Simpele regel: altijd aan elkaar
Samenstellingen (woorden uit twee of meer zelfstandige naamwoorden) schrijf je altijd aan elkaar, zonder spaties dus. Het is bijvoorbeeld autoverzekering en niet auto verzekering. Ook langere woorden schrijf je aan elkaar, tenzij er verwarring ontstaat.
Een samengesteld woord waarin het eerste deel een woordgroep is van een bijvoeglijk naamwoord (of telwoord) en een zelfstandig naamwoord, wordt vaak een 'drieledige samenstelling' (of 'driedelige samenstelling') genoemd. Zulke samenstellingen worden in de regel ook helemaal aaneengeschreven.
HOOFDREGEL: Schrijf samenstellingen en afleidingen aaneen.
Een afleiding is een woord dat bestaat uit een grondwoord en een of meer voor- of achtervoegsels (onschuldig). Voor- en achtervoegsels zijn delen die niet als afzonderlijk woord bestaan (on- en -ig).
Als twee (of meer) woorden samen één nieuw woord vormen, heet dat een samenstelling. Zo kun je met rug en zak de samenstelling rugzak vormen. In het Nederlands kun je ontelbaar veel en in principe oneindig lange samenstellingen maken. Zoals gezegd kun je de samenstelling rugzak maken van rug en zak.
Goed zijn: aan elkaar, bij elkaar en met elkaar. Elkaar staat dus telkens los achter het voorzetsel. Een combinatie van een voorzetsel (zoals aan, bij en met) en elkaar schrijf je vrijwel altijd los.
Koffiezetten, koffiedrinken, pianospelen en vioolspelen zijn daarin bijvoorbeeld als samenstelling opgenomen, maar gas geven, gitaar spelen en cello spelen niet. In een aantal gevallen zijn beide schrijfwijzen verdedigbaar.
Een woord bestaat uit minimaal één vrij morfeem en nul of meer gebonden morfemen. In de praktijk is het een opeenvolging van aan elkaar geschreven letters, waaraan een door conventie overeengekomen betekenis verbonden is.
Een samenstelling is een combinatie van woorden die samen weer een nieuw woord vormen. Voorbeelden hiervan zijn: fietstas (fiets + tas) kaasschaaf (kaas + schaaf)
Samengestelde woorden zijn woorden die bestaan uit 2 of meer kortere woorden. Die delen zijn dan samengevoegd tot 1 woord. Alle delen van het samengestelde woord kunnen ook los van elkaar gebruikt worden. De woorden huis en baas vormen samen bijvoorbeeld het woord huisbaas.
HOOFDREGEL: Schrijf koppeltekens tussen de delen van een woordgroep zonder duidelijk kernwoord als die het linkerdeel van een samenstelling vormt. Het gaat meestal om een woordgroep van drie of meer woorden, dikwijls met een voorzetsel (zoals aan, voor, met) of met een voegwoord (zoals en).
We schrijven hiervoor aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk bijwoord is. Dat is het geval als u de combinatie kunt vervangen door het oorspronkelijke voorzetsel en een naamwoord. In andere gevallen schrijven we hier voor in twee woorden.
II de vrijdagmiddag
Verbuigingen: vrijdagmiddagen (meerv.) Voorbeeld: `We hebben die hele vrijdagmiddag in het ziekenhuis doorgebracht.
Samengestelde woorden met gelijkwaardige delen: hotel-restaurant, cultureel-maatschappelijk, joods-christelijk t.o.v. civielrechtelijk, populairwetenschappelijk.
Tussen gelijkwaardige elementen die naast elkaar worden geplaatst in een samenstelling, gebruiken we een koppelteken. Het gaat om combinaties van twee of meer elementen die in de samenstelling in principe met elkaar verwisseld kunnen worden. Zo zouden we een dichter-botanicus ook een botanicus-dichter kunnen noemen.
Als twee samengestelde woorden een gemeenschappelijk deel hebben en je noemt ze na elkaar met 'en' of 'of' ertussen, kun je bij een van de twee woorden dat gemeenschappelijke deel vervangen door een streepje. Als het laatste deel van beide woorden gelijk is, schrijf je dat deel alleen bij het tweede woord.
Een tautologie is een woordcombinatie waarin een begrip twee keer of meer wordt genoemd. Ze bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort, vaak met en of of(te) ertussen. Voorbeelden zijn eenzaam en alleen, pracht en praal en niettemin toch.
Homoniemen zijn woorden die er hetzelfde uitzien en hetzelfde klinken, maar een verschillende betekenis hebben. Bijvoorbeeld bank (om op te zitten) en bank (als geldinstelling). Naast homoniemen bestaan er homofonen: woorden die hetzelfde klinken, maar verschillend worden geschreven. Bijvoorbeeld hart en hard.
Samengestelde woorden (ook wel samenstellingen genoemd) zijn woorden die bestaan uit twee kortere woorden.
naamw. 1) Afgezaagd 2) Alledaags 3) Banaal 4) Flauw 5) Futiel 6) Gewoontjes 7) Glazig 8) Hol 9) Inhoudsloos 10) Leeg 11) Niets bewijzend 12) Nietsbetekenend 13) Onbeduidend 14) ...
Er. Als 'er' niet vooraan in een zin staat of de enige plaatsverwijzing is, is het woord overbodig. Dus niet: In dit artikel wordt er verteld over overbodige woorden. * Nog beter is het om ook het hulpwerkwoord weg te laten: Dit artikel gaat over overbodige woorden.
Je hebt gezocht op het woord: buitenspelen.
Zoveel wordt altijd aaneengeschreven in enkele vaste combinaties. Zoveel kan in die gevallen niet vervangen worden door 'veel' of door 'zo weinig'. Het woord heeft dan een eenheidsklemtoon. Zo veel wordt altijd los geschreven als zo en veel niet bij hetzelfde zinsdeel horen.
Meestal wordt zoveel in één woord geschreven, maar vaak is daarnaast de schrijfwijze zo veel mogelijk, namelijk als de zin ook juist is wanneer zoveel wordt vervangen door 'veel' of 'zo weinig'. Als vervanging door 'veel' of 'zo weinig' niet mogelijk is, is alleen de spelling zoveel correct.
