Door uit te zoeken waar het plastic is, kunnen we onderzoeken hoe schadelijk het is. Denk aan plastic in je drinkwater, in je eten of in ongeboren baby's. Door de reis van plastic door de oceanen te volgen, kunnen we achterhalen waar het vandaan komt en wie er verantwoordelijk voor is.
Plastic komt op verschillende manieren in de oceaan terecht: Afval (dat door mensen wordt achtergelaten of per ongeluk door de wind in zee wordt geblazen) Illegale dumping of onjuiste verwerking van afval. Lekken van stortplaatsen.
baaien waar plastic naartoe drijft en blijft liggen; plekken waar rivieren in zee stromen; aan kusten gesitueerde industriële centra en vuilnisbelten; plekken of eilanden waar verschillende oceaanstromen bij elkaar komen.
Het meeste plastic afval in de oceanen komt van Aziatische landen. India is morgen dan ook gastland van de Wereldmilieudag. Die staat helemaal in het teken van plasticvervuiling.
Maar de grootste boosdoener is vuilnis dat van straten via de rivieren naar zee stroomt. Ook komt er veel zwerfvuil van vuilstortplaatsen dat in rivieren lekt of van stortplaatsen die zelfs direct aan zee liggen. Een groot deel van dit afval bestaat uit plastic.
Plastic maakt niet alleen een vuilnisbelt van de kusten, maar schaadt ook de levensomgeving van zeedieren. Dieren raken verstrikt in grotere stukken plastic, en verwarren kleinere stukjes voor voedsel. Het inslikken van plastic deeltjes kan de vertering van voeding verhinderen.
In drieëndertig Afrikaanse landen zijn wetten die plastic tasjes en ander single-use-plastic aan banden leggen of verbieden. Onder meer Kenia, Tanzania, en Oeganda verbieden het gebruik van plastic tasjes, maar één land steekt kroon: Rwanda. Het land wil als eerste van de wereld volledig plastic vrij zijn.
Maar de voordelen van plastic zijn gigantisch. Het is lichter en minder breekbaar dan glas of aardewerk, waterdicht, in vele vormen te gieten, goedkoop om te produceren (10 kg aardolie is voldoende voor het maken van 3.000 Albert Heijn-tasjes) en het reageert nauwelijks met andere stoffen.
In de komende 10 jaar zal de productie van plastic met 40% toenemen. Als we niets tegen de plasticsoep ondernemen, zal er in 2050 qua gewicht meer plastic in zee zijn dan vis. De Verenigde Naties waarschuwen dat het zeeleven onherstelbaar verwoest zal worden. Koraalriffen blijken extra kwetsbaar voor plastic.
Top 10 landen met de meeste plasticvervuiling in de oceanen voor 2022. Volgens onderzoek van #PlasticFreeJuly en verpakkingsdetaillist RAJA UK staat India bovenaan de lijst van grootste vervuilers wereldwijd met maar liefst 126,5 miljoen kg per jaar plastic wat in de oceanen terechtkomt.
Het grootste 'plasticeiland', de Great Pacific Garbage Patch (GPGP), ligt tussen Hawaï en Californië en is drie keer de grootte van Frankrijk. Per vierkante kilometer drijft daar minstens 1 kilo afval in het water, maar soms wel meer dan 100 kilo.
Elk jaar belandt er wereldwijd gemiddeld 8 miljoen ton plastic afval in zee, ofwel elke minuut een volle vrachtwagen afval. Plastics blijven tot 450 jaar aanwezig, en de kleine fragmenten verdwijnen zelfs nooit helemaal.
Uit een bundeling van de verschillende studies van de afgelopen vijftien jaar blijkt volgens Greenpeace dat de Middellandse Zee met stip wint van alle andere wereldzeeën, als het gaat om de vervuiling. De grootste boosdoener zijn de plastics.
Plasticproductie nam een grote vlucht sinds 1950. Om die reden is er sprake van accumulatie of opeenhoping van plastic; er komt namelijk steeds meer in het milieu terecht. Ook accumuleert plastic op bepaalde plekken door regen, wind of zeestromingen of eenvoudigweg op plaatsen waar plastic afval gestort wordt.
De nadelen van plastic
Je vindt plastic afval als zwerfvuil op het land, in oceanen, zeeën en rivieren. De kleinste deeltjes plastic kunnen schade veroorzaken bij dieren. In laboratoriumonderzoek zijn ook de eerste aanwijzingen gevonden van nadelige effecten op de gezondheid van mensen.
Frisdrankbedrijven, de grootste gebruikers, produceren jaarlijks 500 miljard plastic wegwerpflessen. Als er niets verandert, is het plastic probleem in 2050 vier keer zo groot als nu. Van die 8,3 miljard ton plastic is ruim 6,3 miljard ton inmiddels afval.
Momenteel wordt er geschat dat er ca. 100 tot 150 miljoen ton plastic afval in onze oceanen en zeeën ronddrijft. In totaal spreken we over een gebied van minstens 700.000 km² tot misschien zelfs meer dan 15.000.000 km² waarin de ganse waterkolom ernstig is vervuild, vanaf het wateroppervlak tot de zeebodem.
Ook in Nederland gooien we elke dag 19 miljoen bekers en voedselverpakkingen die plastic bevatten weg na eenmalig gebruik. Dit is onnodig veel afval, ook op straat en in de bosjes. Dat veroorzaakt een groot milieuprobleem. In plastic zitten namelijk vaak giftige stoffen, die de natuur niet kan afbreken.
In 2017 is ongeveer 1.900 kiloton plastic op de markt gebracht in Nederland en is ongeveer 1.650 kiloton plastic afval verwerkt. Van dit afval bestond 512 kiloton uit plastic verpakkingen.
Verbod op plastic eetservies en meer
Bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes van plastic of bioplastic mag je sinds 3 juli 2021 niet meer op de markt brengen.
Het Passive Cleaning System van The Ocean Cleanup is een autonome vangarm van 1-2 kilometer breed die door zeestroming in een U-vorm wordt geduwd. Deze vorm en het speciale onderwaterscherm zorgen ervoor dat het oppervlaktewater tegen de drijvende vangarm botst waardoor plastic afval zich zou moeten verzamelen.
The Ocean Cleanup heeft twee grote veegarmen in de Grote Oceaan. Die drijven over de zeespiegel en nemen als een C-vormige bezem alles mee wat ze tegenkomen. Dat verzamelde afval kan dan worden opgeschept en weggebracht.
