Zorg bij een enkelgebroken bit altijd voor een mooie gelijke druk op je teugels. Een enkel gebroken bit geeft meer druk op de tong en werkt meer in de op de lagen van het paard. Bij verkeerd gebruik kan een enkelgebroken bit in de mond gaan scharen en tegen het gehemelte drukken, het zogenaamde notenkraker-effect.
Een watertrens is het meest toegankelijk en werkt direct op de tong en onderkaak. De beweegbare ringen zorgen ervoor dat onstabiel contact vanuit de hand wordt opgevangen. Bitten met vaste ringen liggen stiller in de mond.
Paarden die vaak onrustig zijn in de aanleuning kunnen baat hebben bij het gebruik van een ongebroken trens. Met het mondstuk van de ongebroken trens kan de ruiter wel sterker inwerken met de hand, waar wel rekening mee gehouden moet worden.
De liverpoolstang wordt gebruikt bij het mennen. Hoe lager de leidsels aan de stang worden bevestigd hoe groter de (hefboom) inwerking op de mond van het paard. Ook is er een dubbelgebroken liverpoolbit voor een vriendelijker inwerking. Dit bit wordt ook wel Bokkebit, B stang of Utrechtse stang genoemd.
Een kunststof bit wordt in het algemeen gebruikt voor paarden met een zachte en soms gevoelige mond die moeite kunnen hebben met het volgen van de hand. Kunststof staat erom bekend dat het makkelijker wordt aangenomen door de meeste paarden.
Zowel een bit als een bitloze optoming geven een paard geen vervelend gevoel of doen een paard geen pijn als een paard dit object draagt.
De werking van een Baucher bit
Een Baucher bit heeft vaste bitringen. Hierdoor ligt het bit stil en stabiel in de mond van je paard. Door de precieze inwerking van een Baucher bit kunnen hulpen effectief worden gegeven en ontstaat een zacht contact tussen ruiter en paard. Een Baucher bit een lichte hefboomwerking.
Meten van het bit
Je kunt zien dat een bit goed past als het bit aan beide zijden van de mond ongeveer 0,5 cm tot 1 cm uitsteekt. Bij een bit met losse ringen (zoals een watertrens) moet er niet te weinig ruimte overgehouden worden aan de zijkanten.
Het dubbel gebroken mondstuk heeft twee scharnierpunten in plaats van één. Het ligt losser in de mond en vormt zich meer naar de mond van het paard. Dit bit zal meer druk uitoefenen op de tong, de lagen en de mondhoeken.
Als de teugel aan de onderste ring zit heeft het een lichte hefboomwerking. Dit bit is geschikt voor paarden die wat sterk kunnen worden en het bit vastpakken of door de hand heen lopen. Dit bit is verkrijgbaar met enkelgebroken, dubbelgebroken en waterford mondstuk.
De oplossing
Vaak kan een bit met ander breekpunt al helpen en dan met name een enkelgebroken bit. Waar een dubbelgebroken bit druk geeft over de gehele tong geeft een enkelgebroken bit enkel druk op de zijkanten van de tong en het gehemelte. Daardoor komt het middenstuk van de tong vrij van druk.
Een ongebroken bit is een bit waarbij het mondstuk uit één gedeelte bestaat. Dit deel kan recht zijn, of de vorm van de tong volgen. Een ongebroken bit werkt in op de mondhoeken en op de tong. Dit bit ligt heel stil en stabiel in de paardenmond.
Pessoa bit
De extra ringen geven het bit een hefboomwerking waardoor de ruiter sterker kan inwerken, bijvoorbeeld om je paard op te vangen tussen de hindernissen in. De werking van een pessoa bit moet niet onderschat worden, want de hefboomwerking is veel scherper dan je als ruiter soms beseft.
Bitringen rubber
Bitringen helpen de mondhoeken en wangen van het paard te beschermen, daarnaast bevordert het gebruik van bit ringen een stillere ligging van het bit in de mond.
Aan de zijkant van de mond moet het bit aan beide kanten ongeveer een halve centimeter uitsteken (niet meer). Als het bit helemaal (strak) tegen de mond van je paard zit kunnen er wondje en schuurplekjes in de mondhoeken ontstaan.
Het bit moet op de juiste hoogte hangen. Wanneer je de beide lippen iets van elkaar haalt, kan je zien hoe het bit hangt. Er moeten één of twee vingers tussen het bit en de tanden passen. Het bit mag de haaktanden en de kiezen niet raken.
GumBits kauwgom voor paarden is de manier om tot een stabiele aanleuning te komen en het bit beter te accepteren. Door op de GumBits te kauwen leren paarden het bit (beter) aan te nemen en de kaak te ontspannen. Kauwen op de GumBits vormt een soort gel in de mond van het paard.
Een watertrens is een basisbit met losse beweegelijke bitringen en ligt hierdoor vrij los in de mond. Afhankelijk van het type, dikte en materiaal krijgt een watertrens een scherpere of zachtere inwerking. Belangrijk is dat de watertrens niet te smal is, anders kan er een velletje tussen komen.
Een pelham is een bit met kinketting scharen, wat druk achter de oren geeft en een hefboomwerking creëert. Een pelham met korte scharen wordt ook wel baby pelham genoemd en een pelham met lange scharen is een gewone pelham. De lengte van de scharen en de kinriem of kinketting bepalen de sterkte van de inwerking.
De kneveltrens is een trens met aan de zijkanten scharen. Deze zorgen ervoor dat het bit stabiel in de mond ligt en dat het bit niet door de mond heen kan. De scharen zorgen er tevens voor dat bij het sturen druk uitgeoefend kan worden op de zijkant van het hoofd, wat de wendbaarheid van het paard kan vergemakkelijken.
Maar waarom doe je dit en welk bitloos hoofdstel moet je dan kiezen? Bij het gebruik van een hoofdstel met bit werkt de ruiterhand in op de mond van het paard. Met een bitloos hoofdstel werk je juist met druk op de neus in plaats van in de mond.
Tijdens het onderzoek komt naar voren dat de gemiddelde pijn gerelateerde gedragingen tijdens rijden met bit 23 was. Na gemiddeld 35 dagen bitloos rijden was dit 2 pijn gerelateerde gedragingen (nogmaals het waren dezelfde paarden). Je kunt dus concluderen dat bitloos rijden de pijn met 87% vermindert.
“Begin in de rijbaan of eventueel in een longeercirkel. Het is eigenlijk gewoon een kwestie van doen, begin met de stap en breidt dit uit tot een rustig drafje en eventueel galop. Bijna alle paarden reageren positief op bitloos rijden, maar het is altijd even wennen voor ze”, legt Marieke uit.
