Een verslaving aan alcohol in combinatie met slechte voeding kan leiden tot een ernstig gebrek aan vitamine B1. Hierdoor raken bepaalde delen van de hersenen beschadigd en kan de ziekte van Wernicke ontstaan. Als dit niet op tijd behandeld wordt, kan iemand Korsakov ontwikkelen.
Mensen met het syndroom van Korsakov kunnen namelijk niet meer voor zichzelf zorgen. Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
Het blijkt dat bij Korsakov vooral dat deel van het geheugen wordt aangetast waar informatie ligt opgeslagen over dingen die ze in hun leven hebben meegemaakt (het autobiografisch geheugen) en over dingen die ze hebben geleerd (het semantisch geheugen).
Met MRI-onderzoek kan gedifferentieerd worden tussen het syndroom van Korsakov en andere oorzaken van een cognitieve stoornis, zoals neurodegeneratieve aandoeningen. Bepaalde afwijkingen op de MRI-scan ondersteunen de klinische diagnose 'syndroom van Korsakov'.
Ze hebben last van geheugenstoornissen en gedragsproblemen. Korsakov ontstaat door een langdurig tekort aan vitamine B1, waardoor de hersenen blijvend schade oplopen. Het komt meestal voor bij mensen met een alcoholverslaving die gepaard gaat met zelfverwaarlozing en slechte voeding.
Een ggz- of gespecialiseerde zorginstelling kan de diagnose stellen, maar de schade aan de hersenen is niet zomaar te zien. Een MRI-onderzoek kan wel bepaalde afwijkingen aan het licht brengen die de diagnose Korsakov ondersteunen.
Verloop van Korsakov
Het Korsakov syndroom is geen progressieve ziekte zoals de ziekte van Alzheimer. Je naaste kan niet genezen, maar kan jaren leven met dit syndroom. Voorwaarde is wel dat ze stopt met het drinken van alcohol.
Een Korsakovpatiënt kan niet genezen, maar nog jaren leven met het syndroom. Voorwaarde is wel dat hij stopt met het drinken van alcohol. Gaat hij daarmee door, dan kan de alcohol ook andere organen en lichaamsfuncties aantasten.
De ziekte van Wernicke is een acuut voorstadium van de ziekte van Korsakov. Net als korsakov is ook de ziekte van Wernicke een complicatie van alcoholverslaving, veroorzaakt door een absoluut tekort aan vitamine B1 als gevolg van slechte voeding en langdurig alcoholgebruik.
Helaas is er geen medicijn tegen Korsakov. Medicatie helpt dan ook niet om de geheugen- en gedragsproblemen te verminderen. Wel kan medicatie helpen bij angst- of depressieklachten, maar het is heel belangrijk dat iemand dan 'alcoholvrij' is. Alcohol en medicijnen zijn namelijk een gevaarlijke combinatie.
Bied sturing en structuur, echter op een vriendelijke wijze in aansluiting op de belangstelling en behoeften van de patiënt. Probeer angst en agressie te reduceren met vriendelijkheid, begrip en geduld. Verstrek alleen relevante informatie. Train betrokkene in het gebruik van hulpmiddelen (bijvoorbeeld agenda).
Wanneer iemand dagelijks voldoende vitamine B1 binnenkrijgt, kan Korsakov voorkomen worden. Dat klinkt makkelijk, maar is het niet, omdat mensen met een alcoholverslaving door de alcohol vaak geen behoefte aan eten hebben. Verder is het belangrijk om de verschijnselen van de ziekte van Wernicke te herkennen.
Je bent een zware drinker als je 1 keer of vaker per week 6 of meer glazen drinkt op één dag en als vrouw zijnde meer dan 4 of meer glazen op één dag drinkt (CBS). De Gezondheidsraad raadt aan niet meer dan 1 glas alcohol per dag te drinken.
De adviesdosering Thiamine is 100 mg per dag tot tenminste zes maanden na het stoppen met drinken. Dus ook als u goed eet, al gestopt bent met drinken, van plan bent te stoppen, niet heel veel drinkt of binnenkort wordt opgenomen, dient u Thiamine te slikken.
Fles wijn per dag niet schadelijk voor gezondheid En zijn conclusie: Het drinken van alcohol is alleen schadelijk, wanneer je meer dan 13 eenheden per dag gebruikt, oftewel iets meer dan één fles wijn of 4 à 5 pinten bier per dag.
Door overmatig alcoholgebruik kan men een droge huid krijgen en worden rimpels zichtbaarder. Netelroos, eczeem, rosacea (couperose), acné, rhinophyma ('bloemkoolneus') en psoriasis worden over het algemeen niet veroorzaakt door alcoholgebruik, maar het gebruik kan de klachten wel verergeren [4,5].
Wonen in de wijk
Voor een deel van onze patiënten geldt dat zelfstandig wonen geen optie (meer) is; zij blijven aangewezen op begeleiding en verzorging. Het Korsakov Centrum beschikt over 3 Trainingshuizen in de wijk (beschermd wonen) speciaal voor mensen die zich met beperkte begeleiding en verzorging kunnen redden.
Alcoholdementie ontstaat na veel alcohol drinken voor langere tijd, in combinatie met een groot tekort aan vitamine B1. Bij alcoholdementie is het korte- en langetermijngeheugen verstoord. Iemand vergeet dus dingen die kortgeleden én langer geleden zijn gebeurd of gezegd.
Bij Amsta is iedereen met het syndroom van Korsakov welkom. U kunt onder meer terecht in twee van onze verpleeghuizen in Amsterdam: De Poort en Dr. Sarphatihuis. Op deze grotere locaties hebben we gespecialiseerde afdelingen voor mensen met Korsakov.
Alcoholgebruik kan gevolgen hebben voor de werking van het geheugen en daarnaast kan het ook het ontstaan van een groot aantal verschillende aandoeningen beïnvloeden. Langdurig overmatig drinken tast zowel het korte- als het langetermijngeheugen aan.
Er is op dit moment geen behandeling voor het Korsakov syndroom. Zodra een patiënt stopt met alcohol drinken zal het functieverlies in de hersenen ook tot stilstand komen, maar er zal nooit verbetering optreden. Belangrijk is dus dat Korsakov patiënten gestimuleerd worden om te stoppen met drinken.
De invloed van alcohol op het cerebellum (kleine hersenen, achteraan het hoofd) zorgt voor stoornissen in motoriek, coördinatie en evenwicht. Dit is reeds merkbaar wanneer iemand eenmalig stevig doordrinkt. Langdurig overmatig drinken kan soms leiden tot permanente beschadigingen.
