Een manier om het geslacht van een kip te bepalen is door naar hun veren te kijken, in het bijzonder hun nekveren. Halssierveren zijn de veren rond de nek van een kip, waarbij vaak een duidelijk verschil waarneembaar is tussen hanen en hennen.
De haan heeft lange halssierveren, staartveren (de sikkelveren) en zadelsierveren op de rug. De kam, oorlellen en kinlellen van de haan zijn ook groter en feller van kleur dan die van een hen. De hanen hebben sporen aan hun poten, niet te verwarren met hun achterteen.
Er zijn diverse handmatige methoden om pluimvee te seksen. Een ervan is cloacaseksen. De cloaca is de opening achteraan de kip waarlangs ze uitwerpselen en urine afscheidt. Arbeiders kijken in die cloaca naar plooitjes en lijntjes en leiden daaruit af of het een hen of haan is.
We noemen dit 'verhanen'. Het is waarschijnlijk een aandoening aan de eierstokken waardoor de kip extra mannelijke hormonen gaat produceren. De kip stopt dan met het leggen van eieren en het verenkleed wordt net als dat van een haan. De kip gaat zich ook gedragen als een haan, maar kan geen kippen bevruchten."
Uiterlijk – hoe herken je een Brahma? De Brahma kip is een forse, statige kip met heel wat donsveren op haar lijf. Omdat haar kop relatief klein is in vergelijking met de rest van haar lichaam, lijkt haar sterk opgepofte lijf nog groter dan het al is. De hanen hebben een prachtige, rode kam die uit drie rijen bestaat.
Van vleeskippen eten we zowel de hennen als de hanen. In de reguliere pluimveehouderij worden die binnen zes weken geslacht en op die leeftijd is er geen smaak- verschil tussen haan of hen.
Een scharrelkip leeft 56 tot 63 dagen, en een biologische kip wordt maximaal 81 dagen oud. De biologische kip wordt dan ook het oudst van de kippen die voor hun vlees worden gehouden. Legkippen leven wat langer, maar zodra de eierproductie wat minder wordt, na 1,5 jaar, worden ook deze kippen geslacht.
Niet uit elk ei dat een kip legt komt een kuiken. Daarvoor moet een ei bevrucht zijn door een haan. Wanneer de eitjes door een moeder kip gelegd zijn dan gaat zij erop zitten om de eieren goed warm te houden. Na 21 dagen worden er dan kleine donzige kuikentjes geboren.
Hoe lang doet een kuiken erover om uit het ei te komen? Het uitbroeden van kippeneieren duurt 21 dagen. Na uitkomst zullen de eerste kuikens zich binnen 24 uur laten zien.
En net zoals mensen opgedeeld zijn in mannelijk en vrouwelijk en kinderen en volwassenen, zijn kippen dat ook. In deze context, is een man gelijk aan een “haan” en een vrouw gelijk aan een “hen”. Beide zijn eigenlijk kippen, maar de namen wijzen op hun geslacht en het feit dat ze volwassen zijn.
Instinctief weten kippen dat alle gevaar, door roofvogels, van boven komt dus over de rug aaien komt als zeer bedreigend over. Ook als de haan zich wel laat aaien gaat deze zich toch onzeker voelen en dat stimuleert zijn agressie. Het beste kunnen de dieren over de borst geaaid worden maar nu voorlopig ook niet.
Als ze kwaad worden, gaan ze pikken." Dat kan bijvoorbeeld komen doordat ze als kuiken zijn grootgebracht door mensen. "Ze beschouwen ons dan als kippen. Als die hanen volwassen worden en ze willen de baas spelen, worden ze ook agressief naar de mens, en kunnen ze aanvallen."
Het vrouwtje ontwikkelde ook een forsere kam en postuur. "Het is zeldzaam maar soms verandert een kip in een haan, inclusief spermacellen", zegt bioloog Thierry Backeljau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen bij Radio2 Middag in Antwerpen.
Als het geslacht eenmaal is bepaald, worden de mannelijke kuikens afgemaakt. Dat is een standaardgebruik in de gehele eierindustrie, ook in de biologische sector. De dodingsmethoden zijn vastgelegd in de Europese wetgeving. De haantjes worden gedood door vergassing of levend vermalen in een verhakselaar.
Kuikentjes grootbrengen
Vanaf de eerste dag kunnen de kuikentjes al piepen, lopen, eten en drinken. Strooi daarom wat kuikenvoer op de grond om de kuikens te leren eten tijdens het scharrelen. Voorzie ook een ondiepe waterbak. De kloek zal hen beschermen tegen de koude en tegen vijanden.
Als het kuiken bijna volgroeid is, komt het op een bepaalde manier in het ei te liggen, met snaveltje richting het luchtzakje. Wanneer het volgroeid is, prikt het kuikentje met zijn snaveltje in het luchtzakje en haalt het voor het eerst adem. Zodra het kuiken adem kan halen, kan het kleine wezentje piepen.
Ja, zegt Bestman. Je ziet, merkt en proeft niets aan de eieren. ,,Zolang de eieren koel worden bewaard staat de ontwikkeling stil. Zodra de eieren echter bebroed worden door een kip of in een broedmachine, gaat het vruchtje in het ei zich in 21 dagen ontwikkelen tot een kuiken.”
Als de kuikens er rustig onder blijven liggen, is de temperatuur goed. Liggen ze er naast, dan is het te warm en piepen ze heel hard, terwijl ze onder de lamp zitten, dan is het te koud. De eerste week hebben ze een temperatuur van ongeveer 35 graden nodig.
Dit kan een dichte kooi of bak zijn. Belangrijk is dat de kuikens er niet uit kunnen en dat ze uit de tocht zitten. Een knaagdierenkooi of een hoge plastic bak is erg geschikt als verblijf. Kuikens moeten totdat ze 10 weken oud zijn onder de warmtelamp of kunstmoeder.
Het kuiken kan meteen lopen, eten en piepen. Kippen zijn nestvlieders, ze kunnen snel voor zichzelf zorgen na de geboorte. Kippen eten tussen 75 en 150 gram kippenvoer per dag.
Pas na 16 weken mogen kuikens bij de andere kippen worden geplaatst. Laat ze eerst rustig kennismaken door de kuikens achter een gaasje te plaatsen. Dit beschermt ze tegen de nieuwsgierige kippen.
Hanen moeten de hele tijd hun stinkende best doen om te laten zien hoe goed en hoe leuk ze wel niet zijn. Dat doet hij door zijn kleuren en door zijn gekraai. Een kukelt ook om zijn gebied aan te geven, om zijn territorium af te bakenen.
Een haan kraait 's ochtends wanneer het licht wordt en 's avonds als het donker wordt. Dit doen ze om te laten zien hoe sterk en gezond ze zijn, echt haantjesgedrag dus! Niet zo gek als je weet dat haantjes worden gekozen door hennen. De hennen selecteren hun haantjes op basis van hun kleuren en kraai.
