Het is een feit: statistisch gezien is de kans op een ongeval in een vliegtuig ongeveer 1 op 188.364 (2019) en is dus veel kleiner dan in een auto. Het ongevallencijfer in de burgerluchtvaart is de laatste jaren aanzienlijk gedaald, ondanks een voortdurende toename van het aantal vliegtuigpassagiers.
Het risico op een gebeurtenis drukken we uit met een teller en een noemer. Zo is het risico om te sterven in een auto-ongeval 1 als teller op 6.700 auto's als noemer (1/6.700), in een vliegtuig 1/100.000 vlieguren, en bij basejumping 1/60 sprongen. Dit noemt men absolute risico's.
Het vliegtuig is daarmee het veiligste vervoermiddel ter wereld. Uit Amerikaans onderzoek blijkt zelfs dat de kans dat je dood gaat tijdens een kilometer die je door de lucht reist, 112 keer kleiner is dan wanneer je met de auto gaat.
Per miljard gereisde kilometers:
Niks is gevaarlijker dan reizen met een motorfiets of brommer. Per miljard afgelegde kilometer vallen er 131 doden. 2. Te voet reizen staat op nummer twee.
Volgens de statistieken zijn motorfietsen veruit het onveiligste vervoermiddel, gevolgd door fietsen, voetgangers en dan auto's. De vraag «Hoe veilig is vliegen?» kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig.
Er storten ongeveer 100 vliegtuigen per jaar neer. Dat is vergelijkbaar met 1 vliegtuig dat neerstort elke 3 of 4 dagen. Dagelijks worden er echter ongeveer 90.000 tot 100.000 vluchten uitgevoerd.
De veiligste plek om te zitten
Uit die analyse blijkt dat mensen die achterin het vliegtuig zitten de kleinste kans hebben dodelijk gewond te raken bij een crash. Daarna komt het gedeelte voorin en als laatste het middelste gedeelte van het vliegtuig. Hier zit je ook het dichtst bij de motoren.
Volgens de statistieken zijn motorfietsen veruit het onveiligste vervoermiddel, gevolgd door fietsen, voetgangers en dan auto's. De vraag "Hoe veilig is vliegen?" kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig.
Een vliegreis belast het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer). Verder draagt een vliegreis 2 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto.
Omgerekend stoot je per persoon tijdens een retourvlucht 4,8 ton CO2 uit. Volgens de Climate Neutral Group moet je 240 bomen planten om dit te compenseren. Per persoon! Als je nagaat dat er gemiddeld 500 passagiers in een vliegtuig zitten, betekent dit 120.000 bomen per retourvlucht.
Bij een bepaalde snelheid, afhankelijk van de lengte van de vleugel, ontstaat er een soort resonantie tussen de vleugel en de lucht eromheen. Daardoor gaat de vleugel klapperen, en in het ergste geval kan hij afbreken. Hoe langer de vleugel is, hoe heviger hij op en neer gaat in de lucht.
Opstijgen is minder gevaarlijk dan landen
80 procent van de vliegtuigongevallen doet zich voor drie minuten na het opstijgen en acht minuten voor het landen.
Om de vele internationale passagiers tegemoet te komen heeft de Duitse maatschappij ook geen rij 17. Volgens Lufthansa is nummer 17 een pechnummer in Italië en Brazilië. Vandaar dat Alitalia ook geen rijen 13 en 17 heeft, maar opvallend genoeg maken ze zich bij het Braziliaanse TAM er niet druk om.
Het getal 13 is een ongeluksgetal in Europa, Amerika en sommige landen in Azië. Maar er zijn nog meer pechnummers waar rekening mee wordt gehouden. Andere ongelukgsgetallen zijn 14 (China) en 17 (in Italië en Brazilië). Zo heeft Lufthansa geen rij 13, maar ook geen rij 17.
Nachtvluchten zijn alle vluchten die tussen 23.00 uur 's avonds en 07.00 uur 's ochtends plaatsvinden. Vliegtuigen die in deze nachtelijke uren opstijgen of landen op Schiphol kunnen de slaap van omwonenden verstoren en zorgen daarmee voor extra hinder.
En een vrijwel gelijk aantal vertrekt ook weer. Dat betekent dat er dagelijks 1.492 vliegtuigen onze start- en landingsbanen passeren. De kleine vliegtuigen komen het meest voor. Zo staan per dag 148 keer een Airbus A320 aan de gate, gevolg door de Boeing 737 (96) en de Embraer 190 (96).
Nadelen van vliegen
Helaas heeft het vliegen ook nadelen. Grote nadelen zelfs. Het draagt bij aan klimaatverandering, de uitstoot van fijnstof is slecht voor onze gezondheid en er ontstaat geluidsoverlast in de omgeving van luchthavens wat ook weer nadelen kan hebben voor de gezondheid van omwonenden.
De luchtvaart stootte 36 miljoen kilo stikstofoxiden uit in 2021. De bijdrage van de luchtvaart aan de totale stikstofoxide-uitstoot door de Nederlandse economie was in 2021 rond de 10 procent.
De kans op een ongeluk met letsel tot gevolg is dan 2,5%! Dat is 1 op de 40 mensen die te maken krijgt met een ongeluk. Uiteraard zijn er pechvogels die vaker een ongeluk krijgen in een jaar, maar de kans op een auto ongeluk of beter een verkeersongeluk is dus 2,5%.
Kijkend naar het ergste wat kan gebeuren - namelijk dat een vliegtuig neerstort - dan is de kans zo'n 1 op 11 miljoen dat dit je overkomt. Ter vergelijking: de kans dat je omkomt door een fataal auto-ongeluk is 1 op 6.000.
Direct na een vliegtuigcrash is er vaak chaos en paniek. Soms staan delen van het toestel in brand en is er explosiegevaar. Ook gebeurt het weleens dat een vliegtuig neerkomt in zee, of op een andere plek die voor hulpdiensten moeilijk te bereiken is.
De trein en het vliegtuig zijn de veiligste vervoerswijzen. Voor het onderzoek heeft SWOV de beschikbare ongevallendata geanalyseerd van de vier transportwijzen in zeven Europese landen.
Bestaat er een kans dat vliegtuigen botsen in de lucht? “Moderne vliegtuigen zijn uitgerust met geavanceerde radarsystemen die met andere vliegtuigen communiceren en indien nodig instructies geven aan de piloten om de afstand tussen elkaar te vergroten en zo de kans op botsingen weg te nemen.”
Een landvliegtuig raakt ook bij het neerkomen op een kalme zee beschadigd, en het zal op zijn best geleidelijk zinken. Zelfs een onbeschadigd landvliegtuig is in principe ongeschikt om te blijven drijven, en anders doen golven wel de rest.
