De taliban (Pasjtoe: د افغانستان د طالبان اسلامی تحریکِ, Da Afghānistān da Talibān Islāmi Tahrik - Nederlands: "Islamitische Taliban-beweging van Afghanistan") is een islamitische beweging in Afghanistan en Pakistan die ontstond in 1994. Daar voerden zij een guerrillaoorlog.
Religie: soennisme 85-90%, sjiisme 10-15% en overig <1% (inclusief ismaëlieten).
De sharia is een strenge islamitische wet die onder meer publieke executies, stenigingen en geselingen toestaat. Het besluit om de sharia in te voeren volgde op een bijeenkomst tussen Akhundzada en Afghaanse rechters op zondag. De leider van de Taliban wil dat rechters de sharia invoeren in het rechtssysteem.
Sinds de taliban in augustus 2021 de controle over Afghanistan hebben overgenomen, zijn zij de feitelijke machthebbers van het land. Hoewel ze bij hun machtsovername aangaven vrouwenrechten te zullen beschermen, introduceerden ze al snel een beleid van systematische discriminatie van vrouwen en meisjes.
Na een bliksemsnelle opmars hebben de Taliban op 15 augustus de Afghaanse hoofdstad Kabul ingenomen en daarmee vrijwel het hele land veroverd. Op deze pagina lees je meer achtergrondinformatie over Afghanistan, de Taliban en Afghaanse vluchtelingen.
Schattingen van de jaarlijkse inkomsten van de taliban lopen uiteen van $300 mln tot $1,5 mrd.
Afghaanse vrouwen mogen niet meer naar openbare parken en kermissen in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Maanden geleden besloten de taliban dat mannen en vrouwen niet op dezelfde dagen toegang zouden krijgen, nu zijn de regels verder aangescherpt.
Er zijn grote veiligheidsrisico's in het land. Sinds de Taliban aan de macht zijn in Afghanistan, is de situatie in het land zeer slecht en onvoorspelbaar. De veiligheidssituatie in Afghanistan is instabiel. Aanslagen door terroristische groeperingen of politieke tegenstanders van de Taliban vinden regelmatig plaats.
Honderdduizenden burgers komen om het leven. Als de Sovjets zich 10 jaar later terugtrekken, laten ze het land in chaos achter. In het noorden van Pakistan ontstaat in die tijd de fundamentalistische Taliban (letterlijk: religieuze studenten). In 1996 krijgen ze in het overgrote deel van Afghanistan de macht in handen.
Sinds de Taliban aan de macht kwamen, mogen meisjes niet meer naar middelbare scholen en werd in december een verbod voor vrouwen aangekondigd om naar universiteiten te gaan. De recente richtlijn die vrouwen verbiedt voor ngo's te werken, zal grote gevolgen hebben voor het bieden van humanitaire hulp.
Wat is halal? Halal staat voor alles wat door de Koran als goed en rein kan worden gezien. Ook al het eten uit de zee, groenten, fruit en alle dranken, behalve alcohol zijn voor moslims halal of rein. Diverse organisaties houden zich bezig met het keuren van halal vlees en halal vleesproducten.
Jihad – De basisbetekenis in de Koran is 'een inspanning voor een verdienstelijk doel'. Het heeft in eerste aanleg een ethische betekenis: de mens heeft de goddelijke opdracht zich in te spannen tegen het kwaad in zichzelf. Een tweede betekenis is: zich inzetten voor het belang van de islam en de geloofsgemeenschap.
Het ontstaan in het kort. Na de Sovjetinvasie in 1979 en het vertrek van het Rode Leger in 1989 veranderde Afghanistan in een slagveld, waarbij verschillende strijdgroepen elkaar bestreden. In die chaos kwamen de Taliban (meervoud voor leerling) bovendrijven.
99% van de bevolking is Moslim. De officiële taal is Dari en Pasjtoe en 36% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Het land leidt al tientallen jaren onder spanningen tussen de Afghaanse regering, opstandelingen groepen zoals de Taliban en internationale troepen.
Achtennegentig procent van de Iraanse bevolking is moslim, waarvan de meerderheid sjiitisch (89 procent) en de rest soennitisch is (10 procent).
In de gemeente Amsterdam wonen de meeste Afghanen, namelijk 3,0 duizend (grafiek 3). Ook in Rotterdam en Den Haag wonen relatief veel Afghanen: respectievelijk 2,1 en 1,6 duizend.
Mullah Mohammed Omar werd in deze jaren meer en meer de leider van de taliban.
Dit voornamelijk door de onveiligheid en het geweld waarbij de impact van het conflict vooral op vrouwen en meisjes verwoestend is. Sinds mei 2021 zijn bijna 390,000 Afghanen moeten vluchten binnen de eigen landsgrenzen – 80% onder hen zijn vrouwen en kinderen.
Talib: 'theologiestudent', 'zoekende'
Het Arabische talib betekent oorspronkelijk 'theologiestudent' of 'zoekende, zoeker (in het bijzonder van theologische kennis)'.
Wat buiten kijf staat, is dat de Taliban Afghanistan willen regeren op basis van de sharia, de streng islamitische wet. Commandant Waheedullah Hashimi zei tegen persbureau Reuters dat Afghanistan zal worden geregeerd volgens hun versie van de sharia en dus niet volgens democratische beginselen.
Bij Afghaans eten kan je denken aan geurige rijst, kruidige gehaktballen, warme, gezonde linzensoep en goedgevulde mantu's (gestoomde deegbuideltjes met groenten en gehakt, met een yoghurt en spliterwtensaus).
Afghaanse Oorlog (2001-2021), een oorlog in Afghanistan tussen een aantal overwegend westerse landen onder leiding van de Verenigde Staten ter ondersteuning van de Noordelijke Alliantie en vanaf 2004 de Islamitische Republiek Afghanistan tegen de Afghaanse Taliban, Al Qaida en andere jihadistische organisaties.
Collectieve straf. Sinds ze in augustus 2021 de controle over het land overnamen, hebben de Taliban de rechten van vrouwen en meisjes op onderwijs, werk en vrij verkeer geschonden. Het systeem van bescherming en ondersteuning is tot een minimum teruggebracht voor degenen die op de vlucht zijn voor huiselijk geweld.
Op 25 december 1979 vielen Sovjettroepen Afghanistan binnen. Grote transportvliegtuigen brachten materieel en manschappen naar Kabul. Binnen enkele weken werd een bezettingsmacht van 85.000 soldaten in Afghanistan opgebouwd. Speciale KGB-eenheden vermoordden Amin in zijn paleis.
Dus moet men de voeten plat op de grond houden of met gekruiste benen zitten zoals het de gewoonte is bij de Afghaanse bevolking. Eet nooit met de linkerhand. De linkerhand wordt in de Afghaanse cultuur voor minder hygiënische doeleinden gebruikt. Snuit nooit je neus in het openbaar.
