Pathologisch liegen is de onbedwingbare drang om te liegen. Veel mensen vertellen weleens een leugen, bij kinderen is er ook vaak sprake van fantasie. Pas als liegen tot ernstige problemen leidt in de omgang tussen de leugenaar en zijn omgeving is sprake van pathologisch ofwel ziekelijk gedrag.
De lange termijngevolgen van liegen zijn niet zo goed gedocumenteerd. Van der Zee speculeert, dat liegen gedurende een langere periode zou kunnen leiden tot structureel hoge stressniveaus. Dat kan geestelijk en lichamelijk verwoestende gevolgen hebben. Slapeloosheid, bijvoorbeeld.
Een pathologisch leugenaar liegt zeer regelmatig, over van alles. Hij - of zij - weet wel dat hij liegt, maar op den duur gaat hij in zijn eigen verhalen geloven. Vaak zijn het heel gedetailleerde, fantasierijke leugens, die ergens te mooi zijn om waar te zijn.
Volgens nieuw onderzoek verklein je de kans dat iemand liegt door hem of haar direct aan te blijven kijken. Het zit namelijk zo: wie een leugentje probeert te vertellen, kijkt vaak weg. Door oogcontact te houden, voelt hij of zij zich gedwongen om eerlijk te zijn.
De meeste mensen voelen zich extra gespannen als ze liegen, waar ook hun lichaam op reageert. Hartkloppingen, zweten, misschien trillen – dezelfde reacties als je bij angst hebt. Dat is natuurlijk omdat je bang bent dat je leugen wordt doorzien.
Leugenaars hebben doorgaans bijvoorbeeld minder samenhang in hun verhaal, zijn minder geneigd om hun verhaal spontaan aan te passen (“het was 12u, of nee, het was 12.30u…”) en geven minder details prijs. Meestal zijn leugens ook minder aannemelijk dan waarheden en bevatten ze meer inconsistenties.
Non-verbale signalen
Hoewel het lastig is om te bepalen of iemand liegt, kun je volgens Van den Bogert letten op red flags, zoals langdurig wegkijken, in de ogen wrijven, de ogen blokkeren, je oren dicht doen en signalen van ongemak zoals over armen, nek of handen wrijven.
Ze liegen om de kleinste dingen. Het maakt niet uit welk onderwerp, als ze zichzelf maar kunnen redden van hun eigen schaamte. De narcist vertelt leugens alleen maar uit EIGEN BELANG!! Hij liegt over alles, zelfs om de kleinste dingen en dat alleen maar om er zelf beter van te worden.
Meestal houden leugenaars hun lichaam erg stil wanneer ze aan het liegen slaan. Ze spreken minder luid, ademen trager, knipperen minder met de ogen en richten hun blik op de grond. Het kan ook gebeuren dat ze – precies om geloofwaardiger over te komen – hun gesprekspartner juist recht in de ogen gaan kijken.
Deze persoon is vaak zo paranoïde als wat – koekoek! -. Narcisten zijn pathologische leugenaars en liegen zonder enige moeite. De kunst van het liegen ligt ze zo goed, dat ze vaak in hun eigen leugens geloven.
Je komt er na jaren achter dat je partner een heel leven bij elkaar heeft gelogen of dat je vriend geld van je leent voor doeleinden die niet eens bestaan. Dit soort horrorverhalen lees je over mensen die te maken hebben met een pathologische leugenaar. Een pathologische leugenaar is iemand die ziekelijk vaak liegt.
Je kunt bij een pathologisch leugenaar wel letten op de geloofwaardigheid en de gedetailleerdheid van het verhaal en of de leugenaar uit is op aandacht. Het is ook mogelijk om de persoon te vragen of hij of zij liegt.
Volgens 'De Leugenacademie' liegen mensen om er zelf beter van te worden of omdat ze aardig gevonden willen worden. Ook zaken als geld en aanzien zijn een belangrijke reden (2). Mannen schijnen drie keer zo vaak te liegen als vrouwen (3). Daarbij geven mannen aan gemiddeld drie keer per dag te liegen, vrouwen één keer.
Zo liegen we ook over ons gewicht (28 procent) of zeggen we te genieten van een maaltijd van onze partner, terwijl het in werkelijkheid niet te eten is (21 procent). Anderen geven dan weer complimentjes die ze niet menen (18 procent) of liegen over het aantal vroegere bedpartners (12 procent).
Borderline en narcisme zijn bijvoorbeeld aandoeningen waarbij pathologisch liegen voor kan komen(5). Liegen is ook een kenmerk voor psychopaten. Liegen kan er dus ook op duiden dat je een mentaal probleem hebt. Als je pathologisch liegt kan dit een reden zijn om je te laten onderzoeken op mentale problemen.
Heeft constant aandacht en bewondering van anderen nodig. Heeft onredelijke verwachtingen van voorkeursbehandeling. Maakt misbruik van anderen om eigen doelen te bereiken. Houdt geen rekening met gevoelens van anderen, ernstig gebrek aan empathie.
Een verborgen narcist is overgevoelig (met name voor kritiek), voelt zich met regelmaat onbegrepen, is passief-agressief en voelt zich veilig als hij of zij macht heeft over anderen. Vaak heeft een verborgen narcist onpersoonlijke en/of stroeve relaties met zijn of haar omgeving.
Veelvoorkomende zinnen die nacissisten gebruiken in de 'devaluatie'-fase: Ik begrijp waarom geen van je eerdere relaties is gelukt. Je luistert nooit naar wat iemand zegt, en je denkt altijd dat je gelijk hebt. Je bent een emotionele puinhoop; Ik kan niet degene blijven die je uit alle rotzooi haalt die je creëert.
1. Hij zit aan zijn oren. Schijnbaar kunnen leugenaars (onbewust) ook niet hun eigen leugens aanhoren. En ja: om deze reden gaan ze aan hun oren zitten door er bijvoorbeeld in te wrijven of aan hun eigen oorlel te trekken.
Wat je moet weten is dat de ogen naar links of rechts bewegen als iemand nadenkt. Het ligt eraan of ze een herinnering ophalen of iets bedenken wat niet is gebeurd. "Je kan proberen je vrienden te testen door te kijken op wat voor manier zij dat doen", zegt Alssema.
Agressieve reactie. Wanneer je pathologische leugenaars op een leugen betrapt, kunnen zij nogal agressief en defensief reageren. Het hele kaartenhuis dreigt immers in elkaar te storten. Hoe een persoon reageert als deze geconfronteerd wordt met een leugen kan dus veel betekenen.
Volgens de Dikke van Dale is liegen 'bewust (over iets) onwaarheid, leugen spreken. ' Dus alleen als je de waarheid kent en er opzettelijk in woorden een andere weergave van geeft, is dat liegen.
Er bestaan gradaties in de mate van opzet en in de mate waarin de bewering afwijkt van de waarheid. Bij afwezigheid van opzet spreken we van fantasie of een vergissing; bij geringe afwijking van de waarheid spreken we van een halve waarheid, overdrijving, of juist bagatellisering.
