Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis.
Rijst. Witte rijst, basmatirijst en pandanrijst die verpakt zijn in een luchtdichte verpakking kun je eeuwig bewaren.
Op verpakkingen vind je vaak de aanduiding 'te gebruiken tot' (TGT) of 'ten minste houdbaar tot' (THT). 'Te gebruiken tot' staat op producten die snel bederven, zoals verse (rauwe) vis en vers (rauw) vlees.
Witte rijst – zoals basmati – is oneindig lang houdbaar indien het goed (luchtdicht, koel en droog) wordt bewaard. Bij bruine rijst ligt dat iets anders: deze soort is zo'n 6 tot 12 maanden houdbaar. Dit komt voornamelijk door de aanwezige vetzuren in bruine rijst (die missen in witte), waardoor het sneller bederft.
Houdbare producten in blik of pot
Jaren na de THT-datum kun je groenten of fruit uit blik nog zonder risico voor de gezondheid eten. Ook groente of fruit uit een pot is nog goed eetbaar. Omdat de producten goed verhit zijn, zijn alle bacteriën gedood en bederven ze eigenlijk niet. Wel kan de kwaliteit achteruit gaan.
Een aantal andere producten die werden genoemd zijn Maggi, chocoladepasta, jam, bloem, linzen en mosterd. Voor deze producten geldt het volgende: Maggi: bouillonblokjes zijn lang/onbeperkt houdbaar omdat ze droog zijn en voornamelijk bestaan uit zout en vet.
,,Producten waar geen micro-organismen zoals bacteriën in kunnen groeien, omdat er te weinig vocht in aanwezig is (bijvoorbeeld suiker) of omdat het product te zuur is (azijn), zijn levenslang houdbaar.
Methodes zijn koelen, invriezen, drogen, toevoegen van zout, suiker of zuur, fermentatie, roken, wecken, verhitten en het toevoegen van conserveermiddelen. Er bestaan ook nieuwe houdbaarheidstechnieken, zoals hogedrukpasteurisatie waarbij micro-organismen dood gaan onder hoge druk.
Vlees en vleeswaren in blik of glas zijn over het algemeen langer houdbaar. Dat kan oplopen tot enkele jaren. Op de verpakking staat een datum van uiterste houdbaarheid. In een gave, gesloten verpakking blijven deze producten tot tenminste die datum goed (mits bewaard volgens het voorschrift op de verpakking).
Rijst. Witte rijst blijft jarenlang goed.
Het laatst genoemde voedingsmiddel is zo'n zes tot twaalf maanden houdbaar. Dat komt omdat er in bruine rijst vetzuren zitten die in andere rijstsoorten niet zitten. Ook droge pasta, zoals spaghetti en macaroni, kunnen niet bederven.
Pindakaas is zo'n product dat je relatief lang kunt bewaren. De houdbaarheidsdatum van een buiten de koelkast bewaarde pot ongeopende pindakaas is minimaal een jaar. Bewaar 'm wel op een koele en droge plek. Een geopende pot pindakaas is op papier maximaal een jaar te bewaren in je keukenkastje.
Gezouten vleeswaren zoals bacon, ontbijtspek en rookvlees kun je ongeveer een week in de koeling bewaren. In de vriezer gaan ze 1 tot maximaal 3 maanden mee qua houdbaarheid. Gekookte vleeswaren zoals boterhamworst, gebraden gehakt en leverworst (maar ook casselerrib, ham en kipfilet) blijven 4 dagen goed na openen.
Het is verstandig om te beginnen met met de basis, dat is tarwe of andere granen, voor mensen die moeite hebben met het verteren van tarwe. Tarwe kun je zien als de basis. Bonen, maïs en rijst worden gecombineerd om tot een complete balans van voeding te komen.
Gekookte pasta kan je afgesloten in een vershoudbakje nog 2 dagen in de koelkast bewaren. Zorg er wel voor dat de pasta snel afkoelt. Zet de restjes daarom binnen 2 uur in de koelkast. Houd er wel rekening mee dat gekookte pasta gaat plakken.
De gewone mensen gebruikten nog steeds methoden als drogen en roken, maar begonnen daarnaast ook ingrediënten aan producten toe te voegen om ze langer houdbaar te maken. Groenten werden gesneden en ingelegd in azijn. Zout en suiker werden gebruikt om te pekelen en confituren, en daarmee vocht uit voedsel te onttrekken.
Natuurlijke conserveermiddelen zijn ingrediënten die dus voorkomen dat producten voortijdig bederven en die in de natuur voorkomen. Suiker is hier een voorbeeld van. Het is een stof die als zodanig in de natuur voorkomt. Oliën worden gewonnen uit verschillende elementen in de natuur (bijvoorbeeld bloemen en planten).
Drogen is één van de oudste methoden van conserveren. De hitte van de zon of oven verdampt het vocht uit fruit, vis en vlees. Rond de Zuiderzee hing in het voorjaar overal vis te drogen. De vissen werden aan een touwtje geregen en in de zon gehangen.
Je kunt ook zelf een noodrantsoen samenstellen met lang houdbare producten uit de supermarkt. Denk aan water in flessen of pakken, lang houdbare melk, havermout, pinda's, pasta of rijst en ingeblikte groente, fruit, bonen en vis.
Er zijn van die producten die je in grote hoeveelheden in huis kunt halen, zonder dat je bang hoeft te zijn dat de houdbaarheid verstrijkt. Deze producten gaan namelijk écht een levenslang mee.
Vandaar dat een ongeopende fles lang houdbaar is. Maar eenmaal geopend is het minder lang houdbaar. Dan komen er door ons speeksel bacteriën bij waardoor het kan bederven. Het Voedingscentrum adviseert om water in flesjes geopend maximaal 3 dagen buiten of 3 tot 7 dagen in de koelkast te bewaren.
Bouillon en fond. Je denkt er misschien niet snel aan maar ook bouillon(blokjes) en fonds kan je jarenlang bewaren. Droge bouillonblokjes of ingevroren (verse) fond zijn niet alleen handig om (noedel)soep van te maken maar ook wanneer je een saus extra smaak wil geven.
We blijven even in de zoete hoek met suiker, want ook suiker bederft niet. Daarbij maakt het niet uit of het om witte, kristal- of poedersuiker gaat. Suiker kan helaas wel gaan klonteren of beestjes aantrekken, maar dat is makkelijk te voorkomen met een luchtdichte pot.
Zout kan op een droge en koele plaats in een luchtdichte verpakking, mits niet vervuild, onbeperkt bewaard worden. Omdat Zout vocht aantrekt kan een aangebroken verpakking met Zout vochtig worden. Bewaar daarom Zout luchtdicht op een droge en koele plaats. Zout met jodium kan een wat gelige kleur krijgen.
