In de jaren zestig kwamen de eerste Turkse gastarbeiders naar Duitsland. Het aantal Turkse Duitsers ligt volgens het Duitsland Instituut op 2,4 miljoen, drie procent van de totale bevolking. Andere schattingen lopen op tot drie miljoen. In Berlijn is vijf procent van de inwoners Turks.
Bijna 25 miljoen van de inwoners wonen in drie grote steden, Istanbul (15 miljoen), de hoofdstad Ankara (5,4 miljoen) en Izmir (4,3 miljoen). Een minderheid van de Turken woont op het platteland. De gemiddelde leeftijd steeg in 2017 iets naar 31,7 jaar.
In totaal telt Duitsland 2,4 miljoen Turken, ongeveer 3 procent van de totale bevolking.
Zowel in Duitsland als in Nederland is de immigratie van Turken op gang gekomen met de komst van de gastarbeiders in de jaren zestig van de vorige eeuw.
Duitsland heeft relatief veel immigranten. De meesten kwamen in de jaren '60 en '70 als gastarbeider, gevolgd door hun gezinsleden. Het land heeft ook relatief veel vluchtelingen opgenomen, vooral uit ex-Joegoslavië. Bijna tien procent van de bevolking bestaat uit buitenlanders: 7,5 miljoen mensen.
Volgens het Statistische Bundesamt heeft een persoon een migratieachtergrond als hij of zijn ouders niet met een Duits staatsburgerschap is geboren. Bij 23,6 procent, ongeveer een kwart van de Duitse bevolking, is dat het geval.
De meeste immigranten komen uit Europese landen. Turkije is het belangrijkste herkomstland.
Met naar schatting tussen de 250.000 en 300.000 Turkse inwoners is de Turkse gemeenschap erg aanwezig in Berlijn (iets minder dan 10% van de inwoners van Berlijn is van Turkse afkomst).
De Turkse nomadische volkeren leefden in dit gebied samen met andere etnische groepen Altaïsche, Oeraalse en Indo-Europese volkeren. Turkse volkeren maakten waarschijnlijk een belangrijk deel uit van alle vroege Centraal- en Noord-Aziatische nomadische multi-etnische confederaties zoals de Xiongnu en de Hunnen.
Duitsland. Het aantal moslims in Duitsland ligt tussen de 4 en 5,2 miljoen; een percentage van tussen de 5% en 6% van de totale Duitse bevolking. Dit percentage is vergelijkbaar met dat in Nederland. Ook is de geschiedenis van de Duitse moslimgemeenschap vergelijkbaar met die van de Nederlandse moslimgemeenschap.
De grootste bevolkingsconcentratie, circa 11 miljoen mensen, bevindt zich in en rond het Ruhrgebied, waar steden als Essen, Duisburg, Dortmund, Bochum en Düsseldorf zo dicht bij elkaar liggen dat ze zonder duidelijke grens in elkaar overlopen.
In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw ontstond er in Deventer een groot gebrek aan arbeidskrachten. Nadat men eerst gastarbeiders uit landen als Spanje, Italië, Joegoslavië en Marokko had aangetrokken, kwam er eind jaren zestig een stroom van arbeiders uit Turkije op gang.
Terwijl slechts 1,9 procent van de bevolking van Nederland van Marokkaanse origine is, geldt dat voor 7,1 procent van de bevolking van de vier grote steden. De Marokkanen wonen vooral in Utrecht en Amsterdam, waar ze in beide gevallen 8,7 procent van de bevolking uitmaken.
Almelo is in Nederland de gemeente met het relatief hoogste aantal Turkse Nederlanders. Maar liefst 10 procent van de bevolking is van Turkse komaf: in totaal zo'n 7000 mensen.
De taalfamilie van Indo-Europese talen is afkomstig uit Anatolië, het gebied waar nu Turkije ligt. Tot deze familie behoren meer dan 400 talen, waaronder ook het Nederlands. Het is één van de grootste taalfamilies ter wereld. Wetenschappers twistten lange tijd over de oorsprong van de Indo-Europese taalfamilie.
Een geslaagde begroeting
Grote kans dat Turken jou begroeten met Hos geldiniz. Wat je dan het best terug kunt groeten? Hos bulduk. De inwoners zullen het erg waarderen dat je hen begroet in hun eigen taal.
Vandaag wonen er nog 40.000 mensen met Turkse nationaliteit in ons land. Ongeveer 200.000 Belgen hebben een Turkse achtergrond. De grootste Turkse gemeenschappen situeren zich in Gent, Antwerpen, Brussel en de (Limburgse) Mijnstreek. Foto van een Turkse buurt in Limburg, 1975 - 1999, Unie van Turkse Verenigingen (UTV).
De migratie van Turken naar Nederland kwam in de tweede helft van de 20ste eeuw op gang. Eerst vanwege economische motieven, later door de politieke omstandigheden in Turkije. Naar Duits voorbeeld ging ook Nederland in de jaren '60 op zoek naar arbeidskrachten in Turkije.
In absolute cijfers waren op 1 januari 2014 de meeste buitenlanders in de EU-landen te vinden in Duitsland (7,0 miljoen personen), het Verenigd Koninkrijk (5,0 miljoen), Italië (4,9 miljoen), Spanje (4,7 miljoen) en Frankrijk (4,2 miljoen).
In een aantal landen vormen etnische Duitsers en belangrijke minderheidsgroep, zoals in Canada (ongeveer 10% van de bevolking), Argentinië (7,5% van de bevolking), Australië (4,5% van de bevolking) en Chili (3% van de bevolking).
In Duitsland wordt de Marokkaanse gemeenschap geschat op 100.000 mensen. Een quotum van 17-20% werd door Duitsland aan Marokko toegekend, wat jaarlijks neerkomt op 34.000 à 40.000 mensen.
