Kou kost vogels extra energie om warm te blijven. Ze beschikken over een uitstekende isolatielaag; dons geldt als een van de best isolerende materialen ter wereld en de buitenlaag van veren maakt dat vogels veel kunnen hebben. Maar de interne kachel moet wel blijven branden en daar is voedsel voor nodig.
Je vogel heeft het waarschijnlijk koud. De lucht onder de veren houdt namelijk de warmte vast. Je vogel slaapt daarom vaker ook met uitgezette veren. Wanneer de vogel gewend is aan zijn omgeving kan hij toenadering zoeken door bijvoorbeeld zijn veren uit te zetten en het kopje scheef te houden.
De parkieten, kanaries, vinken en kwartels zijn vogels die goed geschikt zijn om buiten te kunnen houden als je ze goed verzorgd.
Al met al blijven vogelpoten 's winters een paar graden boven de omgevingstemperatuur. Toch gebeurt het wel eens dat eenden vastvriezen als ze te lang op het ijs staan. Om dat te voorkomen, gaan ze op hun buik liggen en trekken de poten op tussen de buikveren.
De vogeltjes zijn nog bloot en kunnen hun eigen lichaamstemperatuur nog niet reguleren. Daar hebben ze de warmte van hun ouders nog voor nodig. Een optimale temperatuur voor een vogel is gemiddeld 40 graden.
Bij lichte vorst mag u vers drinkwater aanbieden. Vogels badderen daar ook in. Dit is geen probleem: het water rolt van de ingevette veren, dus bevriest niet. Zoang ze open water vinden in de natuur, mogen ze ook open water vinden in de tuin.
Kou kost vogels extra energie om warm te blijven. Ze beschikken over een uitstekende isolatielaag; dons geldt als een van de best isolerende materialen ter wereld en de buitenlaag van veren maakt dat vogels veel kunnen hebben. Maar de interne kachel moet wel blijven branden en daar is voedsel voor nodig.
Ze slapen vaak waar ze overdag ook zijn. Dat is op een tak verscholen tussen de bladeren, of zoals spechten, hangend aan een boomstam. Watervogels slapen meestal op het water, waar ze veilig zijn voor landroofdieren. Weidevogels slapen op drassige stukken grasland.
Vogels hebben ook een hekel aan harde, vreemde geluiden. Muziekinstallaties met harde muziek jagen vogels weg, maar ook geïmiteerde geluiden van roofvogels stellen de andere vogels niet op prijs. Vogels hebben bovendien een hekel aan sterke geuren, zoals: peper.
Grasparkieten kunnen zowel binnen als buiten gehouden worden, zolang de temperatuur niet onder de 5°C komt. Buiten in een volière dienen ze daarom wel een tochtvrij binnenverblijf tot de beschikking te hebben. De hangparkiet en valkparkieten kunnen over het algemeen niet goed tegen winterse kou.
Vogels hebben dankzij hun dons een uitstekende isolatielaag. Toch moeten met name de kleinere soorten, zoals de winterkoning, flink bijstoken om warm te blijven en dit kost extra energie. Door wat extra bij te voeren, houden de vogels in de omgeving van de tuin het makkelijker vol.
Zieke vogels hebben het vaak koud en zetten zich daarom uit. Is het verenpak rommelig en vormt zich geen enkele lijn tussen staart en rug, dan is dat vaak een alarmsignaal. Soms zit een parkiet die zich niet goed voelt ook scheef, gebogen of met de pootjes uit elkaar.
U ziet de staart bij elke ademhaling op en neer wippen of de borst en buik bewegen te heftig mee. Als het verergert gaat de vogel met de bek open zitten en happen naar adem. U kunt bijgeluiden gaan horen als een soort 'rochel' of 'tikken'.
Wanneer een vogel het warm heeft, zit hij vaak met gespreide veren en open snavel te hijgen op de grond. Zo probeert hij via zijn tong en bek vocht te verdampen. Wanneer de vogel er lusteloos uit ziet, kan het zijn dat hij oververhit is.
Als de parkiet het koud heeft of een beetje ziek is zet hij zijn veren op ('bol zitten'). De laag warme lucht rond het lichaam wordt dan dikker. Om warmte kwijt te raken gaat hij sneller ademhalen (80 tot 100 keer per minuut is normaal) of met z'n vleugels uitgespreid zitten. Vogels kunnen niet zweten.
Regen deert de meeste vogels niet erg. Ze gaan gewoon door met voedsel zoeken, met vliegen of zingen. Bij noodweer zullen vogels een schuilplaats zoeken. Voor zeevogels is dat onmogelijk, maar die kunnen wel tegen een stootje.
Schuilen voor de storm
Laag, in de luwte van groenblijvende naaldbomen en in dichte hagen en riet. Daar zijn ze beschermd tegen regen en wind. Daarbij geldt: hoe lager hoe warmer. Holenbroeders, zoals mezen, schuilen ook in holtes.
De vogels sliepen gemiddeld 41 minuten per dag, in korte periodes. "Ze doen kleine dutjes van gemiddeld 12 seconden", zegt Niels Rattenborg. Tijdens deze dutjes blijft meestal één hersenhelft actief zodat de andere helft rust.
Dieren hebben het makkelijker, ze beschermen zich tegen afkoeling door een wintervacht of een dik verenpak. Tussen de haren en veren blijft de lichaamswarmte bewaard.
Dit mag je vogels niet voeren
Boter, margarine en olie werken laxerend. Geef vogels dan ook geen voer waar dit in zit, want daar kunnen ze diarree van krijgen. Melk is niet goed voor vogels. Geen gekookte etensresten.
Vogelpootjes zijn bedekt met een laagje schubben, die ook nog eens erg goed tegen vrieskou kunnen. Deze schubben bevatten heel veel keratine. Keratine is ook te vinden in onze eigen haren en nagels en is een vezelig en stug eiwit dat niet kan bevriezen.
Een vogel kan dus niet zoals de mens, hond en kat vele dagen tot weken zonder eten. Dit geldt wat minder voor de hele grote vogels dan voor de kleine vogeltjes. Een dag niet eten en drinken betekent voor een klein vogeltje al vaak dat ze flink verzwakt zijn.
Koop nooit 'mensen-pinda's' en 'mensenpindakaas' voor vogels. Vaak zit er zout bij en dat is echt slecht voor vogels. Er is niet voor niets speciale vogelpindakaas te koop. Zelfs ongezouten pinda's uit de supermarkt zijn niet hetzelfde als voerpinda's.
Belangrijk: een veilige plek
En zet de schaal het liefst in de buurt van een struik, pol bloemen of laag boompje, zodat de vogels kunnen vluchten bij gevaar. Ze zijn namelijk extra kwetsbaar als ze nat zijn, omdat ze dan niet snel kunnen opvliegen.
