Een teek is een klein, plat beestje met acht pootjes. Hij hoort tot de klasse van de spinachtigen. Er zijn verschillende soorten teken. In Nederland komt bijvoorbeeld de schapenteek, Ixodes ricinus, veel voor, die de ziekte van Lyme over kan dragen, maar ook Dermacentor reticulatus die Babesia canis over kan brengen.
Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk een teek zo snel mogelijk te verwijderen.
Ze komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Daar leven ze in hoog gras en tussen bladeren. Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed.
De volwassen vrouwtjesteek legt eieren nadat ze is volgezogen met bloed. Daarna gaat de teek dood. De eitjes zijn niet geïnfecteerd met de lymebacterie. Teken raken pas besmet tijdens een bloedmaaltijd van een met de lymebacterie besmet dier (vooral kleine knaagdieren en vogels).
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt. Gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat u de teek verwijdert. Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit.
Gelukkig kunnen de Nederlandse teken niet tegen droogte. Een teek die in een gemiddeld huis terecht kom zal na een dag of 5 sterven omdat de lucht te droog is.
Spoel de teek ook liever niet door de wc of de gootsteen; de ziektes kunnen dan in het drinkwater terechtkomen.
Teken kunnen zich overal op het lichaam vastbijten. Ze zitten het liefst in liezen, holte van de knieën, oksels of tussen de billen. Ook bij randen van het ondergoed, achter de oren en waar je haar begint.
Eenmaal op een mens of dier aangekomen kruipt de teek over het lichaam (met ongeveer dezelfde loopsnelheid als een lieveheersbeestje) op zoek naar een geschikte plek om zich vervolgens - doorgaans zonder dat je het voelt - in de huid vast te gaan bijten.
Teken vallen niet uit bomen of planten en kunnen niet springen. Ze kruipen op hun gastheer (mens of dier) zodra deze in de buurt is.
Zodra de teek zich voedt met bloed, ziet hij eruit als een grijs of bruin bolletje en kan dan tot wel 1 cm groot worden. Daarna laat hij vanzelf los. Lees dit artikel verder om te zien waarom je de teek, ook al laat hij uiteindelijk zelf los, zo snel mogelijk moet verwijderen.
Kun je dat voorkomen door de kleren een nacht in een emmer met water te zetten met de bedoeling de teken te verdrinken? Nee, dat lukt helaas niet. Een teek kan drie weken overleven onder water en gaat na 24 uur in de diepvries nog niet dood.
Daarnaast verminderen ook insectenwerende middelen met een minimumconcentratie van 30% DEET de kans op tekenbeten. Deze stof stoot teken af en blijft enkele uren actief. Spuit wat op je kledij en smeer ook de onbedekte delen van je huid ermee in.
Wat voor dier eet teken? Wespen - Er zijn zeer gespecialiseerde sluipwespen die hun eieren in teken leggen. Een van de natuurlijke vijanden van teken is een sluipwesp. De kamperwesp, met de Latijnse naam “Ixodiphagus hookeri”, legt haar eitjes in met bloed gevulde vrouwelijke teken.
Ze zuigen bloed bij dieren zoals muizen, vogels, konijnen, reeën, paarden, honden en katten en soms bij mensen. De vrouwtjes kunnen na het opzuigen van bloed wel 3 tot 4 keer zo groot worden. Teken kunnen ziekteverwekkers overdragen, zoals de Borrelia-bacterie die de ziekte van Lyme bij mensen kan veroorzaken.
Een teek kan niet door je kleding bijten, maar wel over je kleding lopen.
In anti-tekenmiddel zit als werkzame stof DEET, citriodiol (ook wel p-menthaan-3,8-diol genoemd) of ethylbutylacetylaminopropionaat (ethyl N-acetyl-N-butyl-ß-alaninaat). Deze stoffen zorgen voor afweer van teken en muggen. DEET en citriodiol zijn de bekendste werkzame stoffen in anti-tekenmiddel.
Controleren is belangrijk
Controleer uw lichaam en uw kleding op tekenbeten als u in het groen bent geweest. Teken kunnen zich overal vastbijten, maar hebben voorkeur voor liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van het ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek.
Verwijder de teek zonder te draaien en zonder de teek te beschadigen. Zorg dat je er niet in knijpt aangezien er dan een kans is dat de teek 'zichzelf leeg maakt' en het risico op een tekenbeetziekte verhoogt. Pak met behulp van een tekenpincet, of tekentang de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast.
Hoe gevaarlijk is het voor mijn hond of kat als er een deel van de teek is blijven zitten? Als de kop of monddelen van de teek na de verwijderpoging zijn blijven zitten, is er geen reden voor paniek. Je hebt de teek gedood en zijn lijf verwijderd. Daarmee heb je voorkomen dat er een ziekte kan worden overgedragen.
Ook niet veilig is de teek tussen duim en wijsvinger vast te pakken en omhoog te trekken. Zo kun je de teek platdrukken, met ook weer tot gevolg dat de bacteriën in je lichaam komen. Veel beter is om een speciale tekentang te gebruiken. Bij de drogist kun je deze krijgen.
Dat duurt een paar minuten, of soms zelfs een paar uur. Hebben ze zich eenmaal vastgebeten, dan blijven ze er dagenlang zitten. Je ziet dan een zwart puntje op je huid. Vervolgens zuigt de teek zich langzaam vol met bloed – ja, jouw bloed.
Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u net heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Gewassen kleding kan geen levende teken bevatten
Teken in je kleding gaan niet dood als je de kleding wast op 40 graden. Wel als je ze wast op 60 graden of in de droger. Kledingstukken die niet op 60 graden kunnen worden gewassen, moet je dus goed controleren.
