC zijn de afkortingen van wisselstroom (AC, alternating current) en gelijkstroom (DC, direct current). Het verschil is dat bij wisselstroom de spanning continu wisselt tussen positief en negatief. Bij gelijkstroom is de spanning continu gelijk.
De elektrische spanning is het potentiaalverschil tussen twee punten in een elektrisch circuit. Wij onderscheiden twee vormen van spanning: wisselspanning (AC) en gelijkspanning (DC).
Het verschil tussen gelijkstroom en wisselstroom. Bij gelijkstroom is de spanning constant, bij wisselstroom wisselt de spanning 50 keer per seconde tussen positieve spanning en negatieve spanning. Batterijen en accu's leveren een gelijkspanning. Gelijkspanning kan bijvoorbeeld worden opgewekt met zonnecellen.
Ze worden wisselstroom (AC) en gelijkstroom (DC) genoemd. Het vermogen afkomstig van het elektriciteitsnet is altijd AC. Accu's, zoals die in je EV, kunnen echter alleen stroom opslaan als DC.
Sinds het ontstaan van ons stroomnet is wisselspanning of alternating current (AC) de standaard. Zonnepanelen, windturbines en elektrische auto's werken echter allemaal op gelijkstroom. Daardoor groeit de rol van deze direct current.
Gelijkstroom wordt geleverd door een gelijkspanningsbron. Het kenmerk van deze bron is dat de twee polen waartussen de gelijkstroom vloeit een vaste polariteit hebben. Gelijkstroom vloeit per definitie van de positieve (+) naar de negatieve pool (−). De elektronen vloeien overigens in de tegengestelde richting.
De meeste gewone trafo's voor halogeenspotjes 12 Volt geven wisselspanning (AC). Een LED-trafo daarentegen geeft gelijkspanning (DC), zodat de LED-lamp een stabiele voeding heeft. De meeste LED-lampen werken dan ook beter op DC trafo's.
Gelijkspanning in huis
De meeste onderdelen in die apparaten, zoals ledlampen, motortjes, beeldschermen en computerelektronica, werken op gelijkstroom. Daarom zit in die apparaten een transformator, die de 230 volt wisselspanning van het net omzet naar een gelijkspanning van bijvoorbeeld 10 of 20 volt.
AC. In Angelsaksische landen is AC de aanduiding voor wisselstroom. De letters zijn de afkorting van de Engelse term alternating current. Op veel elektrische apparaten voor aansluiting op het elektriciteitsnet staat deze aanduiding op het typeplaatje aangegeven.
In de auto wordt tijdens het laden de stroom omgezet van AC naar DC. Deze stroom wordt vervolgens geleid naar de accu van de auto.
Uiteindelijk won de wisselspanning, omdat een wisselspanning makkelijker in een andere spanning om te zetten is en er minder verliezen bij transport optreden. Zo werd wisselspanning de basis voor de elektriciteitsdistributie. Lees meer over: Wat is het verschil tussen wisselspanning en gelijkspanning?
DC-spanning is constant en kent geen piek- of effectieve waarden. Daarom geldt een wisselspanning van 50 Volt als veilig, terwijl bij gelijkspanning de grens ligt op 120 volt. Dat geldt voor droge situaties. Bij natte huid is de veilig spanning de helft lager, dus respectievelijk 25 en 60 volt.
Ze worden wisselstroom (Alternating Current = AC) en gelijkstroom (Direct Current = DC) genoemd. De stroom uit het elektriciteitsnet is altijd wisselstroom (AC). Een accu van een elektrische auto kan echter alleen gelijkstroom (DC) afnemen.
Conclusie AC DC laden
De meeste publiekelijke laadpalen maken gebruik van AC laden, tot een laadsnelheid van maar liefst 22 kW. Tesla superchargers of DC laders zijn vaak te vinden bij grote hotels of langs de snelweg en bieden beiden dan de mogelijkheid om sneller op te laden.
Een AC-gekoppelde thuisbatterij is een configuratie met een thuisbatterij en een losse of geïntegreerde batterijomvormer. In deze configuratie wordt eerst de gelijkstroom (DC) uit de zonnepanelen door de omvormer in huis omgezet naar wisselstroom (AC). Deze stroom kan in huis gebruikt worden.
De batterij van je auto werkt op gelijkstroom. Het elektriciteitsnet, daarentegen, werkt dus op wisselstroom. Dit betekent dat de stroom uit je stopcontact niet hetzelfde is als de stroom die je nodig hebt voor je auto.
Wisselspanning wordt ook wel afgekort als AC en komt uit een stopcontact en de meeste elektrische apparaten werken op deze vorm van spanning. Je hebt in Europa 230V / 50 Hz en in Amerika 120V of 240V / 60 Hz.
Hiertoe dient de batterijspanning eerst te worden verhoogd tot 600 à 700 V door een gelijkstroom omvormer, waarna deze spanning door een wisselrichter kan worden omgevormd tot de gewenste wisselspanning voor de motor. Een wisselrichter is een elektronische schakeling die gelijkstroom omzet in wisselstroom.
LED's werken met gelijkstroom (DC), d.w.z. een constante stroom waarbij de beweging van de ladingen steeds in dezelfde richting gaat, zoals bijvoorbeeld batterijen.
De meeste elektrische energiebronnen produceren gelijkspanning (DC). De meest gebruikelijke vormen van opslag van elektrische energie werken ook met DC. En de meeste apparaten werken ook op gelijkspanning. DC installaties wijken op belangrijke punten af van AC-installaties (wisselspanning-installaties).
Gelijkspanning wordt opgewekt in bijvoorbeeld een batterij, zonnecel of galvanisch element. Wisselspanning wordt meestal opgewekt door rotatie zoals bij een dynamo of generator.
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: De elektriciteit die de netbeheerders leveren op de aansluiting in de meterkast (het aansluitpunt) heeft een 'spanning' van ca. 230 volt (50 Hz) (voorheen was dat ca. 220 volt). Netspanning (oude benaming = lichtnet) betreft wisselspanning met een netfrequentie van 50 Hz.
Een Perilex aansluiting heeft één nuldraad, en drie fasedraden. Tussen deze drie fasedraden staat wisselstroom. Dat betekent dat tussen twee fasen 400V spanning staat.
Belangrijk: Wisselspanningen van meer dan 50 V en gelijkspanningen van meer dan 120 V zijn levensgevaarlijk. Wisselstroom is gevaarlijker dan gelijkstroom omdat het gemakkelijker ventriculaire fibrillatie kan veroorzaken. Elektriciteit zoekt altijd de weg van de minste weerstand.
