CRP (C-reactief proteïne) is een eiwit dat gemaakt wordt in de lever. Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP in het bloed al binnen 6-8 uren flink toe. Daardoor is de bepaling van CRP waardevol bij het vaststellen van ontstekingen of om het effect van een medische behandeling te volgen.
Onderzoek heeft uitgewezen dat verhoogde ontstekingswaarden c.q. constant licht te hoge CRP waarden geassocieerd worden met het risico op hart- en vaatziekten, inclusief een hartaanval.
Bloedonderzoek geeft inzicht in de activiteit van het immuunsysteem. Wanneer er een ontsteking in het lichaam zit, zijn voornamelijk de witte bloedcellen (leukocyten) en het CRP verhoogd, dit is waarneembaar door middel van een bloedonderzoek.
CRP is vooral verhoogd bij bacteriële infecties, maar ook bij pancreatitis, appendicitis, grote traumata, tumoren, actieve reumatische aandoeningen en diep veneuze trombose. Matig verhoogde CRP-waarden worden gezien bij virale infecties, chronische reumatische aandoeningen, tuberculose en sarcoïdose.
Bij een hoge CRP waarde is het verstandig om een arts te raadplegen en na enkele weken nog een keer een test te doen. Wanneer de ontsteking weg is, zakt je CRP waarde. Bij hart-en vaatziekten is gebleken dat het lichaam langdurig kleine hoeveelheden van dit eiwit blijft aanmaken.
Bij gezonde mensen (zonder ontstekingen) is de CRP-waarde in het bloed meestal lager dan 5 mg/l. Bij bacteriele infecties zal in het algemeen de CRP concentratie in het bloed sterk toenemen terwijl er tijdens een virale infectie slechts een kleine tot geringe toename in concentratie gevonden wordt.
Voor het vaststellen van een ernstige infectie wordt aanbevolen om de afkapwaarden > 80 mg/L voor CRP en > 2,0 ng/mL voor PCT aan te houden ('rood' alarmsymptoom). Voor het uitsluiten van ernstige infecties wordt aanbevolen om < 20 mg/L voor CRP en < 0,5 ng/mL voor PCT aan te houden ('groen' alarmsymptoom).
Wat is de functie van de witte bloedcellen? Witte bloedcellen worden leukocyten genoemd en zijn belangrijk voor het immuunsysteem. Ze beschermen het lichaam tegen schadelijke stoffen zoals virussen, bacteriën, schimmels, parasieten en gisten. Ook helpen witte bloedcellen mee met het opruimen van afgestorven cellen.
Leukocyten verhoogd
Wanneer de uitkomst van het bloedonderzoek hoger is dan de normaalwaarden, spreken we van een verhoogd leukocyten (leukocytose). Leukocyten spelen een belangrijke rol in ons immuunsysteem. Een stijging heeft daarom in de meeste gevallen te maken met een bacterie of parasiet.
Tussen 1-3 mg/l: Licht verhoogd risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte. Groter dan > 3,0 mg/l: Hoog risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte.
De referentietest voor sepsis in de verschillende studies is onduidelijk. De optimale cut-off bepaald met de ROC-curve viel voor procalcitonine tussen de 0,5 en 6 ng/ml, en voor CRP tussen de 39 en 180 mg/L.
Er zijn vijf tekenen, of symptomen, die wijzen op een acute infectie: roodheid, warmte, zwelling, pijn en verminderd functioneren, zoals moeite hebben met het normaal bewegen van het gekwetste lichaamsdeel.
Het getal geeft aan hoeveel witte bloedcellen er in een kleine hoeveelheid bloed aanwezig zijn. De waarde ligt meestal tussen 4 en 10. Een lagere uitslag wijst op een verminderde aanmaak of een verhoogde afbraak van witte bloedcellen.
De bezinking (BSE) is een van de oudste testen die er zijn en geeft informatie over de aanwezigheid en activiteit van een ontsteking, die het gevolg is van infecties (bacterien, virussen), tumoren en auto-immuunziekten.
MCV (Mean Corpuscular Volume) oftewel de gemiddelde grootte van rode bloedcellen. Een te hoge MCV -waarde komt voor bij bloedarmoede ten gevolge van een vitamine-B12 gebrek. Een te lage MCV -waarde komt voor bij bloedarmoede ten gevolge van een ijzergebrek.
Een gezonde lymfocytenwaarde ligt tussen de 1 en 4 miljard lymfocyten per liter bloed. Dit noemen ze ook wel de lymfocyten normaalwaarde. Als je onder de normaalwaarde zit, is je lymfocytenwaarde verlaagd en dit heet ook wel lymfopenie. Een lage waarde kan komen door infecties, auto-immuunziekten en vormen van kanker.
Witte bloedcellen worden ook wel leukocyten genoemd, in feite een verzamelnaam voor diverse cellen. We onderscheiden drie groepen : Lymfocyten (zoals B-cellen, plasmacellen en T-cellen) Monocyten (macrofagen)
CRP wordt geproduceerd door de lever en afgegeven aan de bloedbaan. Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP in het lichaam al binnen een paar uur toe. Bij COVID-19 is CRP verhoogd. De toename van CRP wordt vaak al gezien voordat er duidelijke afwijkingen zijn waar te nemen door de huisarts.
In de intermediaire categorie wordt de uitslag van de CRP-sneltest meegenomen in de vorming van het advies om wel of geen antibiotica voor te schrijven: bij een uitslag < 20 mg/L luidt het advies om géén antibiotica voor te schrijven, bij een uitslag van > 100 mg/L wel.
Een chronische ontsteking is echter niet helend voor ons lichaam maar juist destructief. Uiteindelijk leiden chronische ontstekingen tot beschadigingen van cellen en weefsels en tot een uitgeput immuunsysteem wat kan leiden tot een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zichzelf aanvalt.
Zorgverzekeraars hebben een bedrag vastgesteld als vergoeding voor gebruik van CRP-sneltests. Vergoedingen variëren van 3,50 euro tot ruim 7 euro, waarmee de kosten van een afzonderlijke CRP-sneltest afhankelijk van de zorgverzekeraar wel of niet volledig gedekt zijn.
Een verlaagde CRP waarde in bloed onder de 1 mg/l is gunstig omdat dit wijst op weinig ontstekingen in het lichaam waardoor er minder risico bestaat op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Bij een verhoogde waarde van meer dan 3 mg/l is bestaat er een verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.
Bij een sepsis reageert uw lichaam heel heftig op een bacterie, virus, schimmel of parasiet. Ook sommige gifstoffen kunnen de oorzaak zijn van een sepsis. Soms is niet duidelijk waar de sepsis door komt. U kunt bijvoorbeeld een sepsis hebben door een blaasontsteking, zonder dat u klachten van de blaasontsteking heeft.
