Geneesmiddelen die directe leverschade kunnen veroorzaken in de vorm van acute necrose zijn paracetamol, acetylsalicylzuur, nicotinamide (vitamine B3), amiodaron, en verschillende oncolytica.
Een vaak voorkomende oorzaak van gestegen leverwaarden is de inname van medicatie. Strikt genomen kan elk geneesmiddel de leverenzymen doen toenemen. Sommige reacties zijn bekend en komen relatief frequent voor (bijvoorbeeld het vaak gebruikte antibioticum amoxicilline-clavulaanzuur of Augmentin). Andere zijn zeldzaam.
Paracetamol beschadigt de lever op meer manieren dan gedacht. Dankzij een 'lever-op-een-chip' hebben Israelische onderzoekers dat detail voor het eerst in beeld gekregen, meldden ze onlangs in het Journal of Toxicology. Leverschade komt bij paracetamol vrij vaak voor, zelfs bij een geringe overdosis.
Sommige medicijnen veroorzaken vooral leverontsteking (hepatitis). Andere geven meer galstuwing, cholestase. Er zijn er ook die een combinatie geven (cholestatische hepatitis). Verder zijn er medicijnen die andere leveraandoeningen imiteren, zoals steatose of steatohepatitis of scleroserende cholangitis.
Veel patiënten die lijden aan een chronische leveraandoening vertonen geen symptomen. Als er al symptomen zijn, blijven deze vaak zeer vaag, zoals vermoeidheid, jeuk, misselijkheid, pijn rechtsboven in de buik, geelzucht, asthenie, spier/gewrichtslast en/of anorexie.
Tot de verschijnselen behoren misselijkheid, braken, buikpijn en vermoeidheid. Specifieke symptomen zijn hepatische encefalopathie (ammoniakstapeling). Dit gaat gepaard met neurologische verschijnselen als apathie, sufheid en verwardheid. De patiënt kan epileptische aanvallen (stuipen) krijgen of in coma raken.
Als u meerdere weken meer dan 5 tabletten van 500 mg per dag gebruikt kan dit schadelijk zijn. U heeft dan een kleine kans op schade aan lever, nieren en/of bloed. Gebruik per dag niet meer dan in de bijsluiter staat. Dit is niet goed voor uw lever.
Het risico op kanker is heel klein. Zelfs als u uw hele leven elke dag het maximale aantal tabletten zou slikken. Paracetamol is ook veiliger dan andere pijnstillers. Andere pijnstillers, zoals ibuprofen en naproxen, geven vaak meer kans op ernstige bijwerkingen, bijvoorbeeld maagbloedingen.
Het is niet mogelijk om de beschadiging van de lever terug te draaien. Mensen ontdekken leverproblemen vaak laat, omdat ze geen pijn of andere klachten hebben. De schade aan de lever kan dan al groot en niet meer te herstellen of te genezen zijn.
In eerste instantie onderneemt een arts bij licht verhoogde waardes daarom vaak nog niets. De arts zal je adviezen geven over gezonde voeding, (over)gewicht, alcohol- en medicijngebruik. Mogelijk kun je overstappen naar andere medicijnen, die minder schadelijk zijn voor de lever.
In een alcoholloze maand, kan een lever zich herstellen, zo toonde onderzoeken van Radboudumc in Nijmegen aan. Na een maand zonder alcohol dalen bovendien de cholesterolwaarden, neemt buikvet af en de bloedwaardes die wijzen op prikkeling van de lever en verval van levercellen dalen.
Lever ontgiften
Daarnaast is het een goed idee om veel water te drinken, dat helpt om schadelijke stoffen af te voeren. Daarnaast kan je ook Boldocynara forte innemen, een 100% natuurlijk middel dat de spijsvertering en lever ondersteunt!
Het goede nieuws is dat veel mensen hun verhoogde ALAT kunnen verlagen met veranderingen in hun levensstijl: Beperk alcoholgebruik, afvallen, stoppen met roken, regelmatige lichaamsbeweging en natuurlijk een gezond dieet.
Leverbeschadiging kan veroorzaakt worden door alcoholgebruik, maar ook door hepatitis, medicijngebruik of een andere leverziekte. 0-45 is de normale waarde voor de ASAT en ALAT. Deze normaal- of referentiewaarden kunnen per laboratorium iets verschillen. Een waarde boven de 45 wordt als afwijkend beschouwd.
Hoeveel paracetamol (vanaf 18 jaar)
Soms is 1 pil van 500 milligram paracetamol al genoeg. Heeft u veel pijn, neem dan direct 2 pillen van 500 milligram tegelijk. Komt de pijn terug, neem de pijnstiller dan op vaste tijden. Zo voorkomt u dat de pijn terugkomt.
Voor hevige of chronische pijn wordt paracetamol soms ook gecombineerd met zware pijnstillers die nog een trap hoger staan op de pijnladder, namelijk de zwakwerkende opioïden zoals tramadol of codeïne. In combinatie met bijvoorbeeld codeïne wordt het effect van paracetamol nog wat versterkt.
Hoeveel paracetamol mag men nemen? Voor een volwassene bedraagt de maximale dagelijkse dosis paracetamol 4 g. (m.a.w. maximum 4 x 1 g of 8 x 500 mg per 24 uur). Bij kinderen is dat maximaal 10 tot 15 mg per kg lichaamsgewicht en dit tot 4 maal per dag.
Paracetamol geeft bij normaal gebruik nauwelijks bijwerkingen. Soms komen overgevoeligheidsreacties voor, zoals huiduitslag, galbulten en koorts. Het advies is om dan direct te stoppen met paracetamol. Je kunt bij een arts navragen of je een andere pijnstiller kunt nemen.
Regelmatig paracetamolgebruik verhoogt bloeddruk en daarmee CV-risico. Een regelmatige dagelijkse inname van 4 gram paracetamol per dag verhoogt de systolische bloeddruk met zo'n 5 mm HG bij personen met hypertensie. Dit gaat tevens gepaard met een toename van het cardiovasculaire (CV-) risico.
Gevolgen van een overdosis paracetamol
Deze lopen uiteen van misselijkheid, overgeven en pijn in de onderbuik, tot leverbeschadiging, nierbeschadiging en in sommige – zeer ernstige – gevallen zelfs coma of de dood. Vaak duurt het even voordat de eerste symptomen zich voordoen.
