Typische voorbeelden van aparaten op een fase wisselspanning zijn een stofzuiger, een haardroger en de pomp van een koelkast. Een andere soort van wisselspanning is krachtstroom (400 V). Krachtstroom is een driefasenspanning (3x een fasedraad in plaats van 1).
Wisselspanning komt thuis uit het stopcontact en op deze spanning werken de meeste elektrische apparaten die wij kennen. In Europa is dit 230 V/50 Hz, in Amerika 120 V of 240 V/60 Hz.
AC. In Angelsaksische landen is AC de aanduiding voor wisselstroom. De letters zijn de afkorting van de Engelse term alternating current. Op veel elektrische apparaten voor aansluiting op het elektriciteitsnet staat deze aanduiding op het typeplaatje aangegeven.
DC-spanning is constant en kent geen piek- of effectieve waarden. Daarom geldt een wisselspanning van 50 Volt als veilig, terwijl bij gelijkspanning de grens ligt op 120 volt. Dat geldt voor droge situaties. Bij natte huid is de veilig spanning de helft lager, dus respectievelijk 25 en 60 volt.
Netspanning is wisselspanning van minder dan 1000 volt die via het elektriciteitsnet aan de kleinverbruikers wordt geleverd. Gewoonlijk wordt met netspanning de elektriciteit die thuis uit het stopcontact komt bedoeld, met een spanning van circa 220 tot 240 volt.
Uiteindelijk won de wisselspanning, omdat een wisselspanning makkelijker in een andere spanning om te zetten is en er minder verliezen bij transport optreden. Zo werd wisselspanning de basis voor de elektriciteitsdistributie. Lees meer over: Wat is het verschil tussen wisselspanning en gelijkspanning?
Wisselstroom - of wisselspanning - is een elektrische stroom met een periodiek wisselende richting. Het wordt aangeduid met AC, de afkorting van Alternating Current. Hierbij verplaatst de stroom (energie) zich van plus naar min én van min naar plus (anders dan bij DC; daar is sprake van een gelijkstroom).
Doorgaans is de waarde van gelijkspanning van veel gelijkspanningsbronnen (binnen zekere grenzen) constant, en in lichte mate afhankelijk van de stroom die er loopt. Netvoedingen, batterijen, brandstofcellen en loodaccu's zijn voorbeelden van zulke spanningsbronnen die gelijkstroom leveren.
Een wisselspanning kan eenvoudig worden omgezet naar gelijkspanning. Dit gebeurt ook in apparaten thuis.
- In conventionele wisseltroomkabels gaat energie verloren door de warmteontwikkeling die door de elektronen veroorzaakt wordt. Hierdoor gaat bij transport via wisselstroom per 1000 km 10-15% van de energie verloren; bij gelijkstroom is dat slechts ca. 4%.
In de meeste gevallen wordt de netspanning van 230 Volt omgezet naar 12 Volt. De meeste gewone trafo's voor halogeenspotjes 12 Volt geven wisselspanning (AC). Een LED-trafo daarentegen geeft gelijkspanning (DC), zodat de LED-lamp een stabiele voeding heeft.
AC zal in zowel positieve als negatieve richtingen stromen en is daarom bidirectioneel Wisselstroom heeft het duidelijke voordeel ten opzichte van gelijkstroom DC. Gelijkstroom is een constante stroom van elektrische lading in één richting.
Een Perilex aansluiting heeft één nuldraad, en drie fasedraden. Tussen deze drie fasedraden staat wisselstroom. Dat betekent dat tussen twee fasen 400V spanning staat.
AC en DC zijn de afkortingen van wisselstroom (AC, alternating current) en gelijkstroom (DC, direct current). Het verschil is dat bij wisselstroom de spanning continu wisselt tussen positief en negatief. Bij gelijkstroom is de spanning continu gelijk.
De batterij van je auto werkt op gelijkstroom. Het elektriciteitsnet, daarentegen, werkt dus op wisselstroom. Dit betekent dat de stroom uit je stopcontact niet hetzelfde is als de stroom die je nodig hebt voor je auto.
Wisselspanning wordt ook wel afgekort als AC en komt uit een stopcontact en de meeste elektrische apparaten werken op deze vorm van spanning. Je hebt in Europa 230V / 50 Hz en in Amerika 120V of 240V / 60 Hz.
Gelijkstroom of wisselstroom thuis
Uit de stopcontacten in je huis komt dus wisselstroom. Die keuze is ooit gemaakt omdat bij het transport van wisselstroom minder elektriciteit verloren gaat. Wel zijn er momenteel technieken in ontwikkeling die direct gebruik van de gelijkstroom uit zonne-energie mogelijk maakt.
De stroom wisselt dus continu van richting. Hoe vaak dit binnen 1 seconde gebeurt, noem je de frequentie. In Europa wisselt de stroom 50 keer per seconde van richting en is de frequentie dus 50 Hertz. Het Nederlandse energienet is gebaseerd op wisselspanning en een stopcontact werkt dan ook op basis van wisselspanning.
Over het algemeen is wisselspanning gevaarlijker dan gelijkspanning. Dat komt door de sinusvorm. Bij de effectieve spanning van 230V bereikt de sinus een piek van 325V (Umax). DC-spanning is constant en kent geen piek- of effectieve waarden.
Zonnepanelen produceren gelijkspanning. Op de datasheet staat precies hoeveel, maar uit een gemiddeld 60 cellen paneel van 165 cm x 100 cm komt ongeveer 40 Volt.
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: De elektriciteit die de netbeheerders leveren op de aansluiting in de meterkast (het aansluitpunt) heeft een 'spanning' van ca. 230 volt (50 Hz) (voorheen was dat ca. 220 volt). Netspanning (oude benaming = lichtnet) betreft wisselspanning met een netfrequentie van 50 Hz.
Wisselspanning wordt opgewerkt door een magneetveld in een spoel te bewegen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een elektriciteitscentrale, dynamo, generator, windturbine of microfoon. Als een magneet namelijk beweegt, in of bij een spoel, dan wordt in de spoel een spanning opgewekt.
DC-laden voor elektrische voertuigen
Zoals we hebben geleerd, is de stroom van het elektriciteitsnet altijd AC. Het verschil tussen AC-laden en DC-laden is de locatie waar het AC-vermogen wordt omgezet; binnen of buiten de auto.
In de auto wordt tijdens het laden de stroom omgezet van AC naar DC. Deze stroom wordt vervolgens geleid naar de accu van de auto. AC-laden is de meest voorkomende laadmethode van dit moment. Deze vorm wordt vooral gebruik bij het opladen thuis.
Sinds het ontstaan van ons stroomnet is wisselspanning of alternating current (AC) de standaard. Zonnepanelen, windturbines en elektrische auto's werken echter allemaal op gelijkstroom. Daardoor groeit de rol van deze direct current.
