Empathisch vermogen kun je aanleren en vergroten bij jezelf, als je er weinig van hebt. Empathisch vermogen helpt je signaleren wanneer er 'iets aan de hand' is bij iemand in je omgeving (verdriet, frustratie, boosheid, irritatie, ongemak) en kun je toepassen door op de juiste manier te reageren op zo'n situatie.
De mogelijk bestaat dat de oorzaak van minder empathisch reageren een verminderde herkenning van gezichtsuitdrukking is. Zelfs een handicap om zich verbaal goed te uiten en daarmee de juiste empathische woorden te vinden, kunnen de oorzaak zijn van ogenschijnlijk minder empathisch reageren.
Uit onderzoek blijkt dat empathisch vermogen zich al vroeg ontwikkelt. We zien kleuters die andere kleuters troosten als ze pijn hebben of verdrietig zijn. Het kind herkent een gevoel wat hij of zij zelf ook vervelend vindt. Als kinderen zelf hun emoties beter kunnen reguleren vertonen ze ook meer empathisch gedrag.
Eén van de opvallendste kenmerken van mensen zonder empathie is hun egoïsme. Mensen met een gebrek aan empathie kunnen dus heel egoïstisch zijn. Ze denken eerst aan hun eigen welzijn zonder te denken aan de behoeften van anderen. Bovendien profiteren ze in hun eigen voordeel ook van situaties en mensen.
Empathie is geen aangeleerd maar aangeboren gedrag, stelt nieuw onderzoek. De mate waarin we empathisch zijn, wordt wel vooral door de omgeving bepaald. Empathie is een aangeboren eigenschap bij mens en zoogdier.
Als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebt, vertoon je antisociaal gedrag. Je kunt roekeloos, agressief, prikkelbaar, impulsief en onverschillig overkomen. Rekening houden met (de gevoelens van) anderen is lastig en regels worden vaak niet nageleefd.
Ook de mate van empathie en inlevingsvermogen kan onderdeel zijn van de genetische kwetsbaarheid. Dus op al je vragen is het antwoord: ja.
Emotionele instabiliteit kan verschillende oorzaken hebben. Een veelvoorkomende oorzaak is stress. Je kunt bijvoorbeeld veel deadlines op je werk hebben of weinig waardering ontvangen. Kritiek van andere mensen kan ook stressvol zijn, net als te weinig tijd voor jezelf.
Empathische mensen voelen de emoties van andere mensen aan. Ze voelen alles, soms zelfs tot het extreme. Ook negatieve gevoelens of angsten zuigen ze op, wat enorm vermoeiend voor ze kan zijn. Als ze omgeven zijn door rust en liefde dan bloeien empathische mensen weer op.
Als we het over empathisch zijn of hooggevoeligheid hebben, dan komt de valkuil van jezelf verliezen in de ander altijd wel aan bod. Daarnaast is een ander vaak genoemde valkuil dat je over je eigen grenzen heen gaat voor de ander en ook dat je niet goed genoeg voor jezelf zorgt.
Apathie. Het tegenovergestelde van empathie is onverschilligheid of apathie, wat betekent dat iemand niet in staat is om zich in te leven in de gevoelens, gedachten of situatie van anderen en geen interesse of betrokkenheid toont bij hun problemen of zorgen.
Empathisch luisteren doe je met al je aandacht.
Vervolgens kun je vragen stellen, omdat je oprecht geïnteresseerd bent. Wat wil, bedoelt, vindt, ervaart en voelt de ander? Geïnteresseerd luisteren en doorvragen dus, terwijl je met je aandacht bij de ander blijft.
De oorsprong van empathie
Deze Amerikaanse psycholoog vond dat empathie voort komt uit een soort fysieke imitatie van de ontreddering van een ander, wat dan bij jezelf weer soortgelijke gevoelens kan opwekken. Dit zou zelfs in de babytijd al kunnen ontstaan.
Het contact tussen de hersencentra cortex cingularis anterior (geel) en nucleus accumbens (rood) is cruciaal voor onze empathische vermogens.
Drie soorten empathie
Een nieuwsgierige aard helpt: interesse in anderen. Cognitieve empathie is ook een uitvloeisel van zelfbewustzijn: dezelfde delen van de hersenen en zenuwbanen die de focus op jezelf regelen, kunnen op anderen worden gericht. Emotionele empathie is het vermogen om te voelen wat anderen voelen.
Anders ervaren en uiten
Dit sociaal complexe spel is zeker ingewikkeld voor mensen met autisme en wordt door hen vaak als 'toneel' omschreven. Kortom, mensen met autisme laten wel degelijk bepaalde vormen van empathie zien, maar er lijkt vooral sprake van anders ervaren (van teveel tot te weinig) en anders uiten.
Compassie gaat een stap verder dan empathie omdat we onszelf afvragen wat we kunnen doen om de persoon die lijdt te ondersteunen. Compassie is dan een intentie. Empathie is wanneer je iemand ziet lijden onder het gewicht van een grote last en dat je daarop reageert door die last ook zelf op je te nemen.
Empathisch betekent in het algemeen dat je je kunt verplaatsen in een ander en op die manier kunt inschatten wat de ander voelt of wellicht denkt. Je merkt het bijvoorbeeld op als iemand zichtbaar verdrietig is en kunt je verplaatsen in hoe iets voor de ander is.
Narcist zijn dat betekent niet dat je niet het vermogen hebt om te voelen wat anderen voelen op mentaal en psychologisch niveau. Je hebt wel een narcistische empathie. Verborgen narcisten zijn over het algemeen verlegen, gevoelig en introvert. Ze kunnen narcistische empathie faken, voor hun eigen doel.
Als je een persoon empatisch noemt, ben je van mening dat hij of zij van de vaardigheid gebruikmaakt om zich te verplaatsen in de ander. Dat betekent dat die persoon begrijpt hoe de ander zich voelt en wat voor impact dat heeft op de ander – voor zo ver dat kan.
Empathisch vermogen
Empathie wordt beschreven als iemand letterlijk in staat is om gevoelens van anderen te voelen of deze over te nemen en deze zelf te ervaren. Hierdoor wordt het bijna een gedeelde ervaring.
