Alleen uw eigen kinderen en niet hun aangetrouwde partners zijn op grond van de wet uw erfgenamen. U hoeft 'de koude kant' dus niet specifiek te onterven. Toch kan uw (voormalige) schoondochter of schoonzoon recht hebben op een deel van uw erfenis.
Hoewel de erfenis zelf tijdens het huwelijk niet ontvangen is, heeft uw ex-partner wel een vordering op zijn of haar langstlevende ouder gekregen. Deze vordering valt in de gemeenschap en komt daarom voor de helft aan u toe, mits uw ex-schoonouders niet anders hebben bepaald in hun testament.
Bloedverwanten en echtgenoot / echtgenote
Alleen eigen familie kan dus volgens de wet erven. Schoondochters, schoonzonen, schoonzussen en zwagers zijn geen bloedverwanten van de overledene en kunnen daarom niet volgens de wettelijke regels van de overledene erven.
U bent geen erfgenaam van uw schoonouders, ook niet als uw partner al is overleden. Een weduwe of weduwnaar is geen familie en kan de plaats van de overleden partner niet innemen. De erfgenamen van uw schoonouders zijn de partner en diens kinderen.
De ex-partner wikkelt je nalatenschap af
De erfgenamen wikkelen de nalatenschap af als er geen testament is of er niets bij testament is bepaald. Op het moment dat je kinderen nog minderjarig zijn, zal de ouder dit namens hen doen. Dit betekent dat je ex-partner dan alsnog de nalatenschap afwikkelt.
De erfenis en daarmee dus ook de vordering inzake het kindsdeel, behoort dan altijd tot het privévermogen van het eigen kind. In geval van echtscheiding hoeft de waarde niet te worden verdeeld! Om geen risico te lopen, is het voor een ouder raadzaam om een testament te laten maken met een uitsluitingsclausule.
Bijzonder nabestaandenpensioen. Als je gescheiden bent en je ex-partner overlijdt, heb je nog steeds recht op (een deel van) zijn of haar nabestaandenpensioen. Na een scheiding wordt dit pensioen een bijzonder nabestaandenpensioen genoemd. Dit pensioen bestaat uit het bedrag dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk.
Hierbij gaat het om bloedverwanten (kinderen, ouders, broers, zussen, grootouders, overgrootouders). Alleen jouw echtgenoot/echtgenote of geregistreerd partner vormt hier de uitzondering op. Schoonfamilie en aangetrouwde kinderen erven dus via de wet niets van jou. Een erfgenaam moet wel in leven zijn.
Heb ik als stiefkind recht op een deel van de erfenis? In principe niet, tenzij dat is vastgelegd in het testament. De erflater kan bepalen dat een stiefkind evenveel krijgt als bloedverwanten, of een ander aandeel van het vermogen op het moment van overlijden.
Als de overledene geen kinderen had, en nog wel ouders en/of broers en zussen, dan erven zij samen. Halfbroers en -zussen tellen daar ook bij mee. Stiefbroers en -zussen niet. Als er ook geen ouders, broers of zussen waren, dan moet een generatie verder teruggekeken worden: de grootouders en hun nakomelingen.
Eerstegraads familieleden: partner (met wie je samenwoont en die staat ingeschreven op hetzelfde adres in Nederland), ouders (ook adoptie- en stiefouders), schoonouders, kinderen (ook adoptie- en stiefkinderen), schoondochters en -zonen.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dat gebeurt in deze volgorde: echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen. ouders, broers en zussen.
De meeste stellen zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Dat betekent dat bij de scheiding alle goederen en bezittingen gelijk moeten worden verdeeld. Als één van de partners tijdens het huwelijk een erfenis of schenking heeft ontvangen, valt dit in beginsel binnen de gemeenschap van goederen.
Als de erfgenamen het écht niet eens kunnen worden kan je een verdelingsprocedure starten bij de rechtbank. Het is dan wel verplicht om een advocaat in te schakelen. Bij een verdelingsprocedure beslist de rechter hoe de erfenis moet worden verdeeld. Als erfgenaam kun je de rechter vragen de verdeling uit de stellen.
Tijdens uw scheiding is uw toekomstige ex-echtgenoot nog steeds uw wettelijke erfgenaam. Dit geldt ook voor geregistreerd partners. Als u dit niet wenst, dan heeft u een testament nodig om uw toekomstige ex-echtgenoot uit te sluiten als erfgenaam.
Stiefkinderen laten erven
Jouw stiefkinderen zijn wettelijk gezien geen erfgenamen. Regel je niets, dan hebben zij dus nergens recht op. Wil je dat alle kinderen uiteindelijk erven, ook jouw stiefkinderen, dan kan je dit alleen regelen met een testament.
Uw kinderen hebben samen recht op de helft van uw nalatenschap. Heeft u één kind, dan heeft hij of zij minstens recht op 1/2 van de waarde van uw nalatenschap. Zijn er twee kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/4 van uw totale nalatenschap.
Hoeveel mogen kleinkinderen precies erven? Iets dat je in ieder geval in je achterhoofd dient te houden, is dat de kinderen van de grootouders niet over het hoofd mogen worden gezien. Dit kunnen dus je ouders zijn, of ooms en tantes. Zij hebben recht op het zogeheten reservataire erfdeel.
Denkt u nog recht te hebben op een erfenis? Mogelijke erfgenamen kunnen via het ministerie van Financiën via de website van de Rijksoverheid zoeken naar vergeten erfenis. Als u denkt dat u aanspraak heeft, dien dan schriftelijk een claim in bij het ministerie van Financiën.
Je erft sowieso van elkaar als je getrouwd bent. Dat was en blijft zo. De gehuwde partner erft automatisch een zogenaamde 'reserve'. Je moet natuurlijk wel effectief (al/nog) getrouwd zijn op het moment van overlijden.
Als je ex-partner overlijdt, kun je recht hebben op bijzonder nabestaandenpensioen, ook vaak partnerpensioen genoemd. Dit geldt alleen als het nabestaandenpensioen van je ex-partner op opbouwbasis was. Als het nabestaandenpensioen op risicobasis was, kom je niet in aanmerking voor bijzonder nabestaandenpensioen.
U moet als langstlevende (in 2023) minimaal 49 jaar oud zijn. Die leeftijd neemt elk jaar toe met 6 maanden tot en met 2025 (50 jaar) om daarna met telkens 1 jaar te worden opgetrokken tot 55 jaar in 2030. De leeftijd van de overledene is niet van belang.
In principe geldt de regel dat je ex-partner recht heeft op de helft van het ouderdomspensioen dat jij hebt opgebouwd toen jullie samen waren. Daarnaast heb jij dan recht op de helft van het pensioen dat je ex-partner toen heeft opgebouwd. Je kunt afspreken dat je van deze regel afwijkt.
Het recht op de legitieme portie of kindsdeel vervalt wanneer u niet binnen een door een belanghebbende (meestal erfgenaam) gestelde redelijke termijn, en uiterlijk 5 jaar na het overlijden van de erflater, heeft aangegeven dat u uw legitieme portie wenst te ontvangen.
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
