Voor jezelf opkomen is heel moeilijk als je vind dat jouw mening en jouw gevoelens er niet toe doen. Je hebt dan weinig zelfvertrouwen en eigenwaarde. De mening van de ander is in jouw ogen altijd belangrijker. Daarom probeer je de ander tevreden te stellen en cijfer je jezelf weg.
Je kunt zeggen dat assertiviteit betekent dat je een balans vindt tussen het behartigen van je eigen belangen en het rekening houden met de belangen van een ander. Als je te veel rekening houdt met het belang van een ander en je eigen belang verwaarloost, noemen we dat subassertief (of: passief, onderdanig, nederig).
Weten waar je goed in bent en dat regelmatig doen, zorgt voor een boost in je zelfvertrouwen. Je talent is vaak iets wat in je zit, wat je makkelijk afgaat en waar je heel goed in bent. Het kan echter ook komen door jarenlange oefening: hoe vaker je iets doet, hoe beter je erin wordt.
Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Minder hard zijn voor jezelf moet (en kun!) je leren door te oefenen. Dus als je merkt dat je (weer) kritiek op jezelf hebt, vraag je dan eens af of je hetzelfde tegen je beste vriend(in) zou zeggen. Is dat niet het geval, zeg dan tegen jezelf exact die woorden die je wél tegen je beste vriend(in) zou zeggen.
Ik bereik nooit wat ik wil is een gevoel die we als mens snel krijgen op het moment dat we graag iets willen bereiken wat steeds niet lukt. Waardoor we steeds veel frustratie en stress hierdoor kunnen ervaren. Doordat we met onszelf in conflict komen in de keuze of we willen stoppen of dat we door blijven gaan.
Als je niet van jezelf houdt kan die beginfase behoorlijk onprettig zijn. Misschien zit je door je lage zelfbeeld voortdurend in angst of die ander wel verder met je wil daten. Of houd je maar alles af, omdat je bang bent dat de ander je “ontmaskert” als deze je echt leert kennen.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen
Indien je vroeger te weinig bevestiging heeft gekregen, of als je vroeger gepest bent, je werd gekleineerd, anderen hadden vaak kritiek op je, je had een dominantie ouder, of je werd juist te veel beschermd, kan het zijn dat je hierdoor onzeker bent geworden.
Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden. Je leert hoe je deze ongezonde patronen kunt doorbreken en ombuigen naar meer realistische en positieve gedachten en overtuigingen over je zelf.
Ernstige, langdurige onzekerheid kan er bijvoorbeeld toe leiden dat je: Je laat leiden door wat anderen van je vinden om te bepalen of je iets goed doet. Vaak nadenkt over hoe anderen je negatief kunnen beoordelen. Denkt dat iets helemaal goed is of helemaal fout, zonder een middenweg te zien.
Assertief zijn betekent dat je voor jezelf opkomt – zonder over de ander heen te lopen! Een voorbeeld van assertief gedrag is iemand aanspreken als diegene wilt voordringen in de rij, of nee zeggen tegen je baas als je wordt gevraagd overuren te maken.
Je hebt respect voor inzichten van anderen en terwijl je tegelijk je eigen mening durft te geven in elke situatie. Assertiviteit zorgt daarnaast voor een hele prettige werksfeer. Je voelt je nooit meer schuldig of teleurgesteld dat je te weinig van jezelf hebt laten zien. Jij mag er immers ook zijn!
Waarom heb je moeite met assertief zijn? Meestal is gebrek aan assertiviteit het gevolg van te weinig zelfvertrouwen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten: moeite met communiceren, perfectionistisch gedrag en het vermijden van conflicten.
